از اشپیگل شماره 8 بتاریخ 15 تا 22 ماه فوریه

بقلم: Jan Puhl

ترجمه: علی شفیعی

تحلیل: سودان میخواهد دیکتاتور سابق خود، بشیر را به دادگاه هاگ تحویل دهد. ولی اینکار کافی نیست.

عمر بشیر تمایل داشت با لباس مخصوص سفیدی حضور پیدا کند: او در این اواخر خود را مردی سالخورده، روحانی مسلمان، شاید کمی لجوج و خود سر، ولی طرفدار صلح و امنیت جلوه میداد: ولی همه این ظاهر آرایی او عوامفریبی بودند. بشیر مستبد سخت سر و جنایت کاری بود که مردم را قتل عام میکرد. تنها در ایالت دارفور نظامیان تحت فرمان او 300 هزار انسان را قتل عام و به هلاکت رساندند.

به همین خاطر حکومت موقت خارتوم میخواهد او را به دادگاه جزایی بین الملّلی (ICC ) در هاگ تحویل دهد. ولی این کار به تأخیر افتاده است. بشیر مدت ده سال است که از جنبه حقوق بین الملّلی تحت تعقیب است. او در وطن خود در سودان به خاطر فساد مالی بطور قانونی به نوعی حصر خانگی محکوم شده است. ولی این کار کافی نیست.

بشیر دیکتاتور در بهار سال گذشته در سودان از کار کنار گذاشته شد. حال بایستی جراحات شوک روانی ( Traumata ) سه دهه سرکوب خونین و جنگ داخلی که او و همدستان او سبب گشتند، مداوا گردد.

اگر بشیر در دادگاه هاگ بر روی کرسی اتهام نشیند، حکومت خارتوم میتواند با شورش گران در دارفور و دیگر مناطق قرارداد صلح امضا کند. علاوه بر آن کشور سودان جهت مذاکرات برنامه ریزی شده با بانکهای وام دهنده اعتبار کسب میکند. سودان به پول نیاز دارد، زیرا که میراث رژیم بشیر از نظر اقتصادی نیز سودان را تبدیل به بیابانی بی آب و علف کرده است.

محکومیت بشیر در دادگاه جزایی هاگ قضاوتی تعیین کننده برای آینده سودان خواهد گشت. و آثار آن تأثیری مثبت در سودان ببار خواهد آورد. چرا که بشیر به تنهایی باعث این همه فساد و جنایت در سودان نشده است. قاتلان و شکنجه گران تحت فرمان او هنوز در سودان بطور آزاد کار میکنند. بعضی آز آنان هنوز در سودان همه کاره هستند. تعدادی آز آنان در درون حکومت موقت که نیمی نظامی و نیمی شخصی است، صاحب مقام و مرتبه هستند.

یکی از خطرناکترین این جنایتکار ها محمّد حمدان داقالو، معروف به « حمتی » است. قبلاً او رهبر باندهای جنایتکار در دارفو بود. حالا معاون رئیس جمهور است. او هنوز نیز جنگ جویان مزدور خویش را برای جنگ افروزی به یمن میفرستد و یا به سردار جنگ افروز در لیبی، ژنرال هفتار، عاریه میدهد.

آدمهایی همچون حمتی اجازه ندارند بدون محاکمه و محکومیت و مجازات در زمان بعد از حاکمیت استبداد به کارها و اعمال سابق خویش ادامه دهند. پیامدهای جریان دادگاه هاگ بایستی در سودان ادامه یابند. اگر غیر از این شد، انقلاب سودان ناتمام و بی نتیجه خواهد ماند.