سخن آغازین: آقای ناصر کاخساز،

 

حکومت قانون یا دولت استوار بر حقوق: آقای عبدالکریم لاهیجی،

 

مصدق، “سنگر امید” و “مدد پایداری و ایران دوستی”: خانم پرستو فروهر،

 

سخن و شعر: آقای نعمت آزرم،

 

اهمیت گرامیداشت حقوق بشر در ایران امروز: آقای علی ساعدی،

 

پیام آقای مهندس عباس امیر انتظام به مناسبت زاد روز دکتر مصدق،

 

موسیفی با هنرمندیِ خانم فائزه الماسی و آقای آروین مهفام، 

 

گرداننده: خانم سهیلا ستاری،

 

هیئت برگزار کنندۀ یکصد و سی و ششمین زاد روز دکتر مصدق،

www.mossadeq.com

 

زمان: یکشنبه اول یولی ٢٠١٨، ساعت ٣ تا ٧ بعد از ظهر،

 

مکان: 

 

 

 

 

 یکصد و سی و ششمین زادروز دکتر مصدق برابر است با هفتادمین سالگرد تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر. 

 

در شرایطی که میهنمان درآستانه یک چرخش بزرگ تاریخی قرار گرفته است، با گرامیداشت این دو مناسبت بر ضرورت شناسائی و پذیرش وگسترش وکاربست خلاقانه مفاد بیانیه جهانی حقوق بشر از سوی آگاهان جامعه وهمچنین بر ضرورت فرآیند های دستیابی و نگارش قانون اساسی مبتنی بر خرد گیتی گرایانه ،انسانگرایانه  ودموکراتیک و با نگاهبانی از حقوق انسانی و پاسداشت زیستبوم ایرانیان پای می فشاریم، تا با برداشتن این گام برای گفتگوی ملی قانونگرائی و حقوقمداری همراه با بازخوانی و بازاندیشی آموزه ها و آزمونهای مشروطیت و مکتب  مصدق به دگرگونی و گذار دموکراتیک در میهنمان یاری رسانیم

 

مردم ایران درماه های اخیر و بویژه پس ازدیماه ٩۶ خیزهایی بزرگ در راستای رویاروئی با رژیم جمهوری اسلامی و چیره گی بر ترسهای گذشته خود برداشته اند. رویکرد گسترده قشرها وگروههای مردم در برانداختن استبداد رژیم تمامیت خواه ولائی ـ نظامی ـ امنیتی در کشور ما جریان دارد. این خواست و اراده ملی در کنش های اعتراضی ـ مدنی ـ سیاسی ـ اقنصادی بازتاب یافته و در سرتاسر ایران طنین انداخته است

 

گفتمان آزادی، استقلال، دموکراسی و لائیسیته اکنون از سطح گروههای پیشرو و آگاهان جامعه به میان گسترده ترین لایه های پائین مردم شهر و روستا رسیده و درون وسیعترین شبکه های اجتماعی و نهادهای مدنی ـ صنفی و  به امواج پرخروش جنبش مردمی  کشیده شده است و می رود که به محاصره کامل رژیم فقها بیانجامد. میهن ما آبستن دگرگونی است و تنها به اتکای آگاهی و اراده سازمانیافته و دموکراتیک مردم میتواند جایگزین شایسته ای چون حاکمیت ملی و جمهوری ایران را به ارمغان آورد

 

دراین میانه پر تب وتاب و گذار پر مخاطره، همزمان که رژیم ولایت فقیه درهم می شکند، مردم ایران به ژرفای دروغ و تزویر و ادعاهای پوچ حکومت دینی برای برپائی مدینه فاضله وعدالت روی زمین پی برده اند. 

چهره های  سیاسی تاریخ معاصر از پس پرده های سنگین جهل، خرافات و سرکوب دستگاههای امنیتی و نظامی سر برمی کشند و اندیشه ها، سیاستها، دستاوردها ومنش آنان مورد داوری و بازنگری قرار میگیرند. دراین رهگذار چهره مصدق از درون رویدادها و برغم انبوه سانسورها میدرخشد

 

راز ماندگاری دکتر مصدق را میتوان در بازخوانی، بررسی و سنجش زندگی نامه او در درازنای هفتاد سال کار و پیکارش جست. او با رقم زدن و اجرای نقشهای اجتماعی گوناگون برای اعتلای فرهنگ مردم و ایجاد نهادهای مدرن و برپایی دولتی حقوق مدار و عرفی کمر همت بست

 

مصدق از دوران جوانی و در آستانه مشروطیت درسهای اولیه زندگی سیاسیش را آموخت. بعنوان مشروطه خواهی جوان و پرتب و تاب، تحصیلکرده ای آماده خدمت به میهن، مدیر و دولتمردی پرظرفیت و درستکار و متعهد و  فسادناپذیر، سیاستمداری استوار در رویارویی با استبداد، وکیلی پرکار، مبتکر، سخنور و مبلغی پرشور، آگاه به انتظارات مردم، مبارزی متعهد و نیکو منش و اخلاقمدار در سیاست و سرانجام نخست وزیری سوگند خورده و پایبند به استقلال و آزادی میهن و ملت، همواره برای سربلندی ایران کوشید و تا پایان عمر برغم همه سختی ها و مرارت های زندان و حصر و تبعید، خدمتگزار و راهبر صدیق ملت ایران ماند

 

دکتر محمد مصدق و آزادیخواهان و مشروطه خواهان پیگیر، به آزادی و استقلال مردم ایران جانی تازه و کالبدی حقوقی ـ ساختاری بخشیدند. مقالات و کتاب‌های بسیاری به زبانهای مختلف در طی دهه ها درباره کوششهای  اصلاحگرانه سیاسی ـ اقتصادی ـ اجتماعی او، پیرامون کنشهای خلاق و ملی وی و تلاشهای تحول طلبانه اش، نقش موثر او در پیشبرد مصوبات مهم دوره های مجلس، برپایی و گسترش جامعه مدنی توسط او و دولت ملی وی،  تواناییش در زمینه سیاست خارجه و ملی کردن صنعت نفت نوشته شده‌اند

 

اصلاحات ساختاری و جامع و برنامه نه ماده‌ای مصدق و جبهه ملی شامل قانون انتخابات، نظام قضایی، قانون کار، قانون مالیات، قانون مطبوعات، آموزش، بهداشت، اصلاحات ارضی و شوراها بود. مصدق همچنین با طرح  استقلال مالی دانشگاه تهران، تحصیلات رایگان و اجباری، استقلال کانون وکلا، تغییر وزارت جنگ به وزارت دفاع، کاهش بودجه ارتش، پخش مستقیم مذاکرات مجلس از رادیو، آزادی مطبوعات و اجازه انتشار ۳۷۰ نشریه که هفتاد مجله آن مخالف و منتقد مستقیم شخص وی بودند، عدم اجرای سانسور، آزادی احزاب و اجتماعات، واگذاری زمینهای مصادره‌ای دربار به دولت و انتقالش به کشاورزان، مبارزه با فساد و رانت خواری دربار و ملاکین بزرگ و در درون دستگاه دولتی، و بسیاری اقدام‌های دیگر این اصلاحات را پی گرفت. او حتی در دوران نخست وزیریش از خزانه دولتی حقوق نگرفت و سفرهایش به دادگاه لاهه و یا سازمان ملل را به هزینه شخصی انجام داد

 

اصلاحات اقتصادی او در زمینه ملی کردن صنعت نفت با مشاورت و همیاری وزیر امور خارجه دلاورش دکتر حسین فاطمی، برنامه دولت مصدق در جهت اقتصاد بدون نفت، دیدگاهها و اقداماتش در زمینه سیاست خارجی و موازنه  منفی در جهت پیشبرد عملی استقلال میهن و کاهش منازعات منطقه ای و اعتقاد به صلح و دوستی ملتها، از اهم دیگر سیاستهای اجتماعی ـ اقتصادی دکتر مصدق بودند

 

مصدق تاریخ ایران، احوال ملت و توانایی ها و ظرفیتهای اقوام گوناگون ایران را بخوبی میشناخت و در جذب اعتماد و اتخاد و انسجام ملی، از جمله در دوران والیگریش در ایالت های کشور، گامهای موثری برداشت و در جلب و جذب و سپردن مسئولیت به شایستگان جوان و مبارزان و گزیدگان اقوام ایرانی (کردها، آذری ها، لرها و بختیاری ها و و… ) بسیار کوشید.

 

اگرچه برنامه و اصلاحات مصدق در ایران امروز با الگوبرداریهای سطحی قابل انطباق نیستند، لیکن بعنوان «مکتب مصدق» و بمثابه کانون نیرومندی از انرژی و حرکت، از ظرفیت بازاندیشانه بزرگی برخوردارند

 

در مکتب مشروطیت و آموزه های مصدق، حاکمیت ملی مبتنی بر خرد و حقوق انسان و متکی به قانون و مردم است. مصدق، دولت ملی را زیر شدیدترین فشارهای کاشانی و تندروهای اسلامی به یک بنیاد و نهاد دینی تبدیل  نساخت. او گرچه شخصاً دیندار و آگاه به سنتهای جامعه بود و به آن‌ها احترام میگذاشت، اما دین برای او ابزار سرکوب و فریب مردم نبود و هیچ‌گاه از برتری دینی بر دین دیگر سخنی نگفت و از برتری شیعه و یا از سنی ستیزی و بهائی ستیزی پرهیز کرد

 

ملی گرائی مصدق و دفاع از حقوق ملی ایرانیان در جوامع بین المللی و منافع ملی شان و مبارزه مستمر آزادیخواهان و مردم به رهبری او علیه سلطه بریتانیا در کشور ما و در برابر کمپانی نفت انگلیس و ایران، هیچگاه در چهارچوب ناسیونالیسم تنگ و با برانگیختن احساسات مردم ایران علیه مردم انگلیس و مردم آمریکا و غرب ستیزی آلوده نشد. بنیانگذار دولت ملی همواره با سند و مدرک و به اتکای حقوق بین الملل از مردم ایران در مراجع بین‌المللی، یعنی در سازمان ملل و در دادگاه  لاهه دفاع کرد. دستاوردهای مصدق در رویارویی با استعمار انگلیس ، الگوی درخشان مبارزه و مقاومت کشورها و ملتها در خاورمیانه و برخی نقاط دیگر جهان گردید

 

کابینه مصدق عمری کوتاه داشت (دو سال و چهار ماه). اما مصدق و یارانش برای ماندن، به خشونت، به قهر خشونت آمیز و سلاح روی نیاوردند. او به حقوق انسان و قانون و هنجارهای اخلاقی و موازین صلح و خشونت  پرهیزی پایبند بود. ایران آنزمان (سال ۱۳۳۰) با جمعیت شانزده ـ هفده میلیونی، با ساختار ارباب و رعیتی و غلبه جمعیت روستایی هنوز راهی طولانی را برای اعتلاء فرهنگی و پیشرفت اجتماعی باید طی میکرد. نفوذ دولت  انگلیس و همسایه شمالی در ایران و دخالتهای آنان در امور کشور ما، سیاستهای دربار و ایادیش ، سیاستهای حزب توده در دفاع مستقیم از منافع شوروی، همه و همه میبایست با سیاست موازنه منفی مصدق پاسخ میگرفت

 

مکتب مصدق پرچم مشروطیت را برافراشت، در آن تبلور یافت و آن را در جهات اساسیش به پیش برد و تکامل بخشید. مصدق در دوران زمامداریش، منتقدان و مخالفانش را به شیوه بنیانگذار رژیم ولایت فقیه و جانشین کنونیش مجازات نکرد. از دیدگاه خود او و آنان که امروز میراث فکری او را به درستی و منطقی و با حفظ اعتدال پاس میدارند، مصدق نه ابرمرد، نه بت و نه منزه از هرگونه انتقاد است. او خود در پست نخست وزیری با صدور ابلاغیه ای به  مراجع قضایی، هرگونه انتقاد و نظر نسبت به خویش را آزاد و مشمول برائت اعلام داشت

 

حکومت ملی و قانونی دکتر مصدق با کودتای دومین شاه پهلوی و همدستی کاشانی و روحانیون با نفوذ دیگر، با حمایت امریکا و انگلیس برانداخته شد. با دور ماندن و قلع و قمع ملیون، عرصه سیاست ایران بیشتر مورد تاخت و تاز خودکامگی های حکومت از یکسو و رشد و گسترش اسلام انقلابی و گقتمان ولایت فقیه و دیگر گفتمانهای تندروانه و خشونت گرای آنزمان از سوی دیگر، قرار کرفت. 

 

سفر تاریخی مصدق اما، در قلبها و نسلهای ایرانیان فراتر از مرزهای تاریخی و جغرافیایی ایران رفته است. گوهر زنده و آینده گرای مکتب مشروطیت و میراث مصدق، پشتوانه بزرگ جنبش و گفتمان دموکراسی خواهی امروز ایران است. دکتر محمد مصدق نماد آزادی، استقلال، دموکراسی،اخلاقمداری در سیاست، قانون مداری، پیشرفت اجتماعی و همبستگی ملی ایرانیان است

 

 

زمان: یکشنبه اول یولی ٢٠١٨ ، ساعت ٣ تا ٧ بعد ازظهر،

مکان: