علیرغم گسترش سریع و تصاعدی بیماری کرونا در دنیا سازمان بهداشت جهانی که می بایست بعنوان نگهبان سلامت جهانی یا پاسبان بهداشت بیماری های واگیر بین المللی از حریم بهداشت و سلامت انسانها با هوشیاری و بیداری کامل حراست و محافظت می کرد, در ماه دسامبر سال گذشته هنگامی که اپیدمی کرونا در چین ظهور علنی کرد, ظاهرا در خواب گران بود و یا به دلایلی خود را به خواب زده بوده که “ایشالا گربه است”. در نتیجه در جایگاهی نبود که بعد از زلزله کرونایی ووهان ء چین خطر بل الفعل سونامی قریب‌الوقوع پاندمی آخرین محصول صادراتی چین را پیش بینی کند. و شد آنچه که نباید می شد! در عرض چند روز آتی تعداد مبتلایان در جهان از مرز دو میلیون عبور خواهد کرد. البته این رقم رسمی تائید شدگان است و از تعداد مبتلایان واقعی و بخصوص فاقد علایم و نشانه (asymptomatic) آمار قابل اتکایی وجود ندارد.
هیچکس نمی داند چرا مسئولین سازمان بهداشت جهانی در مقابل پنهانکاری مرگبار و بی مبالاتی مقامات چینی با سکوت خویش و تائید ضمنی به نوعی و بطور غیر مستقیم شریک جرم شدند. بر طبق یادداشت تکان دهنده دو چین‌شناس فرانسوی (ونسان بروسِل و ماری هولزمَن) حتی هفته ها بعد از آغاز شیوع بیماری، مقامات چینی نه تنها پزشکان و شهروندان هشداردهنده را مجازات و زندانی, و خبرهای مربوط به بیماری را سانسور کردند، که جشنی بزرگ در ووهان ترتیب دادند و هزاران نفر از مردم شهر را به آن دعوت کردند. این دو متخصص می گویند “زیرا حیات حزب کمونیست چین در همه حال بر زندگی شهروندان الویت دارد”.
متاسفانه اکنون ( یعنی در اواسط ماه آوریل, چندین ماه بعد از آغاز اپیدمی ووهان) سازمان بهداشت جهانی هنوز هم به دلایل سیاسی حقیقت کارایی استفاده از ماسک را عامدانه از مردم پنهان می کند. در بسیاری از کشورها از جمله بریتانیا و آمریکا ماسک به اندازه کافی برای کارکنان بیمارستانی و درمانی وجود ندارد. به همین دلیل مسئولین سیاسی و بهداشت درمانی این دولت ها می گویند چون ماسک کافی برای پرسنل درمانی وجود ندارد, لهذا مردم لازم نیست از ماسک استفاده کنند تا کمبود بیشتری برای کادر درمانی پیش نیاید. یعنی توصیه به عدم استفاده از ماسک به دلیل کمبود آن است و نه کارایی آن در عمل. این یک توصیه سیاسی است که ربطی به کارایی ماسک در کاهش ریسک ابتلا به ویروس کرونا ندارد. زیرا ماسک اگر عملکرد مفیدی نداشت, آن را فقط برای پرسنل درمانی عملا احتکار نمی کردند.
بسیاری از این دولت ها و بخصوص سازمان بهداشت جهانی می گویند کسانی که علایم بیماری را ندارند لازم نیست از ماسک استفاده کنند. توصیه منتشر شده در مورد عدم ضرورت استفاده از ماسک در سایت سازمان بهداشت جهانی کاملا غیر منطقی و متناقض می باشد.
Should I wear a mask to protect myself
Only wear a mask if you are ill with COVID-19 symptoms (especially coughing) or looking after someone who may have COVID-19. If you are not ill or looking after someone who is ill then you are wasting a mask. There is a world-wide shortage of masks, so WHO urges people to use masks wisely.
WHO advises rational use of medical masks to avoid unnecessary wastage of precious resources.
سازمان بهداشت جهانی علنا می گوید شما اگر علایمی ندارید, لازم نیست ماسک بزنید زیرا عملا خطر اینکه ویروس را به دیگران منتقل کنید وجود ندارد. اما در همان سایت خود سازمان بهداشت جهانی دم خروس از زیر عبا بیرون می زند. این سازمان در گزارش شماره ٧٣ خود بصراحت می گوید افراد بدون هیچگونه علایم و نشانه نیز این ویروس را منتقل می کنند و مسری هستند:
Pre-symptomatic transmission
The incubation period for COVID-19, which is the time between exposure to the virus (becoming infected) and symptom onset, is on average 5-6 days, however can be up to 14 days. During this period, also known as the “presymptomatic” period, some infected persons can be contagious. Therefore, transmission from a pre-symptomatic case can occur before symptom onset
سوال منطقی و عقلانی این است که فرد از کجا بداند که در دوره فاقد نشانه‌ی پیش آگاه سازی یا قبل از بروز علایم است و در نتیجه لازم نیست ماسک بزند. متاسفانه این استراتژی و توصیه کاملا غلط باعث گسترش بیشتر بیماری و مرگ تعداد زیادی از انسانها بخاطر ملاحضات سیاسی سیاستمداران شده است که به “مطالبات ماسکی” کادر درمانی و انتقادات مربوط به کمبود آن پاسخگو باشند. این یعنی سرازیر شدن بیماران بیشتری به بیمارستانها که در نهایت خطر افزونتری برای کادر درمانی دارد. شوربختانه این سیاست توسط دولت هایی توصیه می شد که اعتقاد به ایمنی گله ای (herd immunity) دارند یا داشتند. آنهایی که با کمک رسانه های دولتی و نیمه دولتی به اصطلاح بیطرف مردم عادی را در برنامه ریزی های خود “گله” می پندارند و حقیقت علمی و عقلانی را بخاطر مصالح سیاسی وارانه جلوه می دهند. کشورهایی نظیر سنگاپور, تایوان, ژاپن, کره جنوبی, هنگ کنک و حتی خود چین که استفاده گسترده و عمومی ماسک را توصیه می کنند یا در آنجا فرهنگ عمومی شده است, آخر و عاقبتی به مراتب بهتر از بقیه کشورها داشته اند. چون آنها به توصیه های نادرست سازمان بهداشت جهانی عمل نکردند.
ویروس کرونا بسیار خطرناک است و هر کدام از ما ممکن است قربانی آن بشویم. بنابراین باید با عقلانیت و چشم باز تمامی توصیه های بهداشتی از جمله فاصله گذاری اجتماعی, قرنطینه در منزل تا حداکثر مقدور, شستن دستها با آب صابون, ترک عادت لمس دهان و بینی و چشم با دست ها, استفاده از مایعات ضدعفونی الکل دار, ورزش, پرهیز و غیره را با وسواس انعطاف‌ناپذیر رعایت بکنیم. پوشیدن ماسک هنگام خرید در فروشگاه ها و سوپرمارکت ها یا وسایل نقلیه عمومی نظیر اتوبوس و قطار و مترو و مجامع عمومی و ادارات از اهمیت حیاتی برخوردار است. زیرا شما نمی دانید آیا در مراحل ماقبل بروز علایم این بیماری هستید یا نه؟ و نه اینکه می دانید افراد مجاور و یا هم کنار و نزدیک شما (بخصوص در فضای بسته) در مراحل ماقبل بروز علایم این بیماری (در نتیجه مسری) هستند یا نه؟ قبل از آن که دیر بفهمید, اقدام کنید. باور کنید اگر کمبود صابون وجود می داشت, سازمان بهداشت جهانی و “دولت های زرنگ” می گفتند: “صابون نخرید, چون شستن دست با صابون تاثیری ندارد” بگذارید صابون فقط برای کادر پزشکی باشد. این وظیفه دولت ها است که باید امکانات لازم و حیاتی نظیر ماسک را برای کادر پزشکی فراهم کنند. نگارنده نیز مصرا خواهان آن است. اما در حین حال حق تک تک شهروندان است که با فریب نخوردن, قربانی بی کفایتی و مصلحت جویی دولت ها و بخصوص سازمان بی کفایت بهداشت جهانی و توصیه های متناقض و غیر عقلانی و غیر علمی آن نشوند. ای کاش این مسئولین فیلم سینمایی سرایت (contagion) ٩ سال پیش را می دیدند تا درس عبرتی باشد برای همه. بخصوص آنهایی که در مورد بیماری های واگیر به دولت هایی نظیر چین و جمهوری اسلامی اعتماد می کنند. زیرا احتیاط بهتر از پشیمانی در آخر کار است. بقول انگلیسی ها:
It is better to be safe than sorry
دکتر عبدالستار دوشوکی
دوشنبه ٢۵ فروردین