back to top
خانهدیدگاه هامحمد جعفری: الهام و یا اشاره گرفتن خمینی در طرح ولایت فقیه-...

محمد جعفری: الهام و یا اشاره گرفتن خمینی در طرح ولایت فقیه- بخش سوم

jafari1خمینی و بقائی هر دو ضد دموکراسی و رأس حکومت باید در دست یک فرد باشد.

بنا بر اطلاعاتی که در دست است، خمینی و بقائی هر دو ضد دموکراسی و معتقدند که رأس حکومت باید در دست یک فرد باشد و هر دو نیز در ایران برای آمریکا منافعی قائلند.

بقائی پیوند عمیقی با کانون های خارجی داشت و بویژه در جریان کودتای 28 مرداد همه جانبه برای موفقیت کودتا در خدمت آنها قرار گرفت. اما باید گفت که آمریکائی ها از اول هم موافق پادشاهی در ایران نبودند و بعد از تبعید رضا شاه قصد داشتند که یک نظامی در کسوت رئیس جمهور زمام امور کشور را به دست بگیرد. اما نظر به اینکه انگلیسی ها اشراف نسبتاً کاملی بر امور مختلف ایران داشتند، آمریکائی ها را قانع کرده که با وضع موجود رژیم سلطنت در ایران مناسب تر از جمهوری است. در کودتای 28 مرداد هم آمریکائی ها قصد داشتند که یک نظامی را جایگزین شاه کنند اما این بار هم انگلیسی ها آن را قانع کردند که در حال حاضر و با وضعیت موجود شاه باید در رأس قدرت باقی بماند و هر دو بار آمریکائی ها تسلیم نظر انگلیسی ها شدند ولی همچنان به دنبال همین خواسته بود که وقتی تیمسار قرنى در سال 1336 قصد کودتا بر ضد رژیم شاه را داشت با آمریکائیها در تماس بود و حمایت آنها را به خود جلب کرده بود ولی با مطلع شدن انگلسی ها از آن طرح ، کودتا بوسیلۀ آنها لو داده شد و قر نی دستگیر شد (38) اما با وجودی که حکم چنین عملی در آن رژیم اعدام بود، با وساطت آمریکائی ها قر نی به سه سال زندان محکوم شد و بعد هم بخشوده ولی از ارتش اخراج شد و قره نی از آن به بعد هم با آمریکائیها مراوده داشته و در رابطه با انقلاب نیز پیامهایى براى آقاى خمینى از قول آنها داده رد و بدل کرده است. شاه که خود آگاه بود هم بعد از تبعید رضا شاه و هم در کودتای 28 مرداد، این آمریکا و انگلیس بودند که شاه را بر اریکه قدرت سوار کردند، با اینکه همه جانبه در اختیار غربی ها و بویژه آمریکائی ها بود اما همیشه این نگرانی را داشت و از اینان آرامش خاطر نداشت و می ترسید که مبادا روزی بر سر او معامله ای انجام بگیرد. علم می نویسد: شاه و من برای سفر به آمریکا در بعد از ظهر 9 فروردین 48 عازم لندن شدیم: « سفیر آمریکا که در التزام بود برای شام احضار شد. مطالب مختلفی گفت و گو شد، منجمله این که اگر خدای ناکرده شاه از بین برود چه وضعی در ایران پیش می آید. او [سفیر] معتقد بود که یکی دو سالی کار ها بر اثر مایه و سابقه ای که پیدا کرده پیش می رود. بعد ممکن است هرج و مرج شود… فقط به نظرم رسید شاهنشاه از این استنتاج سفیر قلباً ناراحت شدند زیرا روز بعد در لندن از من سئوال فرمودند معنی حرفهای او چه بود؟ ” آیا آن ها [آمریکائیان] نقشه ای دارند که به این صورت از ذهن سفیر تراوش می کند؟» (یاد داشت های علم ج 1 ص 165-164)

و گاهی هم به دلیل غرور بی حد و حصر این را فراموش می کرد. علم در بهمن 49 می نویسد، شاه فکر می کند دیگر امکان کودتا در ایران وجود ندارد:« اینها اگر فکر می کنند…یکی دو میلیون دلار خرج کودتا بکنند، دیگر [هنگام] این حرفها گذشته است. بعلاوه مگر امرای ارتش من به یکدیگر اعتماد دارند؟ یا اگر اعتماد بکنند همدیگر را قبول دارند؟»(یاد داشت 10 بهمن 49) اما وقتی علم بار دیگر به شاه یاد آور شد به نظر او میان آمریکا و شوروی در باره مسائل خاور میانه توافق هایی شده است، شاه ناگهان می گوید: «… ای کاش توافق آنها در مورد نفت و معاملات تجاری باشد [مبادا ] احیاناً ما را هم به معامله گذاشته باشند…» (یاد داشت 7 مرداد 1351)

آمریکاییان برداشتن شاه را به نوعی در برنامه داشتند، علینقی عالیخانی با توجه به یادداشتهای علم مرگ سپهبد خاتمی را که در شهریور 1354 به هنگام پرواز با گلایدر سقوط کرد و جان سپرد را بی رابطه با برنامه روز مبادای آمریکاییان برای ایران نمی داند. وی می نویسد: «آمریکا، متفق اصلی ایران، همچنان نگران بود و بیم آن را داشت که در صورت درگذشت ناگهانی شاه، کشور دچار هرج و مرج گردد. در نتیجه در همان اوان برنامه ای برای روز مبادا (Contingency Plan) تهیه و در آن پیش بینی شد که در صورت لزوم ارتش ایران زمام امور را در دست گیرد و در میان سران ارتش، نقش اصلی را می بایست ارتشبد خاتمی ایفا می کرد. به احتمال زیاد خاتمی خود نیز به روشنی از این طرح آگاه نبود – وگرنه خودش موضوع را به شاه گزارش می داد – ولی چند ماه پیش از در گذشت او، جریان به نحوی به گوش شاه می رسد» (39) و گفتگوی شاه و علم را در 3 مهر 1354 در این رابطه می داند. علیخانی می نویسد: «علم در شگرف بود که چرا شاه هیچگونه ناراحتی از کشته شدن سپهبد خاتمی از خود نشان نمی دهد و چند شب بعد که سر میز شام شهبانو فرح بی احتیاطی های شاه در راندن هواپیما و هلیکوپتر و سرنوشت خاتمی یاد آور شد، ” … جای تعجب است که باز شاهنشاه تکرار فرمودند که این اواخر خاتمی وضع روحی متعادلی نداشت …» (40) یک هفته بعد شاه راز خود را برای علم فاش کرد: « راجع به ارتش و همچنین ارتشبد خاتمی مسائلی فرمودند که به نظرم دیگر خیلی زیاد محرمانه است و باید با من به خاک برود. البته شاهنشاه روی ارتش خیلی حساب می کنند و جرئییات امور ارتش و امرای ارتش و همه چیز را در قلب خود می دانند که واقعاً مایه حیرت است…» (41) علم که به احتمال زیاد از مسائل پشت پرده مطلع بوده و گویا به همین علت وصیت کرده یادداشتهایش زمانی منتشر شود که دیگر دودمان پهلوی در ایران سلطنت نمی کند. (42)

با اینکه شاه همه جانبه در اختیار آمریکائی ها بود، اما آن ها نگران بودند که دیکتاتوری همراه با فساد و بی عدالتی و نابسامانی اقتصادی ممکن است کشور را به دام شوروی سوق دهد . از اینجهت از سال 39 به بعد با اجرای برنامه اصلاحات ارضی و سایر برنامه های خود قصد داشتند که شاه را کنار بزنند و یک نظامی یا شخص دیگری را در کسوت رئیس جمهور بر سر کار بیاورند.

جان اف. کندی در پیام خود به کنگره ی امریکا در سال 1340 خورشیدی (25 مه/1961 میلادی) این دید و دکترین خود را این گونه بازگو کرد:

«… پیمان نظامی نمی تواند به کشورهایی که بی عدالتی اجتماعی و هرج و مرج اقتصادی راه خرابکاری را در آنها باز کرده، کمک نماید. امریکا نمی تواند به مشکلات کشورهای کم رشد فقط از نظر نظامی توجه کند… این امر، خاصه در مورد کشورهای کم توسعه که به میدان بزرگ مبارزه تبدیل شده اند، صادق است و به همین جهت است که باید پاسخ ما به مخاطراتی که متوجه این کشورها است، جنبه ی خلاق و سازنده داشته باشد. ما می خواهیم در این کشورها امیدواری پدید آید… اگر به مشکلات ملت ها فقط از نظر نظامی توجه کنیم، مرتکب اشتباه عظیمی خواهیم شد. زیرا هیچ مقدار اسلحه و قشونی نمی تواند به رژِیم هایی که نمی خواهند یا نمی توانند اصلاحات اجتماعی کنند و هرج و مرج اقتصادی مشوق قیام و رخنه و خرابکاری است، کمک کند. ماهرانه ترین مبارزات ضد پارتیرانی نمی تواند در نقاطی که مردم محلی گرفتار بی نوایی هستند و به این جهت از پیشرفت خرابکاران نگرانی ندارند، با موفقیت رو به رو گردد. از طرف دیگر هیچ نوع خرابکاری نمی تواند مللی را که با اطمینان به خاطر جامعه بهتر می کوشند، فاسد کند. این عقیده ی ماست. (43)

 

شاه با مطلع شدن از دکترین کندی متوجه شد که در مورد خودش صحبت می کند و به تکاپو افتاد و در سال 1341به دنبال مذکرات با دولت کندی و جلب رضلیت آنان، اجرای اصلاحات را خود بر عهده گرفت. از این رو، شاه برای به دست آوردن شناخت بیشتر از سیاست آمریکا واظهارآمادگی در راه اجرای آن در ایران در تاریخ 21 فروردین 1341 رهسپار آن کشور شد. شاه در این سفر مراتب پایبندی خود به اجرای رفرم امریکایی را به مقامات آن کشور اعلام کرد و ادامه ی برنامه هایی را که مقامات کاخ سفید بر آن بودند به دست امینی پیاده کنند، بر عهده گرفت. در برابر، آمریکا نیز موافقت خود را باکنار گذاشتن امینی و کمک اقتصادی و نظامی به شاه اعلام کرد و این زد و بند در اعلامیه ی رسمی که میان دو کشور منتشر شد، چنین آمده است:

«….شاهنشاه اطمینان یافتند که امریکا پشتیبانی سیاسی و نظامی خودرا از ایران ادامه خواهد داد. دستگاه دولتی امریکا نیز به نوبه خود اطمینان یافت که شاهنشاه یک متحد استوار است که تصمیم قاطع به اصلاحات اقتصادی و اجتماعی دارند…»(44) و به دنبال این مذاکره بود که اجرای اصلاحات مطلوب آمریکا به شاه واگذار گردید و دکتر علی امینی از نخست وزیری برکنار شد و اسدالله علم به قدرت رسید. بنا به گزارش زندگینامه سیاسی دکتر مظفر بقائی، بقائی اندکی قبل از این فعل و افعال ها یکی از مقامات سیا با رفیع زاده گفتگوئی انجام داد که «حول محور نخست وزیر بقائی دور می زد لیکن این امر به صراحت بیان نشد.» اما وقتی مقام سیا خبر استعفای امینی و انتصاب علم را به وی داد و وی فهمید که بقائی این دوره هم شانسی ندارد و انتظار بی فایده است، رفیع زاده از بقائی در خواست می کند که «مواظب باشید» (45)

جان. اف کندی با اعتراف به اینکه توان نظامی و تسلیحاتی نمی تواند مردم به پا خاسته را از صحنه بیرون براند و به عقب نشینی وادارد، بر این باور بود که «رفرم از بالا» به دست رژیم های وابسته، می تواند ملت ها را از دست زدن به خیزش سیاسی، انقلابی و ضد دیکتاتوری باز دارد و به گفته ی او «امیدواری پدید آورد ». از این رو، به رژیم های دست نشانده ی خود در کشورهای وابسته فشار آورد که رفرم ارضی و دیگر رفرم های به اصطلاح اصلاحی را با شتاب هر چه بیشتر در دست اجرا قرار دهند. او به راستی گمان می کرد که اصلاحات از بالا، به ویژه «اصلاحات ارضی» درمان همه ی دردها، نا بسامانی ها و نارسایی های کشوری عقب نگه داشته شده و وابسته است!         

اعلان رفراندوم انقلاب سفید روحانیون را برآشفت. از طریق گفتگوى غیر مستقیم با آقاى بهبودى و آیت الله کمالوند با شاه وارد مذاکرده شدند و شاه را از اجراى برنامه انقلاب سفید و رفراندوم بازداشتند. سرانجام شاه به مرحوم آیت‏الله کمالوند حرف آخر خود را مى‏زند و مى‏گوید:

«اگر آسمان به زمین بیاید و زمین به آسمان برود من باید این برنامه را اجراء کنم، زیرا اگر نکنم من از بین مى‏روم و کسانى روى کار مى‏آیند و به این کارها دست مى‏زنند که نه تنها هیچ اعتقادى به شما و مرام و مسلک شماندارند بلکه این مساجد را به سر شما خراب خواهند کرد و شما را از بین خواهند برد» (46)

در این مرحله بار دیگر بقائی برای مقابله با اسدالله علم و آزمایش شانس خود، همگام با روحانیت و خمینی با رفراندوم انقلاب سفید در ششم بهمن 1341 مخالفت کرد. بقائی در جریان نهضت خرداد 42 بنا به گزارش ساواک « مدعی بود که در آن شرایط بهترین فردی است که می تواند سکّان کشتی توفان زده را عهده دار گردد. سوابق او در زمینۀ دوستی با آیت الله کاشانی می توانست زمینه ای مساعد برای وی فراهم کند. بقائی صراحتاً گفت تا آن روز بین مردم و هیئت حاکمه حائل بوده است، ” بگذارید نباشم تا بدن ملت را سرنیزه هیئت حاکمه سوراخ کند» (47)

نهضت روحانیت که از سال 1340 به رهبری خمینی شروع و با حمایت بخشهایی از روشنفکران، سیاسیون، و توده مردم و در 15 خرداد 1342 به نقطه اوج خود رسید و متعاقب آقای خمینی زندانی و بعد هم به ترکیه و نجف تبعید شد. بقائی و خمینی در این دوره هم در رابطه با قدرت و منافع آمریکا در ایران هم خط و همگام اند. بنا بر متنی که تلویزیون بی بی سی فارسی از سند سری «اسلام در ایران»، منتشر کرده‌است، آقای خمینی هم در نیمه آبان ۱۳۴۲ توسط حاج میرزا خلیل کَمَره‌ای، از طریق سفارت آمریکا در تهران، به جان اف کندی، رئیس جمهوری وقت امریکا، پیام داده‌است. که او برای امریکا در ایران منافع می‌شناسد و از حضور امریکا در ایران حمایت می‌کند.

«خمینی توضیح داد که او با منافع آمریکا در ایران مخالفتی ندارد. بر عکس، او اعتقاد داشت که حضور آمریکا در ایران برای ایجاد توازن در برابر شوروی و احتمالا نفوذ بریتانیا ضرورت دارد.» (48)

چه پیام مستقیم از خمینی باشد و چه با اطلاع و زبان حال وی باشد. محتوای آن با گفتگویی که در نجف مرحوم مهندس صادق امیر حسینی در پائیز سال 48 که در باره مبارزه با شاه با آقای خمینی داشته، خمینی بوی گفته بود:«تا آمریکا نخواهد آب از آب تکان نمی‌خورد». (49) و پیام خمینی به کارتر در بهمن 57 (50) همآهنگ و همخوانی دارد. اینها نشان از این دارد که بقائی و خمینی به لحاظ تفکر سیاسی و یا حد اقل به لحاظ تاکتیک سیاسی جهت رسیدن به خواسته خود هم خط و همگام هستند.

 

خمینی هم خط و همگام با کاشانی بهبهانی و بقائی است. و هر دو نفرِ خمینی و بقائی مخالف هستند که شخص اول مملکت برای دوره ای کسی باشد که انتخاب بشود و بعد از پایان دوره خود، آن را به شخص دیگری که از جانب مردم انتخاب شده است واگذار کند. هر دو بقائی و خمینی نیز مخالف جمهوری دموکراتیک هستند: بقائی در سخنرانی خود در 29 آذر 1332 در حزب زحمتکشان گفت: « من متأسفم که بعضی از دوستان من گاهی می گویند اگر آن اوضاع نمی شد و شما با دکتر مصدق مخالفت نمی کردید، چنین اوضاعی پیش نمی آمد. در حالی که آن دوستان من باید بدانند اگر آن بساط از بین نمی رفت، الآن اسیر جمهوری دموکراتیک بودیم» (51) در سخنی که آقای مسعود بهنود در یوتیوپ منتشر کرده به صراحت آمده که بقائی معتقد به دموکراسی نبود و ولایت فقیه هم نظریه دکتر بقائی است: «دکتر بقائی معتقد بود که در ایران دموکراسی یعنی اینکه شخص اول کسی باشد که انتخاب می شه و عوض می شه عملی نیست- او معتقد بود که در شرق نمی شه- وقتی انقلاب جنبه اسلامی گفت دکتر بقائی به این تعبیر رسیده بود که اتفاقاً از نظر اسلام می شه نظریه نظریه بیرون آورد. البته به صراحت نمی گفت ولایت مطلقه فقیه ولی این حرف زده می شد. یکی از اعضای حزب زحمتکشان حزب دکتر مظفر بقائی که بسیار هم به او نزدیک بود دکتر حسن آیت بود. و اصولاً کسی بود که بیشترین فعالیت یا سهم فعالیت را به عنوان نماینده مجلس و یا جاهای دیگر درمقابل بنی صدر در مقابل مهندس بازرگان بازی می کرد ولی در مجلس خبرگان این نظریه را که نظریه دکتر بقائی بود توانست که بیاورد و مطرح کند توجه داشته باشید که تا این زمان دوتا قانون اساسی به تصویب آقای خمینی رسیده بود و ولایت فقیه نداشت تا آن زمان روزنامه ها تیترهائی می زدند و رئیس جمهور آینده رئیس جمهور بعد از تأسیس قانون اساسی آیت الله خمینی است. تا زمانی که اطلاعات بعدی ما نشان داد که آیت توانست گوش آیت الله منتظری را در اختیار بگیرد و بعد از آن با اصرار آیت الله منتظری در قانون اساسی قرار گرفت البته بیشتر روحانیون هم از آن استقبال کردند » (52)

بعد از مشاهده این مطلب از آقای بهنود، از ایشان پرسیدم که بر چه اساس و سند و مدرکی می گوید ولایت فقیه نظریه دکتر بقائی است و دکتر حسن آیت که بسیار به بقائی نزدیک بود، توانست این نظریه بقائی را به مجلس خبرگان بیاورد و آن را به تصویب برساند. آقای بهنود پاسخ داد: همان اوایل بعد از پیروزی انقلاب اینجانب در مصاحبه ای که با بقائی داشتم، وی این نظریه خود را در آن مصاحبه به روشنی بیان داشت.

آقای خمینی هم هنگامی که سوار بر اسب قدرت شد، به هنگام تدارک براى رفراندوم تغییر نظام با وجودی که بنا به قول مرحوم بازرگان شورای انقلاب به اصرار دکتر بهشتی تصویب کرده بود: «جمهوری دموکراتیک اسلامی.» (53) و مرحوم بازرگان و دیگران اعلان کردند، حکومت جمهوری دموکراتیک اسلامی، آقای خمینی بشدت حمله کرد وتوی دهان همه زد وگفت:”حکومت جمهورى اسلامى نه یک حرف بیشتر ونه یک حرف کمتر”.(54) و چون نظریه ولایت فقیه به نصب است و نه به انتخاب مردم زیرا می گویند: خداوند ولایت را به پیامبر (ص) و ائمه (ع) اعطاء فرموده و فقها منصوب از سوی ائمه هستند. و به همین هم علت وقتی خمینی مرحوم بازرگان را بنابر«حق شرعی» به نخست وزیری منصوب کرد، به نظر او در «حکومت جمهوری اسلامی» هم رأی مردم، رأی اعتماد است و نه رأی شرکت در سرنوشت خویش همان که در فقه، «رجوع» خوانده می‌شود – منتها در آن زمان و در آن جو شور و هیجان و بهم ریختگی کشور کسی به این نکته توجه نداشت و یا آن به چیزی گرفته نمی شد – و این با «جمهوری دموکراتیک اسلامی.» سازگار نمی آمد. آقای خمینی قبلاً هم بنا به قول خودش در کتاب ولایت فقیه، در آرزوی این است که شخص صالحی در رأس قدرت امپراتوری عثمانی باشد.” یک زمان هم دولت بزرگ عثمانی بوجود آمد استعمارگران آن را تجزیه کردند. ..گرچه بیشتر حکام دولت عثمانی لیاقت نداشتند و بعضی از آنها فاسد بودند و رژیم سلطنتی داشتند باز این خطر برای استعمارگران بود که افراد صالحی از میان مردم پیدا شوند و بکمک مردم در رأس این دولت قرار گرفته با قدرت و وحدت ملی بساط استعمار را برچینند” (55)

خمینی با چنین وضعیت روحی و روانی و در رؤیای حکومت قدرت فردی یعنی ولایت فقیه، به پاریس می آید. بعد هم که کرسی رهبری و قدرت را در دست گرفت، بر همان سیاق عمل کرد و در عمل هم نشان داد که همانند بقائی به دموکراسی اعتقادی ندارد و با بقائی در این مورد هم خط و همگام است.

حال که با اسناد فوق تا به اینجا حد اقل مشخص شده است که حد اقل به لحاظ سیاسی و رسیدن به هدف بقائی و خمینی هم خط و هم گام بوده و در تمامی دوران، هر دو ضد دموکراسی و بر این نظر بوده اند که    حکومت باید در دست یک فرد باشد.

بقائی آگاه بود که شاه پشتوانه مردمی ندارد و از این نظر و با آمریکائی ها در مورد استواری پایگاه سیاسی پهلوی در ایران احساس نگرانی می کرد. سیاستمدران آمریکا و کارشناسان C.I.A در جریان جریان نهضت 15 خرداد 42 این واقیعت را دریافته بودند که رژیم شاه پایگاه مردمی ندارد و بی تردید رژیمی که از پشتیبانی مردم بر خوردار نباشد، با کوچک ترین رویداد پیش بینی نشده از هم فرو می پاشد و از میان می رود و با سر نگونی رژیم دست نشانده، و به احتمال زیاد باز کشور در دام بلوک شرق و اتحاد شوروی در خواهدغلطید برای جلوگیری از چنین حادثه و خطر محتملی باید چاره ای اندیشیده شود. و تنها راه چاره که ایران همچنان سد راه غلطیدن به دام بلوک شرق و اتحاد شوری باقی بماند، نقش باز کردن روحانیت در قدرت و حاکمیت است و یا حد اقل بر اساس متمم قانون اساسی 1906 نقش تعدیل کننده قدرت را بازی کنند.

بقائی که معتقد است در شرایط بحرانی ممکن است در مسند قدرت قرار گیرد ، چه بحرانی مهمتر از بحرانی که در نهضت 15 خرداد 42 ایجاد شده و حکومت را تا سر حد سقوط کشانده و همچنان ادامه دارد. و وی هم با روحانیون خط کاشانی بهبهانی و خمینی هم گام است. می تواند با کمک آن ها به عنوان کسی که قادر است کشور را از بحران نجات دهد نقش خود را بازی کند. بقائی که خود را شخص دوم مملکت بعد از شاه می دانست، فکر می کرد و یا امید داشت که به نخست وزیری برسد. در سال 48 فهرستی از افراد مورد اطمینان و کسانی که بتوانند اصلاحات را با دست وی عملی سازند به شاه می دهد و شانس خود را بار دیگر برای نخست وزیری امتحان می کند « در شرایطی بحرانی در مسند قدرت قرار گیرد. او می گفت که باید فهرستی از افراد مورد اطمینان و کسانی که بتوانند اصلاحات را عملی نمایند به شاه داده شود تا ” شاید در آینده مورد استفاده قرار گیرد » (56) ولی این بار هم با در بسته مواجه می شود. بقائی با تجربه های متفاوت در زمان های مختلف شانس خود را برای نخست وزیری می آزماید ولی هر بار با شکست مواجه می شود و سرانجام بقائی دریافته که با وجود شاه امکان دستیابی به قدرت برایش میسر نیست و در شرایط بحرانی شاید راه رسیدن به معشوقه برایش فراهم شود. و چون بقائی همچنان در پی به دست گرفتن قدرت به هر قیمتی است. شاید و با احتمال زیاد طرح ولایت فقیه، با ایماء و یا اشاره آمریکائی از طریق بقائی و حزب زحمتکشان و یا مستقیم توسط بقائی و با موافقت آمریکائی ها به خمینی که به لحاظ سیاسی هم خط و هم نظر با بقائی بوده القا شده است زیرا در این طرح راه حل رسیدن به قدرت برای بقائی هم به زعم خودش آماده است. بقائی که از یکطرف از طرق مختلف چه افرادی که در درون ساواک داشته و چه ارتباطاتی که با افراد مختلف با آمریکائی ها داشته به این صرافت افتاده که در دستگاه شاه امکان دستیابی به نخست وزیری وی وجود ندارد و از طرف دیگر خود مشاهده کرده که شاه به فعال مایشائی تبدل شده که قانون اساسی را هم از پایه ویران کرده و از قانونیت انداخته است. بنابراین برای دست یافتن به معشوقه خود یعنی دستیابی به قدرت باید بفکر و چاره دیگری بود. و آن چاره به احتمال بسیار زیاد طرح ولایت فقیه است. بعید نیست و بسیار هم محتمل است که تدریس ولایت فقیه با اشاره آمریکائی ها توسط بقائی و یا مستقیم توسط بقائی و با موافقت آمریکائی ها صورت گرفته است و لذا آقای خمینی مخالف جدی ولایت فقیه با استشمام بوی قدرت، موافق آن می شود.

آماده کردن بقائی فهرستی از افرادی که اصلاحاتی را با دست وی عملی سازند، در خرداد 48 و تدریس طرح ولایت فقیه از جانب آقای خمینی در بهمن همان سال به احتمال قوی حکایت از این دارد که طرح ولایت فقیه از کسی و یا جائی به وی القا شده است. در اینکه آقای خمینی از چه جائی و یا توسط چه شخصی طرح ولایت فقیه به وی لقاء شده، با اما و اگر ها و یا سئوالهایی همراه است. اما در اینکه این طرح توسط حزب زحمتکشان و توسط آیت ابتدا به منتظری و سپس با حمایت وی توسط دکتر آیت به مجلس خبرگان آمد، جای شک و شبهه نیست و این قسمت دوم است که قسمت اول را هم تقویت می کند که طرح از اول برای دستیابی به قدرت به خمینی القا و در نتیجه آن را تدریس کرده است. همچنانکه در ابتدای این اثر آمد، اشاره و یا الهام ولایت فقیه به آقای خمینی در دو مرحله انجام پذیرفته است اما مرحله اول که تدریس ولایت فقیه به عنوان زعامت و رهبری سیاسی با اشاره آمریکائی ها توسط بقائی و حزب زحمتکشان و یا مستقیم توسط بقائی و با موافقت آمریکائی ها صورت گرفته است و در همینجا به پایان می رسد و همچنانکه در بالا آمد، این مرحله یعنی الهام و یا اشاره به خمینی در تدریس ولایت فقیه با اما و اگر و یا سئوالهایی همراه است. ولی در اینکه در مرحله دوم این طرح توسط حزب زحمتکشان و توسط آیت ابتدا به منتظری و سپس با حمایت وی توسط دکتر آیت به مجلس خبرگان آمد، جای شک و شبهه نیست و این قسمت دوم است که اثبات قسمت اول را هم تقویت می کند که طرح ولایت فقیه از اول با اشاره آمریکائی ها توسط بقائی و یا مستقیم توسط بقائی و با موافقت آمریکائی ها برای دستیابی قدرت به خمینی القا و در نتیجه آن را تدریس کرده است. در بخش چهارم این تحقیق مرحله دوم طرح یعنی «ب- ابتکار طرح ولایت فقیه در مجلس خبرگان توسط حزب زحمتکشان و بقائی» مورد بحث قرار می گیرد.

محمد جعفری 3/ تیر/1399

mbarzavand@yahoo.com

 

نمایه و یادداشت:

38-ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ج 2 ص 481-480.

39-یاد داشتهای علم جلد اول ص 85.

40-یاد داشت26 مهر 1354.

41 یاد داشتهای علم جلد اول ص 83 ؛- از یادداشت 3مهر 54.

42- همان سند، ص 15؛ « علم در واپسین ماه های زندگیش سخت نگران تحولات داخلی ایران بود، به همسرش وصیّت کرده بود که این یادداشتها هنگامی منتشر شود که دودمان پهلوی در ایران دیگر سلطنت نمی کند. پس از گذشت ده سال از انقلاب و دگرگونی نظام سیاسی ایران، بانو ملکتاج علم و دو دختر او رودابه و نازعلم یک زبان بر این شدند که هنگام انتشار یادداشتها رسیده است»

43-. اطلاعات ، 6 خرداد ، 1340- متن این پیام زیر عنوان «کندی طرفدار انقلاب دموکراتیک »! آمده است.

44-اطلاعات، 23 فروردین، 1341.

45-زندگینامه سیاسی دکتر مظفر بقائی، حسین آبادیان ص 258و257.

46- تحلیل و بررسى از نهضت امام خمینى، سید حمید روحانى، ج اول، ص 224.

47-زندگینامه سیاسی دکتر مظفر بقائی، حسین آبادیان ص266؛ گزارش ساواک 19و20/3/1342.  

48-http://www.bbc.com/persian/iran/2016/06/160601_kf_khomeini_carter_kennedy

49- پاریس و تحول انقلاب… چاپ دوم ص512.

50- متن پیام خمینی به کارتر را در ص 290-289 خاطرات دکتر ابراهیم یزدی آمده است.

51-زندگینامه سیاسی دکتر مظفر بقائی، حسین آبادیان ص179؛ بر گرفته از مجموعه اسناد حزب زحمتکشان ، کارتن 195، ش:175-20.

52- https://www.youtube.com/watch?v=fHy3w9FfTdg

53- شصت سال خدمت و مقاومت خاطران مهندس مهدی بازرگان، ج 2، ص445.

54- نگاه کنید به روزنامه‏هاى یومیه مورخ 16 و 57/12 /15 و صحیفه نور، مجموعه رهنمودهاى امام خمینى، جلد 5، ص 146 و 157.

55- حکومت اسلامی، آیت الله العظمی آقا سید روح الله خمینی، چاپ 1391 – ه 1971 میلادی،ص41.

56- زندگینامه سیاسی دکتر مظفر بقائی، حسین آبادیان ص305؛ گزارش ساواک، مورخ 14/3/1348، از مجموعه اسناد حزب زحمتکشان .

اخبار مرتبط

دیدگاه خود را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید