نماینده هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران گفت: وجود تحریم‌ها، تامین منابع مالی لازم برای اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی در ایران را دشوارتر کرده است و قطعا مسائل مالی تحت تاثیر تحریم‌های اخیر قرار گرفته‌اند.
تحریم‌ها، تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی در ایران را دشوارتر کرده است
به گزارش خبرنگار ایلنا، در دهه‌های اخیر سازمان ملل متحد و برخی زیرمجموعههای محیط‌زیستی آن نظیر UNDP (برنامه عمران ملل متحد)، UNEP (برنامه محیط‌زیست ملل متحد) و FAO (سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد) به همراه بعضی نهادهای بین‌المللی نظیر اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، همکاری‌هایی را با دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برخی پروژه‌های زیست‌محیطی نظیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ ایرانی، پروژه جهانی ترسیب کربن (کاشت نهال با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و اشتغالزایی برای جوامع روستایی) و احیای دریاچه ارومیه (در قالب طرح بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها، با همکاری کشور ژاپن) انجام داده‌اند و در بسیاری از این طرح‌ها، از کمک‌های مالی سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی استفاده شده است.
در این میان اما از سال ۹۷ به این سو و با خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌های دوجانبه و چندجانبه بخصوص اعمال تحریم‌های شدید بانکی علیه ایران، کمک‌های مالی سازمان ملل متحد، زیرمجموعههای محیط‌زیستی آن و برخی از دیگر نهادهای بین‌المللی برای اجرای پروژه‌های جهانی زیست‌محیطی در ایران تقریبا قطع شده است و با وجود این که دولت ایران در پنج سال گذشته تلاش کرده که تمام این پروژه‌ها را بدون دریافت کمک‌های مالی بین‌المللی پیش ببرد، اما همواره مذاکراتی بین ایران و مسئولان بخش‌های مختلف سازمان ملل برای ازسرگیری اقدامات مشترک در حوزه‌های محیط‌زیستی و اجرای پروژه‌های جدیدتر در حوزه‌های مقابله با بیابان‌زایی و تثبیت کانون‌های گرد و غبار در منطقه خاورمیانه در جریان بوده است.
در همین راستا تیرماه سال گذشته، اجلاس منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار با حضور ۱۱ کشور و ۶ نهاد بین‌المللی در ایران برگزار شد و علاوه بر این که قطعنامه پایانی این اجلاس تحت عنوان «بیانیه تهران» جزو اسناد رسمی سازمان ملل متحد به ثبت رسید، ۲۱ تیرماه یعنی سالروز صدور این بیانیه نیز در تقویم رسمی جهانی به عنوان «روز جهانی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار» ثبت شد. در این میان یکی از مفاد تصویب‌شده در قطعنامه پایانی اجلاس سال گذشته، لزوم تشکیل «صندوق منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار» با حضور جمعی از کشورهای غرب آسیا و منطقه خاورمیانه بود که منشأ کانون‌های گرد و غبار یا تحت تاثیر طوفان شن و پدیده ریزگردها هستند.
همکاری بلندمدت سازمان ملل و ایران برای نجات دریاچه ارومیه قطع نشده است
آن‌طور که مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست کشورمان می‌گویند، در حال حاضر اساسنامه تشکیل این صندوق نهایی شده و ابتدا لازم است که این اساسنامه به تایید کشورهای حاضر در اجلاس سال گذشته تهران برسد و سپس ساز و کاری برای واریز حق عضویت و سایر کمک‌های مالی و برنامهریزی برای هزینه‌کرد وجوه واریزشده به صندوق توسط کشورهای عضو آن برای ثبیت کانون‌های گرد و غبار و کاهش آثار سوء ناشی از این پدیده در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه، تعیین شود. در چنین شرایطی سوال مهم این است که با توجه به این که دبیرخانه صندوق منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار در ایران قرار دارد، آیا سازمان ملل متحد و زیرمجموعههای محیط‌زیستی آن می‌توانند کمک‌های مالی لازم را به این صندوق ارائه کنند یا پرداخت این کمک‌ها نیز تحت تاثیر مسائل مربوط به تحریم‌ها قرار دارد؟
این سوال را از اشتفان پریزنر، نماینده هماهنگ‌کننده مقیم سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران پرسیدیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار ایلنا گفت: در دهه‌های گذشته همکاری‌های طولانی‌مدتی بین سازمان ملل و دولت جمهوری اسلامی برای اجرای برنامه‌های مختلف در حوزه‌های محیط‌زیست و کشاورزی وجود داشته است و به‌ویژه نهادهایی مانند UNDP و FAO (فائو) در این خصوص با ایران همکاری کرده‌اند. یکی از مهمترین همکاری‌های ما در این زمینه، اجرای طرح بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها به‌ویژه برای نجات دریاچه ارومیه بوده که این همکاری‌ها همچنان ادامه دارد و در زمینه دریاچه ارومیه همکاری بلندمدت بین سازمان ملل و ایران هنوز قطع نشده است.
وی افزود: سازمان ملل متحد همچنان خود را متعهد می‌داند که از اجرای تمام برنامه‌هایی که منجر به احیای دریاچه ارومیه شود، حمایت کند، البته می‌دانیم که برای نجات این دریاچه، مسائل بسیار پیچیده اجتماعی، اقتصادی و محیط‌زیستی در ایران وجود دارد. همچنین دریاچه ارومیه تحت تاثیر خشکسالی‌های چند سال اخیر ایران قرار گرفته است. این خشکسالی، جوامع محلی حاشیه دریاچه را نیز تحت تاثیر قرار داده است، ولی برنامه مشترک بین دولت جمهوری اسلامی، دولت ژاپن و سازمان ملل در قالب طرح بین‌المللی حفاظت از تالاب‌ها، تعیین معیشت‌های جایگزین برای جوامع محلی بوده که در این زمینه تا کنون موفقیت‌هایی به دست آورده‌ایم، اگرچه این دستاوردها کافی نبوده است.
تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌های محیط زیستی تحت تاثیر تحریم‌ها قرار دارد
پریزنر با تاکید بر این که سازمان ملل در تلاش است تا برای مقابله با خشکسالی و آثار زیان‌بار آن به ایران کمک کند، عنوان کرد: ما می‌دانیم که در حال حاضر مناطق مختلف کشور ایران تحت تاثیر خشکسالی و بیابان‌زایی قرار دارد، ولی به دلیل تحریم‌ها و سایر مسائل موجود، تامین منابع مالی لازم برای ارائه این کمک‌ها دشوار است. البته اگر تحریم‌ها هم نبود، بازهم تامین منابع مالی برای اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی کار سختی بود، اما وجود تحریم‌ها، تامین منابع مالی لازم برای اجرای پروژه‌های محیط‌زیستی در ایران را دشوارتر کرده است و قطعا مسائل مالی تحت تاثیر تحریم‌های اخیر قرار گرفته‌اند.
نماینده سازمان ملل متحد در ایران ادامه داد: صندوق منطقه‌ای مقابله با گرد و غبار که اکنون در حال تشکیل است، در درجه اول برای تامین منابع مالی خود باید بر کشورهای عضو آن صندوق متکی شود. اگرچه سازمان ملل می‌تواند توصیه‌های فنی لازم را برای تشکیل بهتر این صندوق و برنامهریزی مناسب‌تر برای هزینه‌کرد اعتبارات در زمینه مقابله با کانون‌های گرد و غبار در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه ارائه کند. سازمان ملل همچنین از برگزاری کنفرانس منطقه‌ای سال گذشته و اجلاس بین‌المللی امسال در ایران در زمینه مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار حمایت کرده که این مساله نشان‌دهنده وجود همکاری بین سازمان ملل و دولت جمهوری اسلامی برای مقابله با گرد و غبار است.
وی در پایان تصریح کرد: علاوه بر مساله دریاچه ارومیه و مقابله با گرد و غبار، سازمان ملل تمایل دارد در اجرای سایر برنامه‌های محیط‌زیستی نیز به دولت جمهوری اسلامی ایران کمک کند، اما برای تداوم این همکاری‌ها، هم باید رایزنی‌های سیاسی به نتیجه برسد و هم مسائل مربوط به تامین منابع مالی که تحت تاثیر تحریم‌ها قرار گرفته‌اند، حل شود