به دنبال یک رشته گفتگوهای سری، از ماه مارس گفتگوهائی میان فرستاده خامنه‌ای و فرستاده اوباما، در مسقط، پایتخت عمان انجام شدند و حاصلشان توافق ژنو است:
در آنچه به مطبوعات غرب مربوط می‌شود، نخستین بار، در 5 نوامبر 2012، یک سال پیش از گزارش آسوشیتدپرس و یک سال و یک ماه پیش از گزارش لیبراسیون، صحت خبر گفتگوهای محرمانه والری ژانت، امریکائی که در شهر شیراز به دنیا آمده است، قطعی شد. یک ماه پیش از آن، نیویورک تایمز و واشنگتن پست خبرداده بودند که والری ژانت، وکیل دادگستری، این گفتگوها را در یکی از شیخ نشین‌های خلیج فارس، با ولایتی انجام داده است. این گفتگوها از چند ماه پیش از آن، آغاز شده بودند.
● دانستنی است که در 11 مه 2012، روزنامه اسرائیلی یودیوت آهارنوت خبر داده بود که چند ماهی است والری ژانت مشغول گفتگوهای محرمانه با فرستاده‌های خامنه‌ای است.
در 16 دسامبر 2013، ژان پیر پرن، در روزنامه لیبراسیون، اطلاعات زیر را در نوشته خود، گرد آورده است:
● بنابر اطلاعات ما، امریکائی‌ها و ایرانی‌ها در ماه مارس، در عمان دیدار کرده‌اند برای گفتگو درباره مسئله اتمی. این دیدار و گفتگو با اجازه خامنه‌ای انجام گرفته‌اند.
برای دیدار، قصر باشکوه البستان، نزدیک مسقط، یکی از زیباترین هتلهای جهان، در نظر گرفته شده بود. اما با توجه به اینکه مذاکرات بغایت محرمانه بوده‌اند، محلی در نظر گرفته شد که چندان به چشم نیاید و عمانی ها همچنان حاضر نیستند بگویند آن محل چگونه محلی است و در کجا است. برای اولین بار در طول 35 سال، مسئولان بلندپایه ایرانی و امریکائی در آن محل با یکدیگر دیدار و گفتگو کرده‌اند. موضوع گفتگوها برقرار کردن رابطه و یافتن راه حلی برای مسئله اتمی بوده است.
● از جانب ایران، هیأت گفتگو کننده را علی اکبر ولایتی سرپرستی می‌کرده است. او از سال 1981 تا سال 1997 وزیر خارجه ایران بود و گفتگو در باره پایان دادن به جنگ ایران و عراق را او انجام داد. او مشاور ارشد خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در امور بین‌المللی است. علی اکبر صالحی، واپسین وزیر خارجه در حکومت احمدی نژاد، نیز همکار او در این دیدارها بوده‌است. هر دو انگلیسی را خوب صحبت می کنند.
از طرف امریکا، ویلیام برنس، معاون وزیر خارجه امریکا سرپرست هیأت امریکائی بوده است. باراک اوباما از او خواسته بود گفتگوهای سری با ایران را انجام دهد. عمان را امریکائی‌ها، از جمله جون کری، وزیر خارجه، خوب می‌شناسند. زمانی که سناتور بود، او چند نوبت از عمان بازدید کرده و با سلطان قابوس ملاقات کرده بود.
● گفتگو در ماه مارس، تمام یک روز به طول انجامید. این دیدار و گفتگو چند ماه پیش از انتخاب حسن روحانی در ماه ژوئن، انجام گرفت. آن زمان، محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری بود. اما آشکارا او را در گفتگو دخالت نمی‌دادند. بخاطر این که با رهبر مقابل شده بود، از گفتگوی سری، بیرونش گذاشته بودند.
● آنچه برای امریکائی‌ها تازگی داشت، این بود که این گفتگوها با موافقت خامنه‌ای انجام می‌گرفت چرا که ولایتی، مشاور ارشد او طرف گفتگو با امریکائی‌ها بود. انتظار می‌رفت او برنده انتخابات ریاست جمهوری بگردد. با آنکه بسود گفتگو با امریکا، سخنانی بر زبانها آمده بود، گفتگوی مستقیم با امریکا، هنوز تابو بود.
● واسطه دیدار و گفتگو ایران و امریکا یک عمانی بنام سلیم الاسماعیلی بود. تاجری که کارش صادرات است. و نیز، وقتی سلطان قابوس برای مأموریت حساسی کسی را روانه ایران کند، او را به ایران می‌فرستد. نام او بمناسبت نقشی که در رها کردن سه امریکائی بازی کرده بود که ناآگاه و ناخواسته، از مرز ایران با کردستان عراق عبور کرده بودند. هواپیمای نیروی هوائی عمان به تهران رفت و امریکائی ها را به مسقط آورد. امروز می‌دانیم که او در ازای نصرت الله تاجیک، مقام سفارت ایران در لندن، بخاطر صدور مواد استراتژیک از امریکا به ایران، توقیف شده بود. ماجرای رها کردن این سه تن، مقدمه دیدار محرمانه دو هیأت ایرانی و امریکائی در مسقط شد.
● اما عمان همواره نقش واسطه را در گفتگوهای محرمانه پیرامون مسائل خاورمیانه داشته است. اینبار، دیدار مسقط دنباله پیدا کرد و به توافق 24 نوامبر ژنو انجامید. سلطان قابوس خود نیز وارد عمل شد. او برای دیدار با رهبر جمهوری اسلامی، دو نوبت به تهران رفت. نوبت دوم در ماه اوت بود.
انقلاب اسلامی: اطلاعاتی گزارش لیبراسیون دربردارد که گزارش آژانس نداشت، تصدی گفتگوهای محرمانه توسط ولایتی و صالحی بود. این نشریه، هم جانبداری صالحی از گفتگو با امریکا و هم گفتگوهای ولایتی را درموقع خود، به اطلاع رسانده بود. همانطور که در گزارش لیبراسیون می‌خوانیم، گفتگوهای محرمانه مسقط، با «شخصیتی» که می‌باید ریاست جمهوری می‌یافته، ربط مستقیم داشته است. به دلایلی که این بار نیز در گزارش- تحلیل از ایران (موضوع فصل اول) آمده‌اند، روحانی بر ولایتی ترجیح داده شد و روحانی رئیس جمهوری گشت.
درآینده، گزارش دقیق‌تری از آغاز و جریان دیدارها و گفتگوهای محرمانه فرستادگان خامنه‌ای با امریکائی ها انتشار خواهیم داد.
سناتورهای امریکائی از حکومت اوباما در باره گفتگوهای محرمانه و علت بی‌اطلاع نگاه داشتن کنگره توضیح می‌خواهند:
در 11 دسامبر 2013، به گزارش آسوشیتد پرس:
● سناتور بوب کروکر که به تازگی از عمان دیدن کرده است و در باره دیپلماسی پنهان با وزیر خارجه عمان صحبت کرده است، از مقامات حکومت اوباما می‌خواهد در باره گفتگوهای محرمانه و روند آن توضیح بدهد.
پونیت تالوار، مشاور ارشد اوباما در امور خاورمیانه، توضیح داد که او با تیم ایرانی، نخست در تابستان 2012 و سپس در مارس 2013، دیدار کرده است. او در کمیسیون امور خارجی مجلس سنا توضیح داد که بعد از رئیس جمهوری شدن روحانی، گفتگوهای محرمانه به موازات گفتگوهای 5+1 شتاب نیز گرفتند. این گفتگوها منحصر بودند به مسئله اتمی و مسئله دیگری موضوع گفتگو نشد.
در 12 دسامبر 2013 سناتورها همچنان خواستار توضیح در باره گفتگوهای محرمانه با ایران بودند:
● سناتور مارکو روبیو Marco Rubio، از حزب جمهوریخواه گفت او از اینکه از دیپلماسی پنهان آگاه نشده‌است، احساس سرخوردگی و اغفال شدن می‌کند. او از تالوار پرسید: آیا یک عضو کنگره از این دیدارها و گفتگوهای محرمانه آگاه شده است، تالوار پاسخ داد: فکر نمی‌کنم. او باز پرسید آیا موضوع دیگری، از جمله حقوق بشر و حمایت ایران از حزب الله و حماس و توطئه قتل سفیر عربستان، مورد گفتگو شده است؟ تالوار گفت: تنها سرنوشت 3 امریکائی که در ایران زندانی هستند مورد گفتگو شده است.
● امروز، 12 دسامبر، مات سالمون، سناتور جمهوریخواه، وزارت خارجه امریکا را متهم کرد که عامداً مردم را فریب داده است. چنین فریبی سئوال ها پدید آورده است درباره اطلاعاتی که حکومت در باره ایران می‌دهد. حکومت گفت در گفتگو با ایران نبوده و در همان حال، در این گفتگو بوده است. او بخصوص سخنگوی سابق وزارت خارجه را به فریب دادن روزنامه نگاران متهم کرد وقتی در ماه فوریه سال جاری، رسماً وجود هرگونه گفتگو با ایران را تکذیب کرد. سالمون خطاب به جون کری، گفت: وزارت خانه شما بعمد مردم امریکا را به در آنچه به گفتگو هائی که درپشت درب های بسته انجام می شده اند، به اشتباه می‌اندازد. حالا چگونه باور کنیم اطلاعاتی که شما به ما می‌دهید، حقیقت داشته باشد؟
● در یک جلسه خصوصی در کنگره، مایکل بکمن Michele Bachmann، نامزد اسبق ریاست جمهوری از حزب جمهوریخواه، خواست از جزئیات گفتگو های محرمانه ای که مشاور کاخ سفید، والری ژارت در آن شرکت داشته است، مطلع شود. ژارت در ایران به دنیا آمده و پدر او، بعنوان کارشناس ارشد در ایران کار می کرده است. وسائل ارتباط جمعی اسرائیل گفته‌اند که او در دیپلماسی پنهان نقش داشته است. اما کاخ سفید می‌گوید او هیچ نقشی نداشته است.
● در کمیسیون، وندی شرمن گفت: برای مدت بیشتر از دو سال، من در گفتگو ها با ایران بوده ام. او سخنی از حضور ژارت در این گفتگوها، نگفت. آگاهان می‌گویند او نمی‌توانسته است در باره گفتگوها و شرکت کنندگان در آن سخن بگوید چرا که بعنوان محرمانه طبقه بندی شده اند.
شماره ۸۴۴ از ۸ تا ۲۲ دی ۱۳۹۲