مجهز شدن ایران به بمب اتمی، تعادل قوا را در منطقه برهم نمی زند:

در 20 مه جیم لوب این مقاله را در   IPS انتشار داده است:

● رند کورپرشین، در 17 مه 2013، گزارشی جدیدی را انتشار داد که، بنا برآن، برفرض که ایران به سلاح هسته ای مجهز شود، تهدیدی اساسی برای امریکا و متحدان او در منطقه، یعنی اسرائیل و کشورهای سلطنتی خلیج فارس نمی شود. عنوان گزارش اینست: «ایران بعد از بمب اتمی»: تهران چگونه می تواند بمب اتمی داشته باشد؟ گزارش توضیح می دهد که تحصیل بمب اتمی توسط تهران، می تواند سبب شود که قدرتهای ضد ایران دست به حمله نظامی بزنند. به سخن دیگر، این امریکا و اسرائیل هستند که می توانند دست به این حمله نظامی بزنند.

      و تحصیل این بمب در حقیقت، تنش را میان ایران و همسایگان عربش شدت می بخشد. گزارش 50 صفحه ای به این نتیجه می رسد که این احتمال که تهران بمب اتمی را برضد یک کشور مسلمان بکار برد، وجود ندارد. و نیز، داشتن این بمب اثری در کاهش نفوذ ایران در منطقه، از رهگذر بهار عرب و حمایت دولت ایران از دولت سوریه ندارد. به قول علی رضا نادر، تحلیل گر سیاست بین المللی، مجهز شدن ایران به اسلحه اتمی می تواند  کشورهای خارجی را از حمله به ایران منصرف کند اما نمی تواند نظم ﮊئوپلیتیک خاورمیانه را برهم بزند. مشکل امروز جمهوری اسلامی ایران در منطقه، کاهش نفوذ آن از رهگذر از دست رفتن محبوبیت و اقتصاد ضعیف و توان نظامی محدود است. باداشتن اسلحه اتمی، ایران همچنان قدرت در حال انحطاط است.

● گزارش به چندین نتیجه گیری می رسد. همه آنها ایران را بازیگری در صحنه خاورمیانه در روابط بین المللیش، تصویر می کنند. نادر رﮊیم ایران را «تجدید نظر طلبی» می خواند که می کوشد نظمی را برهم بزند که نظم سلطه امریکا بر خاورمیانه می داند. ایران توقعات ارضی ندارد و در پی تصرف کشورهای دیگر نیست.

     دورتر، گزارش دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران را دفاعی ارزیابی می کند. این دکترین را بدین خاطر اتخاذ کرده است که منطثه خاورمیانه، منطقه ای بی ثبات و در معرض حوادث ناگهانی است. ایران کشوری شیعه در این منطقه ای ایست که جمعیت آن سنی است. ایران از جنگ 8 ساله ای نیز زخم دار است که با حمله عراق به ایران آغاز شد.

● گزارش جدید به موضوع مورد مناقشه ای می پردازد که خطر مجهز شدن ایران به اسلحه اتمی است. و این که آیا امریکا و متحدانش می تواند در جلوگیری از مجهز شدن ایران موفق شوند یا خیر.

      ایران مصراً تکذیب می کند که در کار تولید بمب اتمی باشد. و جامعه اطلاعاتی امریکا نیز ، در طول 6 سال اخیر، بطور مرتب گزارش می کند که رهبران ایران تصمیم به داشتن بمب اتمی نگرفته اند. البته پیشرفت ایران در قلمرو تکنولوﮊی اتمی به این کشور امکان می دهد هرزمان بخواهد بمب اتمی را بسازد.

● سیاست رسمی امریکا، همانطور که بطور مرتب توسط مقامهای این کشور، از جمله پرزیدنت اوباما اظهار می شود، اینست که ایران را از داشتن بمب اتمی بازدارد. اگر این کار اقتضا کرد، دست به حمله نظامی نیز بزند. در حال حاضر، مجازاتهای اقتصاد که همچنان سخت تر می شوند بقصد منصرف کردن ایران از اجرای برنامه اتمی خود، بکار می رود. 

      از دید حکومت امریکا و کنگره این کشور که قائل به حداکثر شدن عمل است و لابی های اسرائیل و حکومت اسرائیل ایران مجهز به اسلحه اتمی، «خطر برای موجودیت اسرائیل» دارد. افزون بر این، بنا برقول حکومت امریکا، مجهز شدن ایران به سلاح هسته ای، بسا این دولت و متحدانش، از جمله حزب الله را برآن می دارد که بیشتر از پیش به عملیات تهاجمی دست بزنند و این رویه «اثر آبشاری» در بردارد و کشورهای عربستان و تریکه و مصر را درگیر و ناگزیر می کند در پی مجهز شدن به بمب اتمی شوند. 

      اما بر انتقادکنندگان نظر حکومت امریکا مرتب افزایش می یابد. کارشناسان بخصوص گزینه نظامی برضد ایران را مورد انتقاد قرار می دهند. استدلال اینان اینست که مجهز شدن ایران خطری را در برندارد که حکومتهای امریکا و اسرائیل برایش قائل می شوند: 

     برای مثال، یک سال پیش از این، پل پیلار، کسی که زمانی تحلیلگر ارشد سیا بوده است و در شورای امنیت ملی، از سال 2000 تا 2005، بعنوان کارشناس، خاورمیانه و جنوب آسیا خدمت کرده است، در واشنگتن مونسلی، تحقیق خود را انتشار داد. عنوان نوشته او این بود: «ما می توانیم با ایران اتمی زندگی کنیم»: ترس از بمب اتمی در دست ایران، بس اغراق آمیز و دست زدن به جنگ برای جلوگیری از مجهز شدن ایران به سلاح هسته ای، فاجعه آمیز است.

     و به تازگی، کلین کهل Colin Kahl تحلیل گر مرکز نیو امریکن سکوریتی (CNAS ) که در بیشتر سالهای دور اول ریاست جمهوری اوباما، مشاور ارشد وزارت دفاع امریکا در باره خاورمیانه بوده است، دو گزارش انتشار داده است. اولی در باره «اثر آبشار»ی مجهز شدن ایران به سلاح هسته ای در منطقه خاورمیانه است و دومی، در اوائل همین هفته منتشر شده است و عنوان او اینست «اگر راه حلهای به شکست انجامند» است. در این گزارش، او بر این نظر است که چالش ها بر سر چگونگی جلوگیری از مجهز شدن ایران به سلاح هسته ای، به یک استراتژی انجامیده است که جزئیات آن نیز، معین شده اند. این استراتژی گستردن چتر حمایت اتمی توسط امریکا بر کشورهائی که مورد تهدید ایران هستند را نیز در برمی گیرد. بنا بر این استراتژی، امریکا می باید مانع از انتقال این بمب توسط ایران به سازمانهائی نظیر حزب الله بگردد و کشورهای منطقه خاورمیانه را متقاعد کند که لازم نیست آنها هم بمب اتمی بسازند. اما ایران می داند که امریکا می تواند چتر اتمی برمنطقه بگسترد. باز می داند که نمی تواند سلاح هسته ای را بکار برد و یا به سازمانی نظیر حزب الله بدهد. پس چه نیازی به حمله نظامی به ایران است؟

      افزون بر این، کنت پولاک، تحلیل گر پیشین سیا که در سال 2002 کتاب خود را زیر عنوان «The Threatening Storm » انتشار داده است و نظر او در تصرف عراق مؤثر بوده است، کتاب جدیدی را انتشار داده است. عنوان کتاب اینست: « Unthinkable: Iran, the Bomb, and American Strategy » . انتظار می رفت این کتاب توجیه کند ضرورت مهار ایران را به ترتیبی که ایران نتواند بمب اتمی بسازد. زیرا هر دو مؤسسه که دو کتاب او را انتشار داده اند، یعنی مؤسسه بروکینگس Brookings و CNAS به حکومت نزدیک هستند. اما چنین نیست و کتاب توضیح می دهد چرا سیاست امریکا نادرست است. از این رو، محافظه کاران جدید اعلان خطر می کنند که اینگونه گزارشها «بالن های آزمایشی» هستند که حکومت اوباما به هوا می کند تا که زمینه را برای رها کردن استراتژی جلوگیری از مجهز شدن ایران به بمب اتمی را رها کند. 

● بسی محتمل است که گزارش نادر نیز با همین چشم نگریسته شود. زیرا اطاق فکر RAND ، بلحاظ تاریخی، به وزارت دفاع امریکا نزدیک است. 

     گزارش او بر اینست که تولید اسلحه اتمی توسط ایران سبب افزایش تنش در منطقه خلیج فارس و با کشورهای عرب، نمی شود و بی ثباتی بزرگ تری در منطقه ببار نمی آورد. باوجود این، برخورد اتمی حادثی میان ایران و اسرائیل «احتمال خطرناکی» است که باید در نظر گرفت. 

● برغم ضدیت ایدئولوﮊیک ایران با اسرائیل، گزارش براینست که ایران با سلاح هسته ای به اسرائیل حمله نمی کند. زیرا می داند که این عمل به تخریب رﮊیم می انجامد. اسرائیل از آن می ترسد که مجهز شدن ایران به اسلحه اتمی چتری بگردد که، زیر آن، متحدانش بمقدار زیاد امکان عملیات نظامی اسرائیل را بر ضد سرزمینهای فلسطینی و لبنان و سوریه و بخش وسیعی از منطقه، محدود کنند. اما گزارش به این نتیجه می رسد که ایران نه سلاح هسته ای را در اختیار متحدانش می گذارد و نه آنها را چتر حمایتی برای آنها، حتی حزب الله، می کند.  زیرا هم نمی خواهد آنها از مهارش بدر روند و هم نمی خواهد آنها او را، هر بار که خواستند، در برابر امر انجام گرفته قرار دهند. 

انقلاب اسلامی: اما این گزارش بنا را برآن می گذارد که نگران نباشید. اگر هم ایران بمب اتمی بسازد، وضعیت همین که هست می ماند. در این صورت، ایران چرا باید هزینه بسیار سنگین و کمر شکن تولید و نگاه داشتن این بمب را بپردازد؟ چون کار بیهوده و پر هزینه، توجیه پذیر نیست، گزارش امریکا و اسرائیل را متقاعد نمی کند دست از مجازاتهای سخت و تهدید ایران به جنگ بردارند. بسا به عکس، توجیه گر سیاست تجاوزگرانه آنها می شود. چنانکه نتان یاهو می گوید مجازاتها کافی نیستند و کنگره به اوباما اختیار می دهد در صورت حمله اسرائیل به ایران، از او حمایت کند:

نشریه انقلاب اسلامی شماره ۸۲۹ از ۱۳ تا ۲۷ اردیبهشت