پس از آنکه دکتر محمد مصدق در سمت نمایندگی دوره شانزدهم مجلس شورای ملی با هوشیاری و درایت کم نظیر قانون ملی شدن نفت را به تصویب نهایی مجلسین شورا و سنا رسانید، در روز اول اردیبهشت ماه ۱۳۳۰ به منظور اجرای آن قانون مهم و حیاتی، مسئولیت نخست وزیری و تشکیل دولت را پذیرفت.
دولت ملیِ مصدق از بطن نهضت ملی ایران نشأت گرفته و با خواست و اراده و پشتیبانی ملت ایران، قدرت را در دست گرفت و از آنجا که دولتی مبعوث مردم و مورد اعتماد و حمایت ملت بود، توانست در مدتی کوتاه، تحولات شگرفی را در حیات سیاسی و اقتصادی و اجتماعی ملت ایران پدید آورد.
دولت ملی، در مدتی کمتر از دو ماه، از شرکتِ غاصب نفت ایران و انگلیس خلع ید به عمل آورد و به بساط غارت و چپاول ثروت های ملی ایران توسط این شرکت انگلیسی نقطۀ پایان نهاد.
دولت ملی پس از به اجرا در آوردن قانون ملی شدن نفت، ناگزیر شد برای جلوگیری از توطئه ها و کار شکنی های دولت انگلیس، با شکلی متمدنانه با آن دولت استعماری قطع رابطه نماید. این اقدامات استقلال طلبانۀ دولت ملی، شکایات دولت انگلیس به شورای امنیت سازمان ملل متحد و دیوان داوری لاهه را به دنبال داشت که دکتر مصدق شخصاً در این مجامع جهانی حضور یافته و از حقانیت ملت ایران دفاع کرد و در هر دو مورد، پیروزِ میدان گردید.
دولت مصدق علاوه بر ملی کردن نفت و خارج کردن ثروت های ملی ایرانیان از چنگال استعمارگران انگلیسی، ده ها طرح مفید و مؤثر دیگر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در میهن ما به اجراء گذاشت که ملی کردن شیلات، بنیانگذاری سازمان تأمین اجتماعی، آغاز لوله کشی آب در شهرها، تخصیص ۵ درصد از درآمد شهرداری ها برای ساختن مدرسه و تقویت چشم گیر تولیدات داخلی، از آن جمله اند.
دولت ملی با افزایش صادرات غیر نفتی و محدود کردن واردات غیر ضروری، توانست بیلان اقتصادی کشور را بدون فروش نفت مثبت نماید.
دولت ملی صرفنظر از این اقدامات مهم و اثرگذار، در زمینۀ فضای سیاسی کشور، آزادی مطبوعات، آزادی احزاب و اجتماعات، آزادی تشکیل اتحادیه های صنفی و سندیکاهای کارگری و آزادی انتخابات را به ارمغان آورد.
دولت ملی دولتی پاک دست و منزه بود و هرگز دست اندازی به اموال عمومی و تجاوز به اموال مردم در آن دولت و وابستگانش دیده و شنیده نشد. رئیس دولت ملی از وارد کردن ایران در بلوک های قدرت های جهانی به شدت پرهیز کرد و عقیدۀ او به بی طرفی و عدم وابستگی، زمینه ای برای پیدایش جنبش کشورهای غیر متعهد گردید.
دولت ملی مصدق با اقدامات اصلاحی داخلی و سیاست خارجی صحیحِ خود، شأن و شخصیت و غرور ملیِ ایرانیان را در پیش چشم جهانیان اعتلاء و ارتقاء بخشید.
با این اوصاف، دولت ملی مصدق، الگویی از یک دولت مستقل و دموکرات و حافظ منافع ملی را در قلب منطقۀ حساس خاورمیانه و در بین کشورهای جهان سوم به نمایش گذاشت که چنین الگویی نه برای قدرت های استعماری جهان، و نه برای ارتجاع داخلی وابسته به آنان، به هیچ وجه پذیرفتنی نبود. و بنابراین در صدد برکناری دولت ملی ایران بر آمدند. لذا با طراحی و سردمداری انگلیس و همکاری آمریکا و تأیید ضمنی اتحاد جماهیر شوروی و با کمک عوامل خائن آن ها در داخل کشور، توطئۀ رذیلانۀ کودتای ۲۸ مرداد برنامه ریزی شد. به دستور چرچیل نخست وزیر انگلیس، سرهنگ وودهاوس مقام برجستۀ اینتلجنت سرویس، طرح کودتا را تنظیم کرد و در آمریکا به تأیید آلن دالس رئیس سیا و جان فاستردالس وزیر خارجه آمریکا رسانید و سپس ژنرال آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا، آن را تصویب نمود. کرمیت روزولت رئیس منطقۀ خاورمیانۀ سازمان سیا، بعنوان فرماندۀ عملیات کودتا برگزیده شده و مخفیانه وارد ایران شد و چند بار بطور پنهانی با شاه ملاقات کرد.
ژنرال شوارتسکف برای توجیه برنامۀ کودتا با اشرف پهلوی در اروپا ملاقات نموده و او را روانۀ ایران نمود. و بسیج نیروها از همه سو آغاز شد. لشگر گارد شاهنشاهی همراه چند صد نفر از افسران وطن فروشی که توسط دکتر مصدق از ارتش اخراج شده بودند، با پشتیبانی چند تیپ نظامی خارج از تهران، مانند تیپ کرمانشاه به فرماندهی سرهنگ تیمور بختیار، تیپ اصفهان به فرماندهی سرهنگ عباس فرزانگان و تیپ رشت و نیروهایی از ژاندارمری و شهربانی با همکاری عوامل دستگاه های جاسوسی انگلیس مانند شاپور ریپورتر و برادران رشیدیان و برخی از روحانیون مانند آیت الله بهبهانی و آیت الله کاشانی و دستجات مزدور اراذل و اوباش مثل دار و دستۀ شعبان جعفری و طیب حاج رضایی و حسین رمضان یخی و عده ای از زنان مفلوک اجیر شده از فساد خانۀ معروف تهران، مجموعه ای بودند که در روز ۲۸ مرداد با حمله به مراکز احزاب ملی و به آتش کشیدن ادارات روزنامه ها و اشغال فرستندۀ رادیو و حمله به خانۀ دکتر مصدق نخست وزیر ملی و محبوب ایران، کودتای ننگین ۲۸ مرداد ۳۲ را رقم زدند. و به مدت ۲۵ سال حکومت دیکتاتوری وابسته به بیگانه را در این کشور بر پا داشتند.
بلا تردید انقلاب بهمن ماه ۱۳۵۷، عکس العمل تاریخی ملت ایران به آن کودتای شوم و عملکرد نادرست رژیم برخاسته از آن کودتا بوده است. تحقق حاکمیت ملی و برقراری آزادی و استقلال و عدالت اجتماعی اهداف اصلی بود که ملت ایران در انقلاب ۵۷، جستجو می کرد. اما با تأسف و دریغ بسیار باید اذعان نمود که به علت انحصارطلبی و اقتدار گرایی گروهی خاص، انقلاب از اهداف اولیۀ خود دور شد و به بیراهه رفت. تا جایی که امروز شاهد محو آزادی های اساسی و سوء سیاست ها و سوء مدیریت ها و فساد های نجومی و فقر وب یکاری روز افزون در میهنمان هستیم.
جبهه ملی ایران کودتای ننگین ۲۸ مرداد و ساقط کردن دولت ملی را فراموش ناشدنی می داند و اعتقاد دارد که مصائب امروزی ملت ایران هرگز نمی تواند توجیه گر خطا های نابخشودنی رژیم برخاسته از آن کودتا باشد، بلکه گرفتاری های امروزی این ملت نیز علی التحقیق ریشه در آن کودتای خائنانه دارد.
بیست و هشتم مرداد ماه ۱۳۹۶،
تهران – هیئت اجرائیه جبهه ملی ایران،
—
روابط عمومی جبهه ملی ایران،
تهران- ایران
شماره پیام کوتاه: ۳۰۰۰۷۹۵۷۹۵۴۵۵۳