احمد صدر حاج سید جوادی از بنیانگذاران نهضت آزادی ایران و از مبارزین برجسته و دیر پای نهضت ملی ایران در روز یکشنبه 11 فروردین 1392 در 96 سالکی بعلت بیماری طولانی جهان را بدرود گفت.
«احمد صدرحاج سیدجوادی متولد سوم خرداد ۱۲۹۶ در قزوین، فارغ‌التحصیل رشته حقوق قضایی و سیاسی از دانشگاه تهران و دانش‌آموخته دکترای علوم سیاسی از فرانسه، در دوران ملی شدن صنعت نفت وارد فعالیت‌های سیاسی شد و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به دعوت آیت‌الله سید رضا زنجانی به نهضت مقاومت ملی پیوست و سپس در اردیبهشت سال ۱۳۴۰ همراه با برخی دیگر از اعضای این نهضت همچون مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی به تاسیس نهضت آزادی ایران پرداخت، گرچه به دلیل اشتغال به امر قضاوت امضای او در بیانیه تاسیس این حزب قرار نگرفت.
حاج سیدجوادی در دوره نخست‌وزیری علی امینی، دادستان تهران شد و پس از بازداشت اعضای نهضت آزادی در بهمن۱۳۴۱، مسئولیت اجرایی نهضت آزادی را برعهده گرفت. او پس از بازنشستگی، پروانه وکالت گرفت و به ریاست کانون وکلا انتخاب شد اما با مخالفت مستقیم شاه با ریاست او بر کانون وکلا، انتخابات باطل شد و داماد دکتر مصدق به جای او انتخاب شد.
نگرش او به شغل وکالت اینست: «اولین مساله‌ای که برای یک وکیل مطرح است، به عقیده بنده، صراحت و صداقتش است. به نظر بنده وکیل روی قسمی که خورده و شغل مقدسی که دارد، باید ایستادگی کند. مصلحت یک وکیل اقتضا دارد این شغل را مقدس بداند و مقدس نگه دارد تا آخرین لحظات با این تقدسات همراه باشد. به نظر من باید به دعوایی که متقاضی مطرح می‌کند پیشش دقت کند اگر حق با متقاضی نباشد نباید او را بپذیرد ولی وظیفه دارد صاف و صریح به او بگوید شما حق ندارید ولی من به عنوان داور مصلح، تلفن می‌کنم به وکیل طرفت و برای شما وسایل صلح و سازش را فراهم می‌کنم.»
او در اواخر سال ۱۳۵۶ و بهار و تابستان ۱۳۵۷ با دوستان دیگرش مانند ناصر میناچی، عبدالکریم لاهیجی و فتح الله بنی صدر با تشکیل جلساتی در تهیه پیش نویس قانون اساسی اقدام کردند.
«پس از انقلاب، صدرحاج سیدجوادی به عضویت کابینه مهندس بازرگان انتخاب شد و در تدوین پیش نویس قانون اساسی نقش برجسته‌ای برعهده داشت. او همراه با مهندس بازرگان از سمت خود استعفا داد و در مجلس اول از طرف مردم قزوین به نمایندگی انتخاب شد و با فراکسیون اقلیت مجلس همراه بود. او در این مجلس بار‌ها به سیاستهای حکومت در بازداشت نیروهای مخالف در دهه ۶۰ اعتراض کرد و خود پس از پایان مجلس اول، در سال ۱۳۶۳ بازداشت و شکنجه شد.
صدرحاج سیدجوادی در سال ۱۳۶۴ به همراه مهندس مهدی بازرگان و دکتر ابراهیم یزدی از طرف نهضت آزادی در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شد، اما صلاحیت هر سه نفر توسط شورای نگهبان رد شد.
او از سال ۱۳۶۰ همکاری خود را با دایره المعارف تشیع آغاز کرد و از سال ۱۳۶۲ سرپرستی این مجموعه را بر عهده داشت و ۱۴ جلد از این مجموعه زیر سرپرستی او تاکنون منتشر شده است. این دانشنامه در سال ۱۳۸۲ به عنوان «کتاب سال» شناخته شد و از سوی وزیر وقت ارشاد مورد تقدیر قرار گرفت.
سید احمد صدرحاج سیدجوادی در یازدهمین کنگره نهضت آزادی ایران به عضویت دائمی و افتخاری شورای مرکزی این حزب انتخاب شد و تا پایان عمر پر تلاش خود در کلیه جلسات حزبی حضوری پر رنگ و پیگیر داشت.
وی در سال ۱۳۸۰ نیز توسط اطلاعات سپاه در سن ۸۴ سالگی همراه با دیگر اعضای نهضت آزادی بازداشت شد و پیر‌ترین زندانی سیاسی تاریخ جمهوری اسلامی لقب گرفت. و با سپردن وثیقه ۲۰ میلیون تومانی بعد از یک هفته آزاد شد. وی پس از انجام محاکمه به همراه سایر اعضای نهضت آزادی، به دلیل کهولت سن (۸۴ سالگی) به پرداخت ۵/۵ میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شد.
حاج سید جوادی در پی حوادث پس از انتخابات ۱۳۸۸ ریاست جمهوری در ایران به دلیل نوشتن نامه‌های انتقادی به رهبر جمهوری اسلامی و نهادهای بین‌المللی ممنوع الخروج شد.»
«علی اصغر حاج سید جوادی برادر مرحوم دکتر احمد صدر حاج سیدجوادی در گفت و گو با “جرس” از علاقه و نگاه برادرش به سیاست می گوید: «آقای صدر یک نگاه ملی به سیاست داشت و بسیار علاقمند به زندگی توده مردم بود. در یک کلام، او یک انسان دوست و اومانیست بود. او همزمان با زمان ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق وارد عرصه فعالیت های سیاسی شد. با وجود اینکه پروانه وکالت داشت اما همانند یک روشنفکر آزاده نسبت به مسائل روز جامعه حساس بود. البته این نگاه طبیعی بود زیرا او متعلق به یک خانواده فرهنگی و آگاه به مناسبات زمان بود. تا ماههای آخر زندگی اش تا جایی که در توانش بود قلم زد، تا دینی که به مردم و کشور داشت را ادا کند. به نظر من یکی از زیباترین نوشته های ایشان نامه عذرخواهی بود که به ملت ایران نوشت. آن نامه نشان داد که او صمیمانه قصد خدمت داشته و هیچ نگاهی به قدرت نداشته است.»
روانش شاد و یادش گرامی باد