شهرهای مختلف در سراسر دنیا در روز شنبه ۲۵ شهریور صحنۀ گردهمایی ایرانیانی بود که همزمان با سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی و در آستانۀ سالگرد اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، علیه حکومت جمهوری اسلامی راهپیمایی و تجمع برگزار کردند.
این تجمعها در ساعتهای مختلف روز شنبه از چند شهر استرالیا آغاز شد و پس از توکیو و سئول تا شهرهای اروپایی لندن، پاریس، وین، برلین، درسدن، کلن، فرانکفورت، هامبورگ و کپنهاگ ادامه یافت.
ایرانیان در شهرهای یاد شده و همچنین نقاط مختلف کانادا و آمریکا از جمله تورنتو، اتاوا، مونترال و واشینگتن دیسی و نیویورک با راهپیمایی و سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی، با معترضان داخل کشور ابراز همبستگی کردند و یاد جانباختگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» را گرامی داشتند.
همچنین روز شنبه، نام مهسا امینی به یک پارک در پاریس افزوده شد. این پارک که تاکنون «ویلمن» نام داشت، از این پس «ویلمن – مهسا ژینا امینی» خوانده میشود. در این مراسم شهردار پاریس، شهردار منطقه دهم پاریس و تنی چند از اعضای انجمنهای فعال، در پشتیبانی از اعتراضات مردم ایران سخنرانی کردند.
در پاریس همچنین راهپیمایی ایرانیان از میدان باستیل تا مقابل شهرداری مرکزی پاریس برگزار شد و چند مقام پارلمانی فرانسه نیز در این مراسم حضور داشتند.
در استانبول نیز به نوشتۀ چند کاربر در شبکه ایکس (توئیتر سابق)، هرچند پلیس ترکیه ابتدا مجوز ورود ایرانیان به تجمع ترتیب یافته توسط فعالان این کشور به مناسبت سالگرد اعتراضهای ایران را نداد، اما شماری از ایرانیان در حاشیه این تجمع شرکت داشتند و شعار «آزادی» سر دادند.
در نیکوزیا، پایتخت قبرس، و تفلیس، پایتخت گرجستان، نیز تعدادی از ایرانیان مقیم این کشورها در سالروز جان باختن مهسا امینی تجمع کردند.
محمود صفدری، فعال صنفی معلمان، بازداشت شد
محمود صفدری، فعال صنفی معلمان، روز جمعه ۲۴ شهریور و پیش از بازداشت بهدست ماموران امنیتی، با انتشار ویدئویی در صفحه اینستاگرام خود گفته بود «شخصی که ادعا میکرد از اداره اطلاعات تماس گرفته»، با «ادبیاتی نامناسب» او را تهدید به بازداشت کرده است.
اعتصابات و اعتراضهای پراکنده در ایران بهرغم جو «سنگین» امنیتی در سالگرد مهسا امینی
تصاویر منتشر شده در شبکههای اجتماعی و ویدئوهای رسیده به رادیو فردا نشان داد روز شنبه ۲۵ شهریور، جو سنگین امنیتی در چند شهر کشور برقرار بود، اما تجمعهای اعتراضی پراکندهای در برخی شهرها برگزار شد و شهرهای کردنشین غرب ایران نیز صحنۀ اعتصاب مغازهداران بود.
شبکه حقوق بشر کردستان گزارش داد که همزمان با سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی، کسبه و بازاریان در شهرهای سقز، مهاباد، اشنویه، پیرانشهر، بوکان، دیواندره، دهگلان، سنندج، بانه، مریوان و کامیاران در «اعتصاب کامل» بودند.
بر اساس این گزارش، در شهرهای ایلام، آبدانان، جوانرود و پاوه نیز تعدادی از بازاریان با بستن مغازههای خود اعتصاب کردند.
سازمان حقوق بشری ههنگاو نیز از اعتصاب فراگیر در «۱۸ شهر» غرب ایران خبر داده و نوشته است که همزمان، شمار زیادی از نیروهای امنیتی از جمله «تکتیراندازان» در نقاط مختلف بهویژه در شهر سقز مستقر شده بودند و نیروهای یگان ویژه به «گشتزنی و ایجاد رعب و وحشت» در شهرها پرداختند و بالگردهای سپاه پاسداران نیز در ارتفاع پایین بر فراز شهرها پرواز کردند.
حساب توئیتری «کولبر نیوز» هم تصاویری از مغازههای بسته و اعتصاب در شهرهای کرمانشاه، ماکو، سنندج، کامیاران، ایلام، پاوه، میاندوآب و سقز منتشر کرد.
کولبر نیوز همچنین خبر داد که مسیر رسیدن به آرامستان موسوم به «بهشت محمدی» شهر دیواندره که محل دفن چند تن از جانباختگان اعتراضات سال گذشته است، توسط نیروهای امنیتی مسدود شده بود و مردم نمیتوانستند بر آرامگاه کشتهشدگان حاضر شوند.
از سوی دیگر با نزدیک شدن به شامگاه شنبه و با وجود گزارشها مبنیبر استقرار نیروهای امنیتی در شهرهای مختلف ایران ، ویدئوهای متعددی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد معترضان در شهرهایی مانند کرمانشاه، اراک و رشت با سر دادن شعار و بوق زدن ممتد خودروهای عبوری اعتراض خود به نمایش گذاشتند.
در یک ویدئو که در شبکههای اجتماعی منتشر شد، یورش مأموران حکومتی موتورسوار به سمت چند معترض در لاهیجان به تصویر کشیده شده است. اگرچه رادیوفردا بهطور مستقل نمیتواند زمان و مکان این ویدئو را تأیید کند.
گزارشها از «آتشسوزی» در زندان زنان قرچک
برخی منابع حقوق بشری روز شنبه ۲۵ مهر از بروز «آتشسوزی» در زندان زنان قرچک همزمان با اعتراض زندانیان به مناسبت سالگرد جان باختن مهسا امینی خبر دادند.
شبکه حقوق بشر کردستان در این زمینه به نقل از یک «منبع مطلع» نوشت که علاوهبر وقوع آتشسوزی در زندان زنان قرچک، «نیروهای یگان ویژه زندان»اقدام به «ضرب و شتم شدید زندانیان و شلیک تیر ساچمهای» به طرف تعدادی از معترضان کردند.
در همین زمینه، پایگاه خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، هرانا، نیز به نقل از خانواده یکی از زندانیان محبوس در این زندان نوشت: «حریق از قسمت هواخوری آغاز شد. نیروهای گارد زندان در مقابل اندرزگاه ها مستقر شدند و اجازه خروج زندانیان از اندرزگاه ها داده نشد.»
اما رسانههای وابسته به جمهوری اسلامی روایت دیگری از این اتفاق ارائه دادهاند، از جمله خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه، اعلام کرد که آتشسوزی در این زندان «بسیار جزئی» بود و «در کمتر از ۱۰ دقیقه مهار شد و هیچ آسیب جانی و مالی نداشت».
خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، نیز دلیل این حریق را «آتشزدن تخت و البسه توسط زندانیان بند اعدامیها» ذکر کرد و نوشت که این آتشسوزی مهار شده است.
راهپیمایی مخالفان جمهوری اسلامی در پاریس در سالروز جان باختن مهسا
در جریان تظاهراتی که روز شنبه ۲۵ شهریورماه، بهصورت راهپیمایی از میدان باستیل تا مقابل شهرداری مرکزی پاریس برگزار شد، شماری از مقامات پارلمانی و شهری فرانسه، علیه «مقامات حکومت جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران» سخنرانی کردند.
گردهمایی اعتراضی ایرانیان در تفلیس گرجستان
شماری از ایرانیان در تفلیس گرجستان هم در سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد جمهوری اسلامی، تجمع اعتراضی برگزار کردند.
دختر ۲۲ ساله کرد اهل سقز که مهمان خالهاش در تهران بود، ساعاتی بعد از بازداشت از سوی مأموران گشت ارشاد، بدون علائم حیاتی به بیمارستان منتقل شد و پس از چند روز، روز جمعه درگذشت.
از همان لحظه، اعتراضهایی جلوی بیمارستان کسری به ویژه از سوی زنان شکل گرفت که نیروهای انتظامی و امنیتی بسیاری از این زنان را بازداشت کردند.
روز بعد ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۱، سقز مرکز ایران شده بود. چشمها به خاکسپاری دختری دوخته شد که مرگ او احساسات بسیاری از مردم ایران را برانگیخت.
در سقز پدر و مادر و خانواده نزدیک مهسا، نگران مراسم خاکسپاری او بودند؛ نگرانی از خود مراسم نبود، از تحویل ندادن جنازه بود. پیکر مهسا هنوز در دست مقامهای امنیتی بود.
نافرمانی مدنی از حجاب اجباری در نزدیکی پل صدر تهران
ویدئویی در شبکههای اجتماعی از تجمع گروهی از معترضان در شریعتی تهران منتشر شده که گفته میشود مربوط به روز شنبه ۲۵ شهریور است.
در این ویدئو دو معترض زن و مرد در حالی که یک روسری در دست دارند، دست در دست یکدیگر روی یک سکو زیر پل صدر تهران ایستادهاند.
گردهمایی ایرانیان در مالمو سوئد به یاد مهسا امینی و کشتهشدگان اعتراضات سراسری
مالمو سوئد نیز در کنار دیگر شهرهای اروپایی روز شنبه صحنۀ تجمع اعتراضی ایرانیانی بود که در سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد، یاد او و دیگر کشتهشدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ را گرامی داشتند.
رادیوفردا که تاکنون توانسته هویت ۳۷۳ تن از کشتهشدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» را تأیید کند، اسامی آنها را با خوانش گلشیفته فراهانی، هنرمند شناختهشدۀ ایرانی، و همزمان با سالروز جان باختن مهسا ژینا امینی منتشر کرده است.
دستکم ۵۸ نفر از این جانباختگان، کودک زیر ۱۸ سال و ۴۳ نفر هم زن هستند. این احراز هویت از طریق منابع مستقل رادیوفردا و نیز تماس با خانوادهها، نزدیکان کشتهشدگان و شاهدان عینی انجام گرفته است.
سازمانهای حقوق بشری عمدتاً بدون اعلام جزئیات و هویت کشتهشدگان آمارهای متفاوتی ارائه داده و تعداد کشتهشدگان را بیش از ۵۰۰ نفر اعلام کردهاند.