بسم الله الرحمن الرحیم

” وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ ۚ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِکُمْ ۚ وَمَنْ یَنْقَلِبْ عَلَىٰ عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئًا ۗ وَسَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرِینَ”.

سوره آل عمران آیه ۱۴۴.

سید ابوالحسن بنی‌صدر متولد ۲ فروردین ۱۳۱۲، فرزند آیت الله سید نصرالله بنی صدر همدانی معروف به صدرالعلمای همدانی از مجتهدان همدان و از تبار سادات موسوی گروس در روستای باغچه از توابع کبودرآهنگ چشم به دنیا گشود ، در بامداد شنبه ۱۷ مهر ۱۳۰۰ در تبعیدگاه خود درگذشت.
او.در مکتب پدری با رویکرد نواندیشی دینی پرورش یافت ، و در ضدیت با استبداد پهلوی ید طولایی داشت نیز برخلاف رویکرد غالب روحانیت که ” خدا ، شاه ، میهن ” را در یک عرض دانسته و هدایای شاه را مائده آسمانی می خواندند او حتی از دریافت کلام الله مجید اهدایی دیکتاتور خودداری کرد.
همچنین پدر از علاقمندان رهبر نهضت ملی ایران دکتر محمد مصدق بود و تا آخرین لحظه حیات که سال ۱۳۵۰فوت گردید به ایشان و خط استقلال و آزادی مصدق وفادار ماند به تبع پدرِ چنین آزاده، فرزند نیز مصدقی و مکتب مصدق را چراغ راه حیات سیاسی خود دانست.
بنی صدر در دوره دانشجویی در دانشگاه تهران، همزمانی آن با کودتای شرم آور ۲۸مرداد۱۳۳۲است ، هنگام ورود نماینده امپریالیزم جوان به ایران، باتفاق شهید مصطفی چمران، ابراهیم یزدی، و دیگر دانشجویان ملی استبداد ستیز ، طفیلی نحس و آپاندیس شوم را با دعوت به قیام همگانی دانشجویی رسوا ساخت. حرکت دانشجویی روز مزبور دهه ها است در ایران و نزد دانشجویان و کنفدراسیون های دانشجویی ایرانی مقیم خارج به روز دانشجو یاد می گردد.
او با این سبقه و کارنامه به نهضت اسلامی/ملی که فارغ از هر پیش داوری و تعصب ، مرحوم آیت الله خمینی یکی از اضلاع و سرمایه های تاثیر گذار آن لحاظ می شد پیوست.حتی کمونیست ها با حضور در نماز جماعت محمد منتظری فرزند آیت الله حسینعلی منتظری که در زندان پهلوی محبوس بود ، به رهبری وی باورمند بودند.

بنی صدر در دوران تبعید آیت الله خمینی در عراق ، چندین نوبت پس از حضور بر مزار پدر در نجف، با هم دیدار داشته است و پس از ورود به پاریس باتفاق زنده یادان صادق قطب زاده، ابراهیم یزدی با الگو قرار دادن پیامبر اسلام در زی سیاسی ، هر آنچه از خدیجه داشت فدیه نهضت اسلامی شود ایشان نیز سرمایه ملی و جهانی خود را فدای انقلاب اسلامی کردند و از همراهان و حامیان رهبر دینی بودند .
در پرواز انقلاب از فرانسه به ایران همراه آیت الله خمینی پس از سال ها دوری به کشور بازگشت و.مسئولیت های اخلاقی و اجرایی متوجه او گردید.

بنی صدر به گفته خودش ، ترس از تکرار تراژدی مشروطیت و سرقت انقلاب توسط عین الدوله های ضدانقلاب به جهت تنویر افکار مردم و انذار از تهی شدن محتوای انقلاب و هشدار به انقلابیون اصیل ، به اقصی نقاط کشور حتی به شهرستان فومن سفر کرد و به ایراد سخن پرداخت.
بخشی از مسئولیت های پس از پیروزی انقلاب عبارت آیت از نخستین رئیس‌جمهور ایران و

ریاست شورای انقلاب است.

حوادث پس از تنفیذ ریاست جمهوری از جمله جنگ ایران و عراق اگر رخ نمی داد وی در برنامه های اعلامی خود مانند ایران سبز در راستای اصل پنجاهم قانون اساسی ج.ا.ا بود موفق می شد و اکنون ایران با دهها بحران و ابر چالش زیست محیطی از آلودگی رودخانه ها و خشک شدن آن تا فرونشست دشت های اصفهان، شیراز ، تهران … دست و پنجه نمی کرد.
پس از تنفیذ ریاست جمهوری، مخالفت روحانیت که ابتدا متوجه مرحوم بازرگان و کل جریان ملی بود کلا به سمت رئیس جمهور وقت نشانه رفت.

بنی‌صدر نیز متعاقبا با قدرت گرفتن روحانیت و. نهادهای زیر نظر ایشان به شدت مخالف بود و یک سال و.اندی ریاست جمهوری او با تنش‌های بسیار و رویدادهایی چون انقلاب فرهنگی و حمله صدام حسین به ایران همراه شد، تا اینکه در آخرین روز ” بهار ” سال ۶۰ ، با رأی مجلس شورای ملی (در حال حاضر مجلس شورای اسلامی) استیضاح شد و در روز ۱ تیر به‌طور رسمی از مقام خود عزل گردید.
ابوالحسن بنی صدر پس از یک.ماه زندگی مخفی در ایران بالاخره هفته اول مرداد همان سال همراه مسعود رجوی از یک پایگاه شکاری نظامی واقع در تهران ، از ایران خارج شد.

او در فرانسه به گفته خود به تعهد به مبارزه برای جامعه حقوند و ادامه خط استقلال و آزادی دکتر مصدق وفادار ماند با راه اندازی مجدد روزنامه انقلاب اسلامی در تبعید ، علیرغم مشکلات شدید مالی که لازمه هر تشکیلات تأمین مالی است و به تعبیر طلبه ها مقدمه امر واجب واجب است ، اما توانست خط فکری خود را در غربت باز آفرینی کند

مدتی در فرانسه مسعود رجوی با او در تشکل شورای ملی مقاومت که فلسفه وجودی آن نظم و نسق دادن به مبارزه برای خط استقلال و آزادی بود همراهی داشت سپس با اوج گیری مخالفت ها و عدم الزام به اصل قرآنی شورا توسط مرد اول سازمان مجاهدین خلق ایران ، عملا شورای ملی مقاومت نقش و ماهیت دینی و سیاسی خود را از دست داد منجر به جدایی ایشان شد.

اکنون بنی صدر پس از حدود هفت دهه تلاش برای استقلال و آزادی به سفر بی بازگشت شتافت . وقتی قرآن سوره “غاشیه آیه ۲۲” را تورق می کنیم، نقش پیامبر « لَسْتَ عَلَیْهِمْ بِمُصَیْطِرٍ » یعنی شأن هژمونی مطلق برای او قائل نمی باشد ، بل او راهبر، راهنما و جهت دهنده بیش نیست و مذهب را به راه تشبیه می نماید که اگر راهبر باز ماند و یا درگذشت بر ادامه راه توسط دیگر پویندگان تأکید شده است.

در آخرین گفتگویی که با ایشان داشتم ، هنگام سخن گفتن دهانش از آتش تب شدید خشک شده بود و سخن به سختی بیرون می آمد مرا به یاد آخرین سخن حضرت محمد با اصحاب انداخت.
به من فرمود برای آخرین بار ، ثبت در تاریخ با ملت سخن خواهد گفت اما فرصت دریافت پیام او از علاقمندان وی سلب گردید.

راه ملت ایران از مشروطه تا به امروز به خصوص اوج آن در زمان رهبر متعهد خلق دکتر مصدق بر خط استقلال و آزادی استوار است با درگذشت مصدق راه او تعطیل بردار نیست ، نیز در نبود بنی صدر استمرار می یابد.

در پایان سوره نساء آیه ۱۰۰ را بدرقه راه او می نماید:

” وَمَنْ یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَجِدْ فِی الْأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَهً ۚ وَمَنْ یَخْرُجْ مِنْ بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ۗ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا “

و هر کس در راه خدا هجرت کند، اقامت گاه های فراوان و فراخیِ معیشت خواهد یافت. و کسی که از خانه خود به قصد مهاجرت به سوی خدا و پیامبرش بیرون رود، سپس مرگ او را دریابد، مسلماً پاداشش بر خداست؛ و خدا همواره بسیار آمرزنده و مهربان است.

17 مهر 1400_ سید یعقوب آل شفیعی فومنی

.