۱۳۹۳/۰۵/۰۶ـ جمشید برزگر
تحلیلگر بی بی سی در امور ایران
در هفته های اخیر، دستگاه‌ها و مقام‌های دولت حسن روحانی، اطلاعاتی تازه در باره شیوه زمامداری محمود احمدی نژاد و دولت‌های نهم و دهم منتشر کرده‌اند تا نشان دهند که دولتمردان قبلی نه تنها به گفته آنها در انجام وظایف خود موفق نبودند، بلکه علاوه بر بی‌تدبیری در اداره کشور، حیف و میل اموال عمومی و درآمدهای سرشار نفتی و ناتوانی در مبارزه با فساد، خود عملا بخش بزرگی از فساد فراگیر در حاکمیت را شکل داده بودند.
انتقاد صریح از عملکرد آقای احمدی نژاد، در آخرین ماه های دوره دوم ریاست جمهوری او و زمانی شدت گرفت که مشخص شده بود آقای احمدی نژاد در صدد است برخلاف نظر اصولگرایانی که پیشتر حامی او بودند، با حمایت از اسفندیار رحیم مشایی، در قدرت باقی بماند.
کلیک نمونه هایی از دفاع آیت الله خامنه ای از اقدامات محمود احمدی نژاد
روند انتقاد از آقای احمدی نژاد و تیم او، با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری شتاب بیشتری گرفت و از جمله او نه تنها در کارزارهای تبلیغاتی بلکه از همان نخستین سخنرانی های خود، لبه تیز حملاتش را متوجه دولت پیشین کرد.
در دو سال گذشته، منتقدان و مخالفان اصولگرا، اصلاح طلب و طرفداران دولت آقای روحانی، با انگیزه ها و اهداف متفاوت به شکلی گسترده از شخصیت، تصمیمات و سیاست های محمود احمدی نژاد و عملکرد دولت های نهم و دهم انتقاد کرده اند، با این حال، همه این انتقادها در یک محور با هم مشترکند: نادیده گرفتن نقش مستقیم آیت الله علی خامنه ای در عملکرد این دولت ها و حمایت صریح او از سیاست هایی که امروز به باد انتقاد گرفته می شوند.
تقریبا تمامی اقدامات و عملکردهای عمده دولت آقای احمدی نژاد، و حتی جز در مواردی، اختلافات او با سایر قوا و دستگاه های حکومتی، از حمایت همه جانبه آیت الله خامنه ای برخوردار بوده است، اما منتقدان آن اقدامات و تصمیمات، در انتقادهای خود، چه آگاهانه و چه به دلیل محدودیت های موجود، نقش و تاثیر حمایت های رهبر جمهوری اسلامی در شکل گیری و یا تداوم سیاست های دولت های نهم و دهم را به تمامی نادیده می گیرند.
آقای احمدی نژاد و تیم همراه او اکنون از عرصه قدرت بیرون رانده شده اند و دست کم در حال حاضر چشم اندازی برای حضور دوباره آنان در سطوح بالای حاکمیت دیده نمی شود، بنابراین قرار دادن او در مرکز و معرفی کردن “احمدی‌نژادی‌ها” به عنوان تنها مسببان اصلی مشکلات و مقصران واقعی، نه تنها اقدامی کم هزینه است بلکه به درجاتی می تواند در دو جبهه با استقبال مواجه شود:
آیت الله خامنه ای، دفترش و حامیان او نه علاقه ای دارند و نه اجازه می دهند که رهبر جمهوری اسلامی در قبال اقداماتی که به گفته منتقدان نه برای مدتی کوتاه، بلکه به مدت هشت سال پیاپی هزینه هایی را به کشور تحمیل کرده، مسئول قلمداد شود. از سوی دیگر، سرزنش شدیدتر آقای احمدی نژاد می تواند مایه خرسندی دست کم طیفی از کسانی شود که همچنان از پیروز خواندن آقای احمدی نژاد در انتخابات جنجال برانگیز سال ۱۳۸۸ دل چرکین هستند.
مروری بر محور انتقادها از عملکرد آقای احمدی نژاد و دولت او و دفاع آیت الله خامنه ای از همان اقدامات این پرسش را پررنگ تر می کند که آیا در این انتقادها، دست کم تنها بخشی از مسئولیت ها مورد حمله قرار نمی گیرد؟
وبسایت رسمی اطلاع رسانی آیت الله خامنه ای، سال گذشته و همزمان با انتخابات ریاست جمهوری با بررسی سخنرانی های هشت سال دوران ریاست جمهوری آقای احمدی، نقاط ضعف و قوت دولت های نهم و دهم را از نگاه رهبر جمهوری اسلامی منتشر کرد.
براساس همین گزارش، بیش از ۸۰ درصد انتقادها فقط در دو یا سه سال آخر دوران هشت ساله ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد و عموما با لحنی بسیار ملایم مطرح شده اند.
این انتقادها، عموما کلی، بسیار محتاطانه و ملایم هستند و بدون آنکه شامل جهت گیری ها و سیاست گذاری های اصلی دولت های نهم و دهم شوند، همچون توصیه هایی عمومی خطاب به کلیه نهادهای حاکمیتی عنوان شده اند.
در مقابل، آیت الله خامنه ای به کرات، به طور مشخص و با لحنی بسیار قاطع از اقدامات و سیاست هایی دفاع کرده که اکنون به عنوان نقطه ضعف و نشانه بی تدبیری و فساد آقای احمدی نژاد و تیم او مطرح می شوند.
چند محور زیر تنها نمونه هایی است از دفاع آیت الله خامنه ای از اقدامات و سیاست های کلی و اصولی دوران ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد که در بیش از یک سال گذشته از سوی اعضای دولت حسن روحانی و یا اصولگرایانی که پیشتر حامی آقای احمدی نژاد بوده اند، مورد انتقاد قرار گرفته اند:
سیاست خارجی تهاجمی
انقلابیگری
پاک بودن دولت
عبور مناسب از گذرگاه های سخت
طرح ها و برنامه های اقتصادی
سفرهای استانی
حسن روحانی با انتقاد از عملکرد دولت پیشین، سیاست خارجی خود را بر تنش زدایی استوار کرده است. از آقای احمدی نژاد به دلیل اظهارات، رفتار و تصمیماتش در عرصه سیاست خارجی به شدت انتقاد می شود.
به عنوان مثال آقای روحانی در انتقاد از سیاست خارجی دوره آقای احمدی نژاد گفت: “این انفعالی ترین سیاست خارجی است که ما شاهدیم. سیاست خارجی تهاجمی یعنی اگر دشمن برنامه ریزی کرد تا علیه مان قطعنامه صادر کند باید با یک برنامه و دیپلماسی و اقدامات مناسب جلوی او را بگیریم و نگذاریم موفق شود و در گام بعد آن قطعنامه‌های قبلی را دفع کنیم. درشت گویی که سیاست خارجی نیست… اینکه دنیا علیه ما توطئه و گام به گام عملیات انجام دهد و در مقابل ما شعار دهیم سیاست خارجی نیست، اسم آن را من می‌گذارم سیاست خارجی بی‌هدف، شعاری و انفعالی.”
این در حالی است که آیت الله خامنه ای، بارها رویکرد دولت در عرصه سیاست خارجی را مورد ستایش و حمایت قرار داده بود؛ از جمله به دلیل اعاده عزت ملی و ترک انفعال در مقابل سلطه، ارتقاء کشور در عرصه سیاست خارجی، دیپلماسی همراه با روحیه انقلابی و ایستادگی در برابر زورگویی غرب.
رهبر جمهوری اسلامی در همین زمینه، در سوم شهریورماه سال ۱۳۸۷ گفت: “دولتِ شما و شخص رئیس جمهور، در مقابل این زورگویی و این تحمیل و این افزون طلبی ایستادید؛ خدای متعال هم کمک کرد؛ پیش رفتید. اینها آن بخش ها و اجزاء گفتمان عمومی این دولت است که برای من اهمیت دارد.”