ساعت ۲۴ : قد و قامت سرمایه گذاری به مثابه موتور محرکه رشد اقتصادی، در هر دوره کوچک تر می شود. وضعیت خطرناک به محاق رفتن سرمایه گذاری در ایران شامل کاهش جذب سرمایه گذاری خارجی و نیز روند کاهنده سرمایه گذاری از پس انداز ملی که بنا به گزارش رئیس اتاق تهران در سال ۱۴۰۱ نصف سال ۱۳۹۰ شده است، هر روزب یشتر دیده می شود. این یک زنگ خطر بزرگ برای ایرانیان است.
در نشست دیروز هیأت نمایندگان به موضوع رسیدن برنامه هفتم توسعه به صحن مجلس شورای اسلامی‌برای جمع‌بندی نهایی و تصویب اشاره کرد و از هدف گذاری رشد اقتصادی ۸ درصدی در این برنامه گفت.
محمود نجفی عرب رئیس اتاق بازرگانی تهران دیروز واقعیت تلخ وضعیت فلاکت بار شاخص سرمایه گذاری را با استفاده از آمارهای در دسترس تشریح کرد و گفت: جلسات منظمی در اتاق تهران با حضور اقتصاددانان مطرح کشور برگزار می شود، گفت: طبق بررسی های صورت گرفته و جداول تدوین شده در سال ۱۳۹۰ میزان تشکیل سرمایه ۵۲۳ هزار میلیارد تومان به نرخ ثابت سال ۱۳۹۵ بوده ک ه‌این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۲۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده، یعنی در طول ۱۲ سال گذشته تقریباً به نصف کاهش یافته است.
مقایسه جدول تشکیل سرمایه و استهلاک سرمایه که هر دو به نرخ دفتری است، بیانگر نکات بسیار مهم دیگری است. در سال ۱۳۹۰ میزان استهلاک سرمایه در کشور ۱۸۰ هزار میلیارد تومان بوده که‌این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۲۵۷ هزار میلیارد تومان رسیده و در واقع نرخ استهلاک سرمایه با تشکیل سرمایه برابر شده است.
رئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه با اشاره به اینکه این شرایط وضعیت بسیار بدی را نشان می‌دهد، گفت: در حال حاضر در برخی از صنایع مانند صنعت سلامت و دارو شاهدیم که میزان نرخ استهلاک سرمایه از تشکیل سرمایه پیشی گرفته است و این را در صنعتی می بینیم که باید دائم پویا باشد و به روز حرکت کند.
نجفی‌عرب سپس به موجودی سرمایه هم اشاره کرد و گفت: موجودی سرمایه بر اساس اعداد دفتری، در سال ۱۴۰۰ حدود ۵۲۷۸ همت بوده است. همچنین طبق بررسی های صورت گرفته و جداول تهیه شده، میزان سرمایه گذاری در بخش ساختمان و ماشین آلات بیشترین حجم سرمایه گذاری را در کشور به خود اختصاص می‌دهد، اما نکته مهم این است که میزان تشکیل سرمایه در بخش ماشین آلات ۵۶ درصد نسبت به سال پایه که ۱۳۹۰ است کاهش پیدا کرده و در بخش ساختمان هم ۴۱ درصد افت داشته است و همه اینها نشان می دهند که شرایط اقتصاد، اصلاً خوب نیست.
روند نزولی جذب سرمایه گذاری خارجی:
آمار دیگری که رئیس اتاق تهران در ادامه صحبت هایش به آن اشاره کرد، میزان جذب سرمایه گذاری خارجی بود. او گفت: از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ یعنی پایان ۲۰۲۲ میلادی، با کاهش شدید میزان جذب سرمایه گذاری خارجی روبرو بوده ایم و به جز سال ۱۳۹۶ که به خاطر برجام این عدد به ۵ میلیارد دلار رسید، همیشه شاهد افت میزان جذب سرمایه گذاری خارجی بوده ایم. در واقع برجام که اتفاق افتاد در مقطعی کوتاه تحول عظیمی شکل گرفت، اما چون دوام پیدا نکرد، شاهد افزایش ادامه دار جذب سرمایه گذاری خارجی هم نبودیم.
آمار میزان جذب سرمایه گذاری خارجی نشان می‌دهد که در طول ۱۲ سال حداکثر در یک سال توانسته ایم ۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کنیم که این عدد در سال ۱۴۰۱ به ۵/۱ میلیارد دلار رسیده که بسیار پایین است. اگر میزان جذب سرمایه گذاری خارجی کشور را با کشورهای منطقه مقایسه کنیم متوجه می شویم که چقدر شرایط بدی را تجربه می کنیم. در کشورهای منطقه ارقام ۷۰ تا ۱۱۰ میلیارد دلار جذب سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته و وضعیت جذب سرمایه گذاری خارجی در کشور ما درد آور است.
نجفی عرب با اشاره به اینکه باید به فکر ارائه راه حل و خروج از بحران ها بود، گفت: همه در یک کشتی نشسته ایم، فرزندان مان باید کار مناسب و زندگی خوب داشته باشند و نباید گرفتار مشکلات تأمین معیشت شوند. از همه اعضای هیأت نمایندگان دعوت می کنم در جلسات کارشناسی که با حضور اقتصاد دانان برگزار می شود، شرکت کنند تا با مشورتِ هم، به این سؤال پاسخ دهیم که چه باید بکنیم و چگونه می توانیم به راهکارهای عملی برسیم.
او ادامه داد: اگر می خواهیم به رشد ۸ درصدی برسیم، باید سالانه حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم و اگر این میزان تحقق پیدا نکند، به این رشد نخواهیم رسید. شنیده ام که بانک مرکزی برای رسیدن به رشد ۸ درصدی عدد جذب سرمایه گذاری خارجی را سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار سالانه در نظر گرفته است. سازمان برنامه این عدد را بین ۷۰ تا ۸۰ میلیارد دلار، و وزارت اقتصاد هم ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد کرده اند.
رئیس اتاق بازرگانی تهران در پایان سخنان خود با تأکید بر اینکه پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور مهمترین هدف ما است، گفت: بخش خصوصی تهران حدود ۳۰ درصد تولید ناخالص داخلی کشور را در اختیار دارد و صنایع مختلفی در استان شکل گرفته و فعالیت می کنند. به عنوان اتاق بازرگانی تهران باید برای بهبود وضعیت رشد اقتصادی در کشور، تدابیر لازم را بیندیشیم و در قالب پیشنهادهای عملی با مشخص کردن بایدها و نبایدها به سیاست گذاران عرضه کنیم. باتوجه به ناترازی انرژی مانند گاز، برق و آب شرایط بسیار سخت است، اما در اتاق تهران آماده ایم که کمک کنیم تا نقشۀ راه کشور برای دستیابی به هدفگذاری ۸ درصدی تدوین و تهیه شود.