با آمدن هر “روز والنتاین ” ، سالی دگر از درگذشت بزرگمرد تاریخ معاصر ایران، زنده یاد “امیر هوشنگ کشاورز صدر”، می گذرد ، که خود گذار عمر را برایمان رقم می زند و یاد او را برای دوستدارانش در سرتاسر دنیا تازه می کند. امسال ششمین “روز عشاق” ی است که او در بین ما نیست، ولی او که دلش ازعشق به انسانها لبریز بود و منزلت انسانی را بیش از هر چیز ارج می نهاد ، همیشه، فارغ از سال و ماه، در یاد همه ی ما می جوشد و می خروشد. در یادداشتی که هنوز منتشر نشده است شرحی طولانی از منش فکری و شخصیی او آمده است ، از جمله:
“…آزاده و آزادیخواه، متعهد به اخلاق و باورمند به قانون، محب انسان از طریق عشق و ایثار، دوستار مردم بویژه نسل جوان، بلند نظر و بخشاینده و فارغ از حسادت و تنگ نظری. مصالح مردم و خدمت به آنان همواره از مواضع مشترک عقیدتی و عملی او بود. بسی پر جنب و جوش و سخنوری خوش بیان و سلیم و متواضع در گفتگو و در کردار، با دیدی باز به جهان هستی می نگریست بدون آن که در دام ‘ یکسو نگری ‘ گرفتار آید. درجهانبینی خود ‘ خردگرایی’ و ‘طرز تفکر منطقی’ را پیوسته مد نظر داشت و چون جایگاه عواطف برایش منزلتی رفیع داشت او را به حق ‘ عاشق ترین عاشق ‘ لقب میدادند….”
” …او سخت در بهروزی مردم اهتمام می کرد، و به همین دلیل، مصالح مردم و خدمت به آنان همواره از مواضع اصیل عقیدتی و عملی او بود. پویائی جامعه و تغییرات عناصر تشکیل دهنده ی آن پیوسته مد نظرش بود، و به همین لحاظ ، در راه حصول تغییرات اجتماعی سخت کوشا می بود. در طریق دستیابی و تحقق حقوق افراد جامعه مبارزی صدیق، و در همسوئی با خواست های سیاسی و مقاومت های اجتماعی مردم از جمله ی پیشگامان به حساب می آمد. از خشونت دوری می جست و همواره در پی ایجاد صلح و پیوستگی و دوستی تلاش می کرد و به ویژه در آشتی دادن ‘ آزادی و عدالت’ سخت کوشا ماند. تواضع، تحمل، همدلی، کثرت طلبی، و پایداری در تحمل مخالفان ، از ویژه گی های او بود، و با حفظ اصول عقیدتی و پایداری در استقلال نظر و اندیشه ی خود، پیوسته پذیرای نظرات دیگران می شد بدون آن که بخواهد به رنگ دیگران در آید. همگان شاهدند که او تا چه حد در تاریخ روشنفکری معاصرایران منشاء اثر بوده و تا چه حد درعوض کردن جهت طرز فکر دانش پژوهان تاثیرگذار بوده است. غیر منتظره نیست که در تاریخ اخیر ایران کمتر وارسته ای چون او مورد تمجید و تکریم قرارگرفته باشد. میزان محبوبیت او زمان و مرز نمی شناسد، و با وجود برخورداری از چنین محبوبیتی، سخت می کوشید که دچار ‘خود شیفتگی’ نگردد و دیگران را هم از آن پرهیز میداد….”
آنچه بیش از هر چیزی در این روزها یاد گرامی اش را برای این جانب توام با حسرت میکند کارهای عکاسی “کشاورز صدر” و دید هنری او در این زمینه است. در ارتباط با این هنر، در چند هفته ی گذشته شاهد بعضی از فیلمهای “یان آرتوس برتراند” بر روی “YouTube” بوده ام و نمیدانم که آیا “کشاورز صدر” هم این کارها را دیده بود، و اگر دیده بود چه حالاتی ممکن بود به او دست داده باشد. شباهت شگرفی بین دید هنری و فلسفی “کشاورز صدر” و “آرتوس برتراند” به چشم می خورد. همانطور که در آن یادداشت ها بیان شده بود ، “… ‘کشاورز صدر’ با هنر تصویری اش از دوربین برای مکاشفه در احوال روابط بین انسان ها از طرفی، و خاستگاه انسان، یعنی طبیعت از طرف دیگر، و تاثیرات متقابل آن دو بر هم، بطور شایسته و آگاهانه ئی استفاده میکند….” ، و این عجبا، درست همانی است که در فیلمهای “آرتوس برتراند” شاهد خواهیم بود.
با یاد گرامی “امیر هوشنگ کشاورز صدر”، لینک مربوط به اولین فیلم از سلسله فیلمهای ” یان آرتوس برتراند” با عنوان “Human ” در زیر آمده است تا هم سنخی دیدگاه هنری و فلسفی این دو فرهیخته ی روزگار ما به تماشا گذاشته شود. برای جلوگیری از بالا رفتن گنجایش این ایمیل، در ایمیل بعدی، در باره ی این هنرمند فرانسوی لینکهایی دیگر ضمیمه خواهد شد. جالب آن است که سازنده ی موسیقی فیلم ( که در ایمیلهای بعدی از او نیز یاد خواهد شد)، از قطعه ی اجراء شده توسط “سالار عقیلی ” استفاده کرده است! هر بار دیدن صحنه های طبیعت در این فیلم چنان انسان را تحت تاثیر قرار می دهد، و چشم ها را چنان گرم میکند، که فراموش نا شدنی است.
با خجسته باد روز عشاق،
و با عشق و مهر برای همه،
حسن گلکار