اوباما می باید گزینه نظامی را از روی میز بردارد:

 مقاله را تد دلی Tad Daley نوشته و در 28 مارس 2013، انتشار داده است:

● در 15 مارس، روز قتل امپراطور روم، ﮊولیوس سزار است. در این روز، 2057 سال بعد از آن قتل، وسائل ارتباط جمعی غرب اطلاع دادند که پرزیدنت اوباما خنجری را ستوده است که خود در دست دارد. او در مصاحبه با کانال 2 تلویزیون اسرائیل، بمناسبت نخستین سفر خود به اسرائیل، گفته است: «من به نگاه داشتن همه گزینه ها بر روی میز ادامه می دهم…ایالات متحده امریکا توانائی های مهمی در اختیار دارد و در صورت لزوم از آنها استفاده خواهد کرد». «همه گزینش ها» کلمه هائی هستند که اوباما و پیش از او، ﮊرﮊ دبل یو بوش، مکرر بکار برده اند.

● البته بیشترین این توانائی ها را سلاح اتمی تشکیل می دهد. این تازگی ها، در باره این توانائی، چندان صحبتی نشده است. اوباما و بوش از اسلحه غیر اتمی وحشتناک امریکا سخن گفته است. با وجود این، اگر کسی بگوید که نشنیده است که بوش و اوباما گفته باشند مراد از همه گزینه ها، گزینه اتمی نیز هست، سخنان آنها را دقیق نشنیده اند.

نزدیک به نیم قرن پیش از این، وقتی قرارداد منع گسترش انرﮊی اتمی موضوع گفتگو بود، کشورهائی که اسلحه اتمی نداشتند، تقاضای ساده ای کردند: در ازای غیر اتمی ماندن آنها، دولتهای مجهز به سلاح هسته ای قول بدهند که نه تنها به خلع سلاح اتمی در سطح جهان ادامه بدهند، بلکه قول بدهند که هیچگاه آنها را با سلاح هسته ای مورد حمله قرار ندهند.

روبرت مک نامارا، وزیر وقت دفاع امریکا و توماس گراهام، سفیر وقت امریکا، گفتند: این معقول ترین خواست در تاریخ روابط بین المللی است. اما دولتهای مجهز به سلاح هسته ای از دادن این قول امتناع کردند. آنها اصرار ورزیدند که دادن چنین قولی بطور غیر قابل تحملی «انعطاف پذیری نظامی» آنها را مقید می کند.

● بار دیگر، 25 سال بعد، پیش از کنفرانس بازنگری در قرارداد منع گسترش اسلحه اتمی در 1995، این تقاضا از نو، مطرح شد. زیر فشار شدید چندین کشور غیر اتمی و تهدید کردن به خروج از قرارداد، فرانسه و روسیه و انگلستان و امریکا بیانیه ای صادر و «اطمینان های امنیتی همآهنگ شده» دادند و گفتند آنها هیچگاه سلاح هسته ای برضد کشوری که این سلاح را ندارد بکار نمی برند و تهدید به بکار بردن آن نیز نمی کنند.

● در 11 آوریل 1995، این اطمینان را در قطعنامه 984 شورای امنیت گنجاندند. و در سند نهائی که کنفرانس بازنگری در قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای صادر کرد، امضاء کنندگان امید خود را به این که روزی این اطمینان «شکل یک تعهد قانونی بین المللی را بخود بگیرد» و همگان را متعهد به دست نزدن به جنگ اتمی بگرداند نمودند.

● این پیشرفت کند بهمان خوبی نیست که قید شفاف این قول و اطمینان در قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای (یا دیرتر بصورت ماده الحاقی به آن افزوده شد). با وجود این، بیشتر کارشناسان حقوق بین المللی می پذیرند که دادن این اطمینان که هیچگاه کشور غیر اتمی به جنگ اتمی تهدید نشود و سلاح هسته ای برضدش بکار نرود، بخش جدائی ناپذیر از قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای گشته است.

● اما یک دهه پیش، حکومت بوش، یکسره نسبت به توافق های 1995، بی اعتناء شد. سند رسمی در باره سیاست اتمی امریکا صادر کرد که بنا بر آن، به صراحت، حمله اتمی به کشوری که سلاح هسته ای ندارد، تجویز می شود. در این سند، 7 کشور نام برده شدند که می توانند مورد حمله اتمی امریکا قرار بگیرند.

افزون بر این، هم واشنگتن پست و هم سیمور هرش در مجله نیویورکر، فاش کردند که در سال 2006، حکومت بوش، حمله اتمی به ایران را مورد بررسی قرار داده بوده است. در کنفرانس مطبوعاتی کاخ سفید، وقتی خبرنگاری از او پرسید: آیا شما براستی حمله اتمی به ایران را مورد توجه قرارداده اید؟ بوش پاسخ داد: «همه گزینه ها روی میز هستند».

● و اوباما، چند ماه بعد از آغاز ریاست جمهوریش، در 5 آوریل 2009، در پراگ، تعجب و تحسین همگان را برانگیخت وقتی گفت: «من شفاف و از روی اعتقاد می گویم که امریکا در پی برقرار کردن صلح و امنیت در جهان، بدون اسلحه اتمی است. اما بخشی از هیجان حاضران فرو نشست وقتی او افزود: خلع سلاح اتمی هدفی نیست که زود بتوان به آن رسید. بسا در عمر من نیز تحقق نیابد. با وجود این، سخنان او، در گزینش او برای دریافت جایزه نوبل صلح سال 2009، توسط کمیته جایزه نوبل، اثر داشته است.

● درست یک سال بعد، در 6 آوریل 2010، در کنفرانس مطبوعاتی وزارت دفاع امریکا، «بررسی موضع اتمی» حکومت اوباما اعلان شد. روبرت گیت، وزیر دفاع امریکا، که بنا بر این سند، امریکا، برخلاف حکومت بوش، به کشور غیر اتمی، حمله اتمی نخواهد کرد. اما، گیت خاطر نشان کرد که کشورهائی که به قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای، عمل نمی کنند، مقوله دیگری هستند. این کشور کشورهائی نیستند که امریکا به آنها حمله اتمی نمی کند. و این اصل کاملاً جدید ناسازگار با تعهدی است که بخشی جدائی ناپذیر، از قرار داد منع گسترش سلاح هسته ای است.

و گیت، برای این که سخن خود را دقیق کند و تدبیر را تدبیری سنجیده بباوراند، از دو کشوری نام برد که حمله اتمی به آنها جایز است: کره شمالی و ایران. گیت گفت: این پیامی است به این کشورها: اگر شما بطور کامل قوانین بین المللی را رعایت کنید و اگر شما به جامعه بین المللی بپیوندید، ما نیز تعهدهای خود را نسبت به شما رعایت می کنیم… اما اگر شما قوانین بین المللی را رعایت نکنید و اگر شما سر نزاع با جامعه بین المللی داشته باشید، تمامی گزینه ها روی میز خواهند بود و چنین خواهد بود رویه ما با شما.

٭ ایرانیان چه می شنوند؟:

● «همه گزینه ها روی میز هستند»، آنقدر از سوی رهبران غرب تکرار شده است که وسائل ارتباط جمعی، دقتی در معنائی که جمله دارد، نمی کنند. رهبران ایران نیز این دقت و تأمل را می کنند. کمی بعد از کنفرانس مطبوعاتی سال 2010، وزارت دفاع امریکا، رهبر جمهوری اسلامی ایران به فرماندهان نظامی گفت: «تهدید مستقیم ایران به سلاح هسته ای، بسی تعجب برانگیز است و دنیا نباید از آن غافل شود… رهبر کشوری به حمله اتمی تهدید شده است… در سالهای اخیر، امریکائیها کوشش بسیار بکار بردند تا بباورانند که جمهوری اسلامی ایران، تن به گفتگوی جدی در باره پرونده اتمی خود نمی دهد… اینک روشن می شود دولتهائی که مجهز به سلاح اتمی هستند، بیشرمانه، کشورهائی را تهدید به حمله اتمی می کنند که این سلاح را ندارند».

● علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران، تأکید می کند که هرگونه تهدید اتمی ایران، بطور مستقیم موافقتهای بعمل آمده بر سر قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای را نقض می کند. و رئیس جمهوری، احمدی نژاد، نیز می گوید: «من امیدوارم سخنی که منتشر شده است، راست نباشد. … او ملتهائی را که فاقد سلاح هسته ای هستند، به حمله اتمی تهدید می کند. بوش نیز آنچه را اینک اوباما می گوید، نگفته بود.

● همین طور، بعد از اظهارات پرزیدنت اوباما در تلویزیون اسرائیل، مسعود جزایری، معاون ستاد نیروهای مسلح، گفت: «آقای اوباما نباید اشتباه بکند: ما نیز همه گزینه ها را روی میز داریم.

● مشکل می توان تصور کرد که پرزیدنت اوباما، وقتی گفت همه گزینه ها روی میز هستند، دقیقاً، بکار بردن سلاح هسته ای برضد ایران را در سر داشته است. و نیز مشکل است بتوان پذیرفت که کشوری می تواند اسلحه اتمی بکار برد برای این که معلوم کند مجهز شدن به کشور دیگری به سلاح هسته ای را غیر قابل قبول می داند. و بالاخره، مشکل می توان فرض کرد که تهدیدی با این اهمیت، ایران و کشورهای دیگری را که هنوز به سلاح هسته ای مجهز نیستند، به مجهز شدن به این سلاح، مصمم نکند.

● اما اگر پرزیدنت اوباما، سخنی از نوع دیگر برزبان آورد، در چندین جبهه، نتایج مثبت ببار خواهد آورد. برای مثال، اگر او بگوید: «امروز من اعلان می کنم که زمان آن رسیده است که یک گزینه را از روی میز برداریم و آن گزینه حمله اتمی است. امریکا تحت هیچ اوضاع و احوالی، به ایرانی که سلاح هسته ای ندارد، حمله نخواهد کرد. در حقیقت، من هیچ وضعیتی را سراغ ندارم که، در آن، حمله اتمی به کشوری فاقد سلاح هسته ای توجیه پذیر باشد. تعهد به عدم انجام چنین حمله ای از قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای، جدائی ناپذیر است. چون امیدورایم ایران به تعهدات خود برابر قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای بطور کامل عمل خواهد کرد، امروز، اعلام می کنیم که ما نیز به تعهد خود عمل می کنیم.

امریکا و اسرائیل، هردو، قادر به حفظ امنیت ملی خود با سلاحهای غیر اتمی هستند. تنها توجیه پذیرفتنی نگاهداری اسلحه اتمی اینست که مانع از بکار بردن این اسلحه از سوی دیگران می گردد. و همانطور که 4 سال پیش، در پراگ گفته ام، امیدواریم روزی جهان خلع سلاح هسته ای بگردد و این سلاح از میان برداشته شود. و هدفی تحقق بپذیرد که بنا بر قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای، می باید متحقق گردد.

ایران باید بداند که تا وقتی برنامه تولید سلاح هسته ای بطور اطمینان بخش برای جامعه جهانی، رها نکرده است، همه گزینه ها، غیر از گزینه حمله اتمی، روی میز می ماند. در برابر، ایرانیان باید مطمئن باشند که ما برای همیشه، در آنچه به اسلحه اتمی مربوط می شود، از سیاست یک بام و دو هوا پیروی نخواهیم کرد. اما از آنها دعوت می کنیم در خلع سلاح هسته ای، به ما بپوندند».

چنین سخنی جو را تغییر می دهد و محتوای گفتگو بر سر برنامه اتمی ایران را نیز دیگر می سازد. «دکترین استعمال اسلحه اتمی» را فاقد مشروعیت می گرداند و هر 9 کشور دارای سلاح هسته ای را ناگزیر می کند منع استعمال اسلحه هسته ای بر ضد کشور فاقد آنرا، قانونی بین المللی کنند. این که امریکا سلاح هسته ای تنها بخاطر جلوگیری از بکاربردن این سلاح توسط کشورهای دیگر نگاه داشته است، آنها را مجبور می کند، بنوبه خود، چنین تعهدی را بعمل آورند.

● راه دراز، بسیار دراز باید طی کرد تا که ایران و کره شمالی و بسا کشورهای دیگر متقاعد شوند که مسابقه بر سر داشتن سلاح هسته ای را رها کنند. خلع سلاح هسته ای نیز زمانی دراز می طلبد. اما اگر کشورهای دارای سلاح هسته ای وارد گفتگو در باره قرارداد حذف سلاح هسته ای به ترتیبی که قابل اجرا و وارسی و اطمینان از حذف شدن اسلحه هسته ای، را آغاز کنند، کسی چه می داند، بسا در طول عمر باراک اوباما، خلع سلاح اتمی انجام بگیرد.

انقلاب اسلامی شماره ۸۲۵ از ۱۹ فروردین تا ۱ اردیبهشت ۱۳۹۲