روزانه کودکان در سرتاسر دنیا مورد آزار و اذیت جنسی قرار می گیرند. خبر بسیار دردناکی ست اما برای پیشگیری از آزار جنسی چه باید کرد؟
بخشی از این پیشگیری مربوط به آموزش ها و تربیت جنسی مناسب است و برخی دیگر مربوط به مراقبت از آن کودکی که ربوده می شود به مکان خلوتی برده می شود و مورد تجاوز قرار می گیرد.
کودک قربانی نمی داند که به او تجاوز می شود. بر فرض اینکه بداند چه اتفاقی دارد برایش می افتد زمانی میتواند از خودش دفاع کند که توانایی ” نه ” گفتن و عزت نفس و اعتماد به نفس دفاع کردن از خود را داشته باشد. و این توانایی نه گفتن را باید از پدر و مادر خود بیاموزد چراکه اولین الگوی رفتاری بچه ها پدر و مادر هستند. هرچقدر هم محیط جامعه نا امن باشد باز هم این والدین هستند که مسئول زندگی کودک اند و باید درباره خیلی مسائل به کودک آموزش بدهند و امن ترین محیط را برای فرزندانشان فراهم کنند.
درست است سیستم آموزشی ما ناقص و فاقد کارایی لازم است اما این موضوع نباید باعث شود که خانواده ها خود و فرزندانشان را از آموزش های ضروری محروم کنند.ما در قبال نسل جدید و آموزش آنها مسئولیم. حرف من این است که خودمان باید به دنبال راه ها و شیوه های جدید پیشگیری از این حوادث باشیم.
قدم اول این است که درباره پدوفیلی اطلاع رسانی وسیعی شود. باید کمک کنیم تا این افراد شناسایی شوند و با مراجعه به روانشناس و متخصص کمک حرفه ای بگیرند. اطلاعات مربوط به پدوفیلی را در رسانه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
قدم دوم افزایش اطلاعات و آگاهی خودمان درباره تربیت جنسی است. هنوز هم صحبت و آموزش مسائل جنسی به کودکان تابو محسوب می شود. درست است که ما در زمینه تربیت جنسی با فقر اطلاعات مواجه هستیم اما اینطور هم نیست که هیچ کتاب و منبعی وجود نداشته باشد. برای مثال: کتاب آموزش جنسی به کودک و نوجوان اثر دکتر تبریزی_ کتاب تربیت جنسی کودکان ترجمه لیلا لفظی_ کتاب مسائل جنسی از کودکان از مجتبی امین زاده و کتاب سو استفاده جنسی از کودکان از جواد محمود قرائی.
همچنین در فضای مجازی فیس بوک و اینستاگرام پروژه قایم باشک اطلاعات دقیق و علمی ارائه می دهد. در کلینیک های معتبر روانشناسی هم کارگاه هایی برای آموزش والدین برگزار می شود. اگر هم دیدیم که منابع مورد نظر کافی نیست یا به هر دلیل از عهده تربیت جنسی کودکانمان بر نمی آییم مراجعه به روانشناس و متخصص ضروری ست.
همچنین ضمن شناخت دقیق از وضعیت مهد کودک_ پرستار_ مربی ها_ معلم ها_ راننده سرویس و دوستان کودک خود دائما با آنها در تماس باشید. بویژه دوستان بزرگتر از کودک در انتقال اطلاعات جنسی فراتر از سن کودک یا آزار های جنسی تاثیر گذارند.
بچه ها را برای ساعات طولانی با افراد دیگر تنها نگذارید. آنها را برای خرید در جاهای خلوت و کم رفت و آمد نفرستید. منظور از این حرف ها چسبیدن بیمارگونه به بچه ها نیست ولی با توجه به شرایط زندگیتان متوجه باشید که چه کار هایی می توانید برای حفظ ایمنی فرزندتان انجام دهید. در نهایت هم سعی کنید با فرزندانتان رابطه ای صمیمانه ای داشته باشید تا در صورت بروز هرگونه اتفاق ناخوشایندی آن را با شما در میان بگذارد و ترس از عکس العمل شما نداشته باشد.
تعرض جنسی به کودکان عموما از سوی دو قسم از افراد اتفاق می افتد: افراد مبتلا به پدوفیلیا و معترضین جنسی غیر پدوفیلیک. افراد مبتلا به پدوفیلییا تمایل به رابطه جنسی با کودکان نابالغ دارند. پدوفیلیا در آقایان خیلی شایع تر است ولی به این معنا نیست که در خانم ها وجود ندارد. بنابراین والدین باید متوجه باشند که هرکسی با هر نژادی با هر عقیده مذهبی با هر جایگاه اجتماعی و جایگاه شغلی از لحاظ جنسی می تواند برای کودک ما خطرناک باشد چراکه ما نمی توانیم از روی ظاهر افراد قضاوت کنیم.
و آمار نشان داده که 30% از بچه ها توسط اعضای خانواده و فامیل نزدیک 60% توسط دوستان و آشنایان مثل: معلم سرایدار همسایه مربی پرستار و راننده و 10% مابقی توسط افراد کاملا غریبه مورد سواستفاده جنسی قرار می گیرند.
اما آموزش هایی که باید جدیشان بگیریم:
1.به فرزندانتان از 3 سالگی به بعد صراحتا یاد بدید که فقط خودش صاحب بدنش است و هیچکس حق نداره نواحی خصوصیش را لمس کند
2.سه نوع لمس را یادشان بدهید: لمس خوب_ لمس بد_ لمس قایمکی. لمس خوب یعنی زدن به شانه ها به منظور تحسین کردن یا زدن دو دست بهم. لمس بد یعنی پرخاشگری و کتک زدن یا مشت و لگد. لمس قایمکی مثل لمس ناحیه جنسی بچه یا دست زدن به سینه ها کمر پاها و باسن بچه.
3.راز داری مهمترین تاکتیک معترضین جنسی است. باید به بچه ها یاد داد رازی که تو را افسرده و ناراحت می کند رازی خوبی نیست و تو باید آن را با پدر و مادر در میان بگذاری.
4.هرگز از کنار صحبت های فرزندتون در این خصوص نگذرید و نگویید خیالاتی شده یا خواب دیده یا حتما دیده این بلا سر شخص دیگری افتاده حالا بچه ما هم ترسیده داره برای ما تعریف میکنه. یا فکر نکنیم که بچه وقتی بزرگ میشه یادش میره.
5.در قالب بازی به بچه یاد بدیم که چطور نه بگه و چگونه از خودش دفاع کنه. مثلا در حال بازی به او بگوییم من الان دست به پاهات یا پشتت یا آلت جنسیت میزنم و تو دست منو بکش و بلند بگو نه نکن نمی خوام بم دست نزن فریاد بزن و فرار کن. و چندین بار موقع بازی های مختلف این کار را تکرار کنیم تا ملکه ذهن بچه بشود.
6.آموزش بدید که از کسی که نمیشناسد هدیه یا خوراکی قبول نکند رفتن به جایی را بدون هماهنگی با شما قبول نکند و در صورت سماجت فرار کند و خودش را به یک آدم امن مثل یک خانم در خیابان یا به یک سوپری مغازه داری برساند و از او بخواهد تا شماره شما را برایش بگیرد.
در این خصوص باید در رابطه باپیمان نامه حقوق کودک توضیح داد که یک کنوانسیون بین المللی ست که حقوق مدنی سیاسی اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کودکان را بیان می کند. دولت هایی که این معاهده را امضا کرده اند موظف به اجرای آن هستند و شکایت های راجع به آن به کمیته ملل متحد تسلیم می شود. این کنوانسیون در 20 نوامبر 1989 مورد پذیرش مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و از 2 سپتامبر 1990 لازم الاجرا شد. تاکنون 193 کشور بجز کشور آمریکا این سند را تصویب کرده اند یا به آن ملحق شده اند بنابراین مقبول ترین سند حقوق بشر در تاریخ میباشد. همچنین در 25 می 2000 الحاق دو پروتکل اختیاری به کنوانسیون مورد پذیرش مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت. یکی پروتکل الحاقی درباره خرید و فروش کودکان_ خودفروشی و هرزه نگاری کودکان که این اقدامات را در کشور های عضو ممنوع میسازد و دیگری
پروتکل الحاقی درباره بکارگیری کودکان در مناقشات مسلحانه. به همین جهت در ادامه موادی که به مسائل جنسی کودکان در این کنوانسیون نوشته شده را می نویسم.
طبق ماده 3 کنوانسیون بین المللی حقوق کودک
در تمام اقدامات مربوط به کودکان که توسط موسسات رفاه اجتماعی عمومی و یا خصوصی دادگاه ها مقامات اجرایی یا ارگانهای حقوقی انجام شود منافع کودک از اهم ملاحظات می باشد.
و طبق ماده 16
در امور خصوصی خانوادگی یا مکاتبات هیچ کودکی نمیتوان خودسرانه یا غیرقانونی دخالت کرد یا هتک حرمت نمود. کودک در برابر اینگونه دخالتها و یا هتک حرمت ها مورد حمایت قانون قرار دارد.
ماده 17
کشورهای طرف کنوانسیون به عملکرد مهم رسانه‌های گروهی واقف بوده و دسترسی کودک به اطلاعات و مطالب از منابع گوناگون و بین‌المللی، خصوصاً مواردی که مربوط به اعتلای رفاه اجتماعی، معنوی یا اخلاقی و بهداشت جسمی و روحی وی می‌شود را تضمین می‌کنند. در این راستا، کشورها اقدامات ذیل را به عمل خواهند آورد:
الف) تشویق رسانه‌های گروهی به انتشار اطلاعات و مطالبی که برای کودک استفاده‌های اجتماعی و فرهنگی داشته و با روح ماده 29 نیز مطابق باشد.
ب) تشویق همکاریهای بین‌المللی در جهت تولید، مبادله و انتشار این گونه اطلاعات و مطالب از منابع گوناگون فرهنگی، ملی و بین‌المللی
ج) تشویق تولید و انتشار کتابهای کودکان
د) تشویق رسانه‌های گروهی جهت توجه خاص به احتیاجات مربوط به آموزش زبان کودکانی که به گروههای اقلیت تعلق دارند یا بومی هستند.
ه) تشویق توسعه خط مشی‌های مناسب در جهت حمایت از کودک در برابر اطلاعات و مطالبی که به سعادت وی آسیب می‌رساند با توجه به مفاد مواد 13 و 18.
ماده 19
1. کشورهای طرف کنوانسیون تمام اقدامات قانونی، اجرایی، اجتماعی و آموزشی را در جهت حمایت از کودک در برابر تمام اشکال خشونت‌های جسمی و روحی، آسیب‌رسانی یا سوءاستفاده، بی‌توجهی یا سهل‌انگاری، بدرفتاری یا استثمار منجمله سوءاستفاده جنسی در حینی که کودک تحت مراقبت والدین یا قیم قانونی یا هر شخص دیگری قرار دارد، به عمل خواهند آورد.
2. این گونه اقدامات حمایتی در موارد مقتضی باید شامل اقدامات مؤثر برای ایجاد برنامه‌های اجتماعی در جهت فراهم آوردن حمایتهای لازمه از کودک و کسانی که مسئول مراقبت از وی می‌باشند و نیز حمایت در برابر سایر اشکال محدودیتها و نیز برای پیشگیری، شناسایی، گزارش‌دهی، ارجاع، تحقیق، درمان و پی‌گیری موارد بدرفتاریهایی که قبلاً ذکر شد و نیز بر حسب مورد پشتیبانی از پیگرد قضائی باشد.
ماده 23
1. کشورهای طرف کنوانسیون حق کودکان معلول را برای برخورداری از مراقبت های ویژه به رسمیت می‌شناسد و ارائه این مراقبتها را بر حسب شرایط والدین و یا مسئولین کودک و منوط به وجود منابع، به این گونه کودکان و کسانی که مسئول مراقبت از وی هستند، تشویق و تضمین خواهند کرد.
2. با تشخیص نیازهای ویژه کودک معلول، کمکهای مقرر شده در پاراگراف 2 این ماده در صورت امکان می‌بایست به طور رایگان و با در نظر گرفتن منابع مالی والدین و یا مسئولین کودک انجام گیرد و می‌بایست به نحوی برنامه‌ریزی شود که کودک معلول بتواند دسترسی مؤثر به آموزش، تعلیم و تربیت و خدمات مراقبتی بهداشتی، خدمات توانبخشی، آمادگی برای اشتغال و ایجاد فرصت به روشی که موجب دستیابی کودک به حداکثر کمال اجتماعی و پیشرفت شخصی از جمله پیشرفت فرهنگی و معنوی وی می‌شود، داشته باشد.
ماده 34
کشورهای طرف کنوانسیون متقبل می‌شوند که از کودکان در برابر تمام اشکال سوءاستفاده‌ها و استثمارهای جنسی حمایت کنند. بدین‌منظور، کشورهای فوق خصوصاً اقدامات ملی، دو و چند جانبه را در جهت جلوگیری از موارد زیر به عمل می‌آورند.
الف) تشویق یا وادار نمودن کودکان برای درگیری در هر گونه فعالیتهای جنسی.
ب) استفاده استثماری از کودکان در فاحشه‌گری و سایر اعمال غیرقانونی جنسی.
ج) استفاده استثماری از کودکان در اعمال و مطالب پُرنوگرافیک.
ماده 35
کشورهای طرف کنوانسیون تمام اقدامات ضروری ملی، دو و چند جانبه را برای جلوگیری از ربوده شدن، فروش و یا قاچاق کودکان به هر شکل و به هر منظور به عمل خواهند آورد.
ماده 39
کشورهای طرف کنوانسیون تمام اقدامات لازم را برای تسریع بهبودی جسمی و روحی و سازش اجتماعی کودکی که قربانی بی‌توجهی، استثمار، سوءاستفاده، شکنجه یا سایر اعمال خشونت‌آمیز، غیرانسانی و تحقیر کننده یا جنگ بوده است، به عمل خواهند آورد. این روند بهبودی و پیوستن مجدد به جامعه می‌بایست در محیطی که موجب سلامت، اتکای نفس و احترام کودک شود، انجام گیرد.
و در اخر
دولت جمهوری اسلامی ایران در اسفند ۱۳۷۲ با «قانون اجازه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون حقوق کودک» و با تصویب مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان رسماً این کنوانسیون را پذیرفت؛ مشروط بر آن که مفاد آن در هر مورد و هر زمان در تعارض با قوانین داخلی و موازین اسلامی باشد یا قرار گیرد از طرف دولت جمهوری‌اسلامی ایران لازم‌الاجرا نباشد.