تعریف شهادت و شهید:

شهادت در لغت به معنای گواهی دادن است و شهید نیز گواهی دهنده. امّا مقصد اصلی از استفاده ی این واژه ها ، به زبان آوردن و تائیدِ حق و عدالت است. چنانچه فردی که حق و عدالت را گواهی می دهد ، مسلماً در آگاهی و درکِ آنها به یقین رسیده است و یقینِ به حق ، بالاترین مرتبه ی باور و اعتقاد آن فرد است. به همین صورت در باورهای دینی و مذهبی ، شهید کسی است که برای برقراری عدالت قیام می کند، خود را در راهِ خدا فدا کرده و برای رسیدن به رضا و وصالِ محبوب، از هستی خود دست می شوید و هجرت می کند.

ولی متاسفانه ذهنیتِ مذهبی و تعصباتِ جهت دار ، این واژه ها را به اشتباه و غلط تعبیر و تفسیر می کنند. هدف از این مقاله ، اثباتِ سوء استفاده ی مقاماتِ جمهوری اسلامی به خصوص شخصِ ولی فقیه از تعاریف شهادت و شهید و همچنین سوء استفاده از حسِ وطن دوستیِ کسانی است که جان خود را فدای این مرز و بوم کرده اند.

مقوله ی “شهادت و شهیدروری” یکی از پایه های حکومت تئوکراسیِ (Theocracy) حالِ حاضرِ ایران بوده است. نظامِ تئوکراسی، حکومتی است که مانند نظامِ جمهوری اسلامی ، رؤسا و فرماندهان درجه اول آن ، پیشوایان روحانی و ارباب دین باشند.

این مبحث با کشته شدگان قبل از انقلابِ سال ۱۳۵۷ (1979) در حکومت های پادشاهی معاصر آغاز شد و با اقتباس از شهدای صدر اسلام ، قوّت گرفت و به گونه ای جدّی و اساسی توسعه یافت.

ترورهای شخصیت های موثر در انقلاب ، فارغ از اینکه توسط چه فرقه ای یا با چه ایده و هدفی انجام شد ، بزرگنمایی خاصی را در قهرمان جلوه دادن افرادِ ایده آل گرا و مخالفِ سیاست های جمهوری اسلامی دربرداشت.

به عنوان نمونه امیر عباس هویدا (نخست وزیر) ، فرّخ رو پارسا (اولین وزیر آموزش و پرورش زن) ، خسرو قشقایی (نماینده مجلس) و دیگر مقام های مهم ِنظامی و لشکریِ نظامِ پادشاهی پهلوی بدون دلیل ، محکوم به اعدام و از آنان به عنوان معاند با خدا یاد می شود. از سوی دیگر رجائی ، باهنر ، بهشتی ، مطهری ، چمران ، فکوری ، صیّاد شیرازی و دانشمندان هسته ای به عنوان قهرمانان و اسطوره های حکومت جمهوری اسلامی شناخته می شوند.

امّا فقط یاد کردن از شهیدان یا ایثار آنها (اشاره به واقعه ی کربلا) ، کمکی به نفوذ فرهنگ ایثار و شهادت در ذهن عموم مردم ایران نبود و لذا خود مردم باید آن را به عینه لمس می کردند. پس جنگ ایران و عراق ، فرصت مغتنمی برای نهادینه کردن این مبحث در جامعه و افکار عمومی بود و امکان شهیدپروری و اسطوره سازی را ممکن نمودند.

بنابراین لزوم وجود یک اُرگان یا سازمان دولتی صرفا برای تبلیغ و گسترش فرهنگ ایثار و شهادت را فراهم نمود. سازمانی که فقط سو استفاده از شهادت و کلمه شهید را در پیش گرفت. بدین سان تأسیس بنیاد شهید انقلاب اسلامی قبل از شروع جنگ ایران و عراق در اواخر سال ۱۳۵۸ (1980) صورت گرفت. بعدها نام بنیاد شهید انقلاب اسلامی به بنیاد شهید و امور ایثارگران تغییر یافت.

با استناد به سایت دفتر ادبیا انقلاب اسلامی ، سایت اینترنتی پژوهشکده ی باقرالعلوم و همچنین سایت جام جم آنلاین ، بودجه بنیاد شهید در سال‌های اولیّه تأسیس، از محل وجوهات شرعی و اموال مصادره شده یا همان اموال و دارایی های متعلّق به مقام های کشوری و لشکری اعدامی نظام پادشاهی پهلوی ، تأمین می‌شد. در سال ۱۳۶۴ (1986) با درخواست سرپرست وقت بنیاد شهید و موافقت روح‌الله خمینی، بخشی از اموال مصادره‌ای برای تأمین هزینه‌های مالی در اختیار بنیاد قرار گرفت. پس از تصویب اساسنامه بنیاد، منابع مالی آن از محل کمک‌های مالیِ “ولی فقیه”، کمک‌ها و اعتبارات مصوّب‌شده در بودجه عمومی دولت و درآمدهای ناشی از فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌های زیرمجموعه این مؤسسه، تشکیل می‌شد. برای تأمین اهداف بنیاد، واحدهای مختلفی در این مؤسسه ایجاد شده‌است. مهمترین واحدهایی که تحت سرپرستی بنیاد شهید انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند شامل: واحدهای فرهنگی، واحد مسکن، دایره ازدواج، مراکز پزشکی و سازمان اقتصادی می‌باشند، که با تحول در ساختار سازمانی و تجمیع نهادهای مختلف ایثارگری در این سازمان در سال ۱۳۸۳ (2005) تغییراتی در واحدها و سازمان‌های وابسته به آن ایجاد گردید و سازمان اقتصادی بنیاد شهید انقلاب اسلامی عهده‌دار بیش از یکصد و هشتاد شرکت و کارخانه در زمینه‌های صنعتی، تجاری، ساختمانی و کشاورزی شد.

( استناد این پاراگراف به منابع مربوطه :

http://22bahman.ir/show.php?page=post&id=19131

http://pajoohe.ir/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86__a-45099.aspx

http://jamejamonline.ir/fa/news/548732/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B4%D9%87%DB%8C%D8%AF_%D9%88_%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86 )

به همین نحو ، دولت دوازدهمِ حسن روحانی برای بنیاد شهید و امور ایثارگران همچون سال‌های گذشته، رقم بودجه پیشنهادی را افزایش داد. دولت در بودجه پیشنهادی خود برای بنیاد شهید و امور ایثارگران در با افزایش دوهزار میلیاد تومنی در سال ۱۳۹۸ (2019) ، بودجه ی این سازمان را به حدود چهارده هزار میلیارد تومن و در سال ۱۳۹۹ (2020) در حدود شانزده هزار و صد میلیارد تومن رسانده است و این در حالی است که با حکم مستقیمِ علی خامنه ای “مقام ِ ولی فقیه” این سازمان و بنیادِ پرخرج ، از پرداخت مالیت معاف است !!! حال آنکه روزنامه کیهان که منسوب به تندروها و اصولگرایانِ نظام است ، در دفاع از بودجه ی سالانه ی ستاد بحران کشور (که بخشی از حق شهروندیِ مردم ایران را باید پیروی کن) ، سخن به انتقاد می گشاید.

بانک ایران زمین ، شرکت سرمایه‌گذاری شاهد ، سازمان اقتصادی کوثر ، سازمان پزشکی شفا ، سازمان اموال و املاک بنیاد شهید ، مدارس شاهد ، طرح شاهد و دانشگاه شاهد بخشی از سازمانها و برنامه هایی است که بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی در ایران پیاده کرده اند.

     با گریز به شرح اولیه ی این مقاله ، به جز جنگ ایران و عراق که طولانی شدن آن به تثبیت نظامِ سیاسیِ حاکم کمک کرد ، بستر مورد استفاده ی دیگری می بایست نه تنها برای جوانان و مردم ایران بلکه برای دیگر کشورها بوجود می آمد تا فرهنگ ایثار و شهادت همچنان برای نسل های بعدی زنده بماند.

در زمان صلح ، تبعیض های اجتماعی نسبت به عموم مردم ، بها دادن و بالا بردن عَلَمِ بازماندگانِ جنگ و خانواده های ایثارگران سرلوحه ی عملکرد نظام جمهوری اسلامی و بنیاد شهید برای اشائه ی این فرهنگ بود. به موازات و همزمان ، سیاست های خارجی نظام جمهوری اسلامی برای ترویج مکتب تشیّع ، با صرف هزینه های بسیار هنگفت ، بکارگیری و مسلّح کردن نیروهای بومی هر یک از کشورهای منطقه مانند فلسطین ، لبنان ، عراق ، سوریه ، افغانستان ، پاکستان ، یمن و حتّی تاثیر منفی در کشورهای خارج از منطقه همچون نیجریه ، آرژانتین ، ونزوئلا و … ، دوباره به گسترش شهادت و شهیدپروری نیرو بخشید تا جایی که حتی اقدام و انجامِ ترور را هم ، نوعی وظیفه ی شرعی می نامند.

عناوینی که تا کنون در طول عمر نظام جمهوری اسلامی به شهدا داده شده است بدین گونه اند :

–         شهدای قیام

–         شهدای انقلاب

–         شهدای ترورشده

–         شهدای جنگ تحمیلی

–         شهدای امر به معروف و نهی از منکر

–         شهدای هسته ای

–         شهدای مدافع حَرَم

–         شهدای امنیّت ملی و مدافع ملّت (پلیس ضد شورش – آبان ۹۸)

–         و به تازگی شهدای خدمت (کادر درمانی)

اینک بر همگان روشن است، در نظام جمهوری اسلامی لقبِ شهید به کسانی اعطاء می شود که در راستای تحقّق بخشیدن به سیاست های جمهوری اسلامی جان خود را از دست داده و یا توسط خودِ نظام حذف شده اند و این القاب تنها برای ایجاد تقدّس در اذهان عمومی و سوء استفاده از احساسات عوام اعطا می شود و زمینه ی تبلیغات اسلامی و توجیه نمودن تخصیصِ بودجه های عظیمِ سالیانه فراهم می آید.

به استناد خبرگزاری ایسنا و همچنین روزنامه ی ایران ، محمد تقی مصباح یزدی یکی از تئوریسین های خشونتِ نظام ، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی “امام خمینی” در یادواره شهدای این موسسه، ثمره اصلی انقلاب را پرورش شهدا دانست و معتقد است اگر کسی این سخن را باور نداشته باشد دلیلش این است که ارزش شهادت، اخلاص و بندگی خدا را نفهمیده است. وی شکوفایی استعدادهای عالی انسانی را از برکات انقلاب می داند و می گوید اگر انقلاب ما هیچ ثمری غیر از پرورش شهدای والامقام نداشت، همین ارزش برای انقلاب کافی بود و به هیچ وجه ضرر نمی کردیم. این گفتار ، نمونه ای از منظر و ایده ی تندروهای مذهبیِ نظامِ جمهوری اسلامی است.

( استناد این پاراگراف به منابع مربوطه :

https://www.isna.ir/amp/90122203475/

https://www.magiran.com/article/2467435 )

این مقوله ی شهیدپروری به قدری برای نظام ، مهّم و حیاتی است که حتی پیکر شهدای مدافع حَرَم ، علی رغم شیوع وسیع و باورنکردنیِ ویروس کرونا و خطرات آن، باید در شهر قم با حضور مردم تشییع و فیلمبرداری شود. کاملا تفکرِ پوچِ نظام و نقضِ حقوق انسانها ، وَلو ناآگاه در تصاویر زیر مشخص است.

نظامی که ادعّای برتری نزد خدا دارد ، نظامی که سعی به حذف تاریخ و تمدّن ایران زمین می کند ، منابع کشور را صرف باج دهی و تأمین منافع دوستان ظاهری (روسیه و چین) و دشمنان ظاهری خود (انگلیس ، آمریکا و اسرائیل) می کند ، بستر ایجاد سرمایه داران نامشروع است ، نظامی که دروغ ، فقر ، فساد ، بی سوادی ، اعتیاد و فحشا را گسترش داده و مردم را در برابر مردم قرار می دهد ، به چشم وطن به ایران نگاه نمی کند و به وضوح در امور و آینده ی مردم کشورهای دیگر دخالت می کند ، چگونه می تواند به دنبال محبوبیّت و بقای خود باشد ؟

این شیوه ی حکومت جمهوری اسلامی ایران ، شنا کردن در خلاف جهت انسانیّت و صلح و در کل مصداق تضاد با حقوق بشر است و دیری نخواهد پائید که به سقوط و عدم دچار شود.

نگارنده : محمد حسن حسن زاده مهرآبادی