«سرکوب شدید دولتی، و دستگیری گسترده فعالان کارگری و اجتماعی نتوانست مانع اعتصاب کارگران در چندین کارخانه و تجمع بازنشستگان در ده‌ها شهر ایران شود.»
مروری بر مهم‌ترین خبرهای کارگری هفته
هر رویداد یا اعتراض اردوی رنج و کار به وضعیت کنونی، برآیند مجموعه‌ی درهم تنیده‌ی استثمار، تبعیض، ستم و سرکوب است که با تحمیل بی‌حقوقی و فقر استخوان‌سوز، جامعه را به مرز استیصال سوق داده است. اعتراض به شرایط موجود، در جایی که حاکمان تمام معیارهای حقوقی، اخلاقی و انسانی را زیرپاگذاشته‌اند، تلاش برای درهم شکستن سامانه سرکوب و بهره‌کشی است. گزارش زیر مروری بر مهم‌ترین رویدادها و مبارزه‌های کارگری هفته اخیر است.
در هفته منتهی به ۳۱ شهریور، کارگران در کارخانه ماشین‌سازی زرین‌شهر اصفهان، کارخانه قند قزوین، راه‌آهن کرمان و کارگران شاغل در شرکت پیمانکاری رضوان درود اعتصاب کردند. زنان کارگر کارخانه پاک‌سمن به اضافه‌کاری اجباری بدون پرداخت، دستمزد ناچیز و قراردادهای موقت، و کارکنان اخراجی شرکت خرید و فروش آنلاین «دیوار» که با ارسال یک پیامک از سوی مدیریت اخراج شده‌اند دست به اعتراض زدند. بازنشستگان به‌رغم تشدید خفقان و سرکوب باز در روزهای یکشنبه تا سه‌شنبه اعتراضات هفتگی خود را در خیابان برگزار کردند.
«تجمع کارگران بازنشسته شوش»
در این هفته باز هم ده‌ها کارگر در اثر نبود حداقل ایمنی محیط کار قربانی حوادث کار شدند. از نیشکر هفت‌تپه تا کارخانه فیبر ایران در انزلی و از شیراز تا مشهد دستکم شش کارگر کشته و ده‌ها تن مصدوم شدند. تعدادی کارگر افغانستانی و چند کولبر و سوخت‌بر هم در هفته‌ای که گذشت قربانی ستم و استثمار مضاعف شدند.
بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان شرکت مخابرات و بازنشستگان کشوری در این هفته نیز به ترتیب در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه به خیابان آمدند. بازنشستگان کشوری خواستار آزادی معلمان زندانی شدند و شعارهایی علیه تحمیل شرایط غیرانسانی به معلمان زندانی از جمله جعفر ابراهیمی سردادند.
«مبارزه‌های کارگری»
زنان کارگر کارخانه پاک‌سمن زنجان خواستار افزایش حقوق، اجرای کامل طرح طبقه‌بندی، پایان دادن به روزهای ۱۲ ساعت کار و اضافه‌کاری بدون مزد شدند. کارگران بیش از ساعت کار تعیین شده در قانون کار، کار می‌کنند اما بابت کار اضافه مزدی به آن‌ها پرداخت نمی‌شود و از حق مرخصی نیز محرومند.
کارگران نگهداری خط و ابنیه راه‌آهن در کرمان (تحت مسئولیت شرکت پیمانکاری رضوان درود) ۲۸ شهریور مقابل استانداری کرمان تجمع کردند و خواستار اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، و اجرای وعده‌های رفاهی مسئولان شدند.
کارگران که در محور بافق – زرند کار می‌کنند، به نمایندگی از ۳۵۰ کارگر برای دومین بار به کرمان آمده بودند تا از مسئولان استان خواستار پیگیری مطالباتشان شوند. کارگران معترض خواستار اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و پرداخت مطالبات معوقه از جمله حق سنوات اند که سال‌هاست پرداخت نشده است.
هزاران کارگر نگهداری خط و ابنیه در سراسر ایران به واسطه شرکت‌های پیمانکاری در راه‌آهن به کار مشغولند و به‌رغم سال‌ها سابقه کار با قرارداد موقت کار می‌کنند. آن‌ها دستمزد ناچیزی می‌گیرند و از بهداشت و ایمنی مناسب محیط کار بی‌بهره‌اند.
کارگران کارخانه ماشین‌سازی زرین‌شهر اصفهان روز ۳۰ شهریور اعتصاب و در محوطه شرکت راهپیمایی کردند.
کارگران کارخانه قند قزوین ۲۹ شهریور در اعتراض به عدم رسیدگی به مطالباتشان دست از کار کشیدند و مقابل ساختمان مدیریت کارخانه تجمع کردند.
کارگران معدن کرومیت صوغان اُرزوییه کرمان شنبه ۳۰ شهریور در اعتراض به تعویق مطالبات و عدم اجرای طبقه‌بندی مشاغل دست از کار کشیدند و تجمع کردند. حدود ۲۰۰ کارگر معدن کرومیت صوغان در عمق ۷۰۰ متری زمین کار می‌کنند. شرایط کارشان سخت است و دستمزد کمی می‌گیرند. در دور قبلی اعتصاب کارگران، مسئولان اداره کار وعده رسیدگی به مطالبات کارگران را داده بودند. مهلت تعیین شده برای پاسخگویی به مطالبات کارگران پایان یافته اما کارگران همچنان با سطح نازل دستمزد، عدم اجرای طبقه‌بندی مشاغل، و شرایط سخت کار دست و پنجه نرم می‌کنند.
روح الله تقوی‌نژاد کارگر اخراجی شهرداری امیدیه به عدم تمکین شهرداری به حکم اداره کار مبنی بر بازگرداندن او به کار اعتراض کرد. تقوی‌نژاد پس از سال‌ها کار در پاکسازی فضای سبز امیدیه برای ادامه کار به آرامستان شهر اعزام شد و در اثر عدم هماهنگی میان شهردار و مسئول فنی و ترابری شهرداری بر سر تخریب یک بنای یادبود در آرامستان، به اتهام تخریب خودسرانه بنا در اردیبهشت ۱۴۰۲ از سوی شهردار امیدیه اخراج شد. اداره کار امیدیه رای به بازگشت این کارگر داده است اما شهردار امیدیه از پذیرش رای اداره کار و بازگشت به کار کارگر اخراجی سرباز می‌زند.
گروهی از کارکنان شرکت خرید و فروش آنلاین «دیوار» به اخراج گروهی خود اعتراض کردند. مدیریت شرکت اخراج‌شدگان را با ارسال پیامک بیکار کرده است.
کارگران بخش فروش بلیت مترو تهران به عدم پرداخت دستمزد مردادماه و حق بیمه اعتراض کردند. شرکت مترو در روزهای پایانی شهریور هنوز حقوق کارگران را پرداخت نکرده است.
کارگران با مشکلات معیشتی روبرو شده و ناگزیرند هزینه‌های درمان را از دستمزد ناچیز خودشان بپردازند.
«تجمع کارگران نگهداری خط و ابنیه راه‌آهن مقابل استانداری کرمان»
سه‌شنبه ۲۸ شهریور، کارگران نگهداری خط و ابنیه راه‌آهن در کرمان (تحت مسئولیت شرکت پیمانکاری رضوان درود) مقابل راه‌آهن این شهر تجمع کردند و خواستار اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل، و اجرای وعده‌های رفاهی مسئولان شدند.
سایت «دیوار» برای دومین بار در یک بازه زمانی کوتاه، گروهی از کارکنان این پلاتفرم خرید و فروش اینترنتی را اخراج کرد.
ایلنا، خبرگزاری دولتی کار ایران، به نقل از اخراج‌شدگان نوشت مدیریت شرکت با ارسال پیامک آن‌ها را بیکار کرده است. علت اخراج «تغییرات برای افزایش بهره‌وری» اعلام شده است.
«استثماز زنان کارگر در کارخانه پاک‌سمن زنجان: قرارداد موقت، شیفت‌های ۱۲ ساعته کار بدون حق اضافه‌کاری»
بیش از ۸۰ کارگر کارخانه پاک‌سمن که اغلب زن اند با قراردادهای موقت و دستمزد حداقل کار می‌کنند. آن‌ها وادار می‌شوند در روزهای تعطیل کار کنند. اضافه‌کاری نیز اجباری است اما به کارگران برای روز کار ۱۲ ساعته حق اضافه‌کاری پرداخت نمی‌شود. کارفرما با درخواست مرخصی بیش از چهار ساعت مخالفت می‌کند و در صورت عدم حضور کارگران سر کار، از حقوق آن‌ها کسر می‌شود. کارگران با سال‌ها سابقه کار حقوق حداقل دریافت می‌کنند. کارگران فیش حقوقی نیز ندارند. دستمزد آن‌ها در دو قسط پرداخت می‌شود. اداره کار زنجان هم به شکایت کارگران توجهی نشان نداده است.
این کارخانه در شهرک صنعتی شماره یک زنجان واقع است. تولیدکننده انواع محصولات ارتوپدی و کمک‌درمانی است و بخش اعظم کارگران آن زن اند.
«بازنشستگان باز در خیابان»
بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی (کارگران بازنشسته) یکشنبه ۲۶ شهریور در شوش، اهواز، به خیابان آمدند و علیه فقر، تبعیض و بی‌عدالتی شعار سردادند.
دوشنبه ۲۷ شهریور نوبت بازنشستگان مخابرات بود که مراکز استان‌ها را صحنه تجمعات اعتراضی خود کنند. آن‌ها در مراکز ۱۰ استان از جمله تهران و اصفهان به خیابان آمدند و در حالی که پلاکاردهایی حاوی مطالباتشان در دست داشتند و شعار می‌دادند، مقابل ساختمان مرکزی مخابرات استان تجمع کردند.
سه‌شنبه ۲۸ شهریور، بازنشستگان کشوری در مراکز چند استان از جمله سنندج، قم، کرمانشاه، کرمان و همدان به خیابان آمدند. در کرمانشاه، بازنشستگان کشوری خواستار آزادی زندانیان سیاسی شدند و علیه شرایط غیرانسانی تحمیل شده به جعفر ابراهیمی معلم زندانی شعار سردادند.
برخی شعارهای این هفته بازنشستگان\nعدالتی ندیدیم فقط دروغ شنیدیمنه مجلس نه دولت نیستند بفکر ملتنه گرما نه سرما نیست جلودار مامعلم زندانی آزاد باید گرددجعفر ابراهیمی آزاد باید گرددفقط دروغ شنیدیم، عدالتی ندیدیمفقط کف خیابان، به‌دست میاد حقمان
«حوادث کار همچنان از کارگران قربانی می‌گیرد»
در هفته گذشته هم حوادث کار جان ده‌ها کارگر را گرفت. یک کارگر نی‌بر در مجتمع نیشکر هفت‌تپه، حین کار جان باخت. یک پرستار شیفت شب شاغل در بیمارستانی در ایلام، حین کار فوت کرد. یک کارگر افغانستانی حین کار در پروژه آسفالت کاری در شهر انار واقع در استان کرمان جان باخت. دو کارگر مقنی در شیراز بر اثر گازگرفتگی حین کار جان خود را از دست دادند. یک کارگر کشاورزی ۶۲ ساله حین کار در شیروان سقوط کرد و جان باخت. یک کارگر کارخانه فیبر ایران واقع در انزلی در اثر برق‌گرفتگی حین کار جان خود را از دست داد. یک کارگر ساختمانی در مشهد و کارگر ساختمانی دیگری در هشتگرد کرج بر اثر سقوط از ارتفاع جان باختند. کارگر قربانی در مشهد ۳۳ سال داشت و کارگر جان باخته در هشتگرد کرج تنها ۱۸ بهار را دیده بود.
در هفته‌ی منتهی به ۳۱ شهریور، ده‌ها کارگر نیز مصدوم شدند. تنها در یک حادثه کار در کارخانه استیل ریزان ذوب فلزات در جاده قم– کاشان ۲۱ کارگر در پی انفجار در کارخانه مصدوم و راهی بیمارستان شدند. با این که در روز حادثه، ۲۹ شهریور، حال یکی از کارگران مصدوم وخیم اعلام شده بود اما در روزهای بعد از وضعیت کارگران مصدوم و علت حادثه خبری منتشر نشده است.
یک کارگر اداره برق کاشان که هفته گذشته در اثر برق‌گرفتگی مصدوم شده و در بیمارستان بستری بود، پس از تحمل یک هفته رنج، این هفته فوت کرد. او علی باقری نام داشت. کارگر نصب انشعابات برق بود و حین کار در اثر برق‌گرفتگی به پائین سقوط کرده و مصدوم شده بود.
در هفته‌ی منتهی به ۳۱ شهریور، ده‌ها کارگر نیز مصدوم شدند. تنها در یک حادثه کار در کارخانه استیل ریزان ذوب فلزات در جاده قم– کاشان ۲۱ کارگر در پی انفجار کوره ذوب در کارخانه مصدوم و راهی بیمارستان شدند. با این که در روز حادثه، ۲۹ شهریور، حال یکی از کارگران مصدوم وخیم اعلام شده بود اما در روزهای بعد از وضعیت کارگران مصدوم خبری منتشر نشده است.
کولبران و سوخت برانی نیز در این هفته در راه کسب لقمه‌ای نان مصدوم شدند. از جمله موارد زخمی شدن یک کولبر در شامگاه چهار‌شنبه ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۲، بود. این کولبر با نام فرید اهل دیواندره است و با تیراندازی مستقیم نیروهای سپاه پاسداران در نوار مرزی «کیله» شهر بانه به‌شدت زخمی شد.
نیروهای نظامی به سمت دو کولبر دیگر هم در مناطق مرزی هورامان شلیک کرده و آن‌ها را زخمی کردند. کولبرنیوز نام این دو کولبر صباح .م، ۴۳ سالە، اهل روستای هلوژان از توابع مریوان و کنعان تباسیدە، ٢٨ سالە، اهل مریوان اعلام کرده و گزارش داده که آن‌ها به بیمارستانی در مریوان منتقل شده اند.
کولبرنیوز که حوادث مربوط به کولبران در مناطق مرزی غرب ایران را رصد می‌کند، آمار ۸۵ کولبر را گردآوری و ثبت کرده است که از فروردین ۱۴۰۲ تاکنون بر اثر عواملی هم‌چون تیراندازی مستقیم نیروهای نظامی رژیم، بهمن و سرمازدگی، رفتن روی مین، سقوط از کوه و ارتفاع و سایر موارد کشته و زخمی شده‌اند.
حال‌وش خبرگزاری حقوق‌بشری سیستان و بلوچستان هم از مصدوم شدن و مرگ سوخت‌بران بر اثر شلیک مستقیم ماموران حکومت و واژگونی خودرو خبر داده است. حال وش نوشته است: «جمعه ۳۰ شهریورماه ۱۴۰۲، نیروهای دریابانی پسابندر در ورودی خور کلانی برای ایجاد رعب و وحشت به سمت سوخت بران شلیک کرده و چند قایق سوختبری را نیز توقیف کرده‌اند.»