back to top
خانهدیدگاه هاجمال صفری : "انتخابات" فرمایشی مجلس مؤسّسان اوّل و "انتخاب" رضا...

جمال صفری : “انتخابات” فرمایشی مجلس مؤسّسان اوّل و “انتخاب” رضا خان به پادشاهی (بخش چهارم )

I‏ -پی نوشت های‎ «بر اساس اسناد منتشر شده وزارت جنگ »، «تشکیل مجلس مؤسسان»:‎

1 – کلیه این اسناد در موسسه مطالعات و پژو هش های سیاسی نگه داری می شوند‎.‎

2 – امیر لشکر غرب به ریاست ارکان حرب کل قشون، مورخه 14 آذرماه 1304، اسناد وزارت ‏جنگ، ش006-178- 1304‏‎.‎

3 – همان به همان، مورخه 14 آذرماه 1304، اسناد وزارت جنگ، 009-178-1304‏‎.‎

4 – ‏‎ ‎امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل، 15 آذرماه 1304، اسناد وازرت جنگ، ش010-‏‏178-1304‏‎.‎

امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل قشون، 15مورخه11 آذرماه 1304، 019-178-‏‏1304‏‎.‎

5 – ‏‎ ‎چراغعلی پهلوی به رئیس ارکان حرب کل قشون، 15 آذرماه1304، اسناد وزارت جنگ، ش. ‏‏011-178- 1304‏‎.‎

6 – ارکان حرب لشکر شرق به رئیس ارکان حرب کل قشون، 15 آذرماه 1304، اسناد وزارت ‏جنگ، ش 012- 178- 1304‏‎.‎

7 – سرهنگ اسدالله فرمانده تیپ مختلط سیستان به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه 10 آذرماه ‏‏1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 021-178-1304‏‎.‎

8 – ‏‎ ‎کفیل ایالت خراسان به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه 10 آذرماه 1304، اسناد وزارت ‏جنگ، ش 023-178- 1304‏‎.‎

9 – رئیس ارکان حرب کل قشون به فرمانده لشکر شرق، خیلی فوری، مورخه 10 آذرماه 1304، ‏اسناد وزارت جنگ، ش. 024- 174- 1304‏‎.‎

10 – رئیس ارکان حرب کل قشون به امیر لشکر جنوب فوری، مورخه 9 آذرماه 1304، اسناد ‏وزارت جنگ، ش. 028- 178- 1304‏‎.‎

11 – رئیس ارکان حرب کل قشون به حکومت جلیله مازندران، مورخه 8 آذرماه 1304، اسناد ‏وزارت جنگ، ش. 029- 178- 1304‏‎.‎

12 – کفیل ارکان حرب کل قشون به وزارت داخله، مورخه 8 آذرماه 1304، اسناد وزارت جنگ، ‏ش. 031- 178- 1304‏‎.‎

13 – رئیس ارکان حرب لشکر شرق به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه 5 آذرماه 1304، ‏اسناد وزارت جنگ، ش. 038- 178- 1304‏‎.‎

14 – امیر لشکر شمال غرب به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه 7 آذرماه 1304، اسناد ‏وزارت جنگ، ش. 039- 178- 1304‏

15 – ‏‎امیر لشکر جنوب به رضا شاه،7 آذرماه 1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 045- 178- 1304‏

‎‏16 – ‏‎امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه25 آبان ماه 1304، اسناد وزارت ‏‏جنگ، ش. 083- 178- 1304‏

‎‏17 – ‏‎ذیل همان سند‎.‎

‎‏18 – ‏‎ ‎رئیس ارکان حرب لشکر کل قشون به امیر لشکر جنوب، خیلی فوری است، مورخه شب 24 ‏‏آبان ماه 1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 084- 179- 1304‏‎.‎

‎‏19 – ‏‎ارکان حرب کل قشون به امیر لشکر جنوب، خیلی فوری است، مورخه 23 آبان ماه 1304، ‏‏اسناد وزارت جنگ، ش. 085- 179- 1304‏‎.‎

‎‏20 – ‏‎حکومت کرمان به «مقام محترم حکومتی جلیله دارالخلافه طهران»، مورخه 30 آبانماه ‏‏‏1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 010- 179- 1304‏‎.‎

‎‏21 – ‏‎کفیل حکومت نظامی خوزستان به ارکان حرب کل قشون، مورخه 3 آذرماه 1304،ش. 013- ‏‏‏179- 1304‏‎.‎

‎‏22 – ‏‎امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل قشون، فوری، مورخه 2 آذر ماه 1304، اسناد ‏‏وزارت جنگ، ش. 014- 179- 1304‏

‎‏23 – ‏‎رئیس ارکان کل قشون به فرمانده لشکر شرق، مورخه 25 آبانماه 1304، ش. 020- 179- ‏‏‏1304‏

‎‏24 – ‏‎کذا، در این تلگراف دو بار مستدعی است آورده شده است‎.‎

‎‏25 – ‏‎متصدی ارکان حرب لشکر شرق به رئیس ارکان کل قشون، فوری است، 28 آبانماه 1304، ‏‏ش. 019- 179- 1304‏‎.‎

‎‏26 – ‏‎رئیس ارکان حرب کل قشون به ارکان لشکر شرق، خیلی فوری است، لیله 2 آذر ماه 1304، ‏‏ش. 018- 179- 1304‏

‎‏27 – ‏‎رئیس ارکان حرب کل قشون به ارکان حرب لشکر شرق، خیلی فوری است، اسناد وزارت ‏‏جنگ، 4 آذرماه 1304، ش. 042- 179- 1304‏‎.‎

‎‏28 – ‏‎همان میرزا شهاب راوری پدر دکتر بقائی کرمانی است‎.‎

‎‏29 – ‏‎امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل قشون، مورخه 30 آبان ماه 1304، ش. 027- ‏‏‏179- 1304‏‎.‎

‎‏30 – ‏‎متصدی ارکان حرب لشکر شرق به رئیس ارکان حرب کل قشون، از مشهد، مورخه 30 آبان ‏‏ماه 1304، ش. 028- 179- 1304‏‎.‎

‎‏31 – ‏‎رئیس ارکان حرب کل قشون به امیر لشکر شرق، خیلی فوری، مورخه لیله 26 آبان ماه ‏‏‏1304، اسناد وزارت جنگ، ش 053- 179- 1304‏‎.‎

‎‏32 – ‏‎متصدی ارکان حرب لشکر شرق به رئیس ارکان حرب کل قشون، فوری است، شب 28 آبان ‏‏ماه 1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 052- 179- 1304‏‎.‎

‎‏33 – ‏‎ ‎امیر لشکر جنوب به رئیس ارکان حرب کل قشون، 27 آبان ماه 1304، اسناد وزارت جنگ، ‏‏ش. 056- 179- 1304‏‎.‎

‎‏34 – ‏‎پرانتز در اصل‎.‎

‎‏35 – ‏‎رئیس ارکان کل قشون به امرای لشکرهای شرق و غرب، خیلی فوری، 30 آبانماه 1304، ‏ش. ‏‏029- 179- 1304‏‎.‎

‎‏36 – ‏‎فرمانده تیپ شمال به ارکان حرب کل قشون، فوری است، مورخه 30 آبانماه 1304، ش. ‏‏‏033- 179- 1304‏‎.‎

‎‏37 – ‏‎امیر لشکر غرب به ریاست ارکان حرب کل قشون، شب 27 آبان ماه 1304، اسناد وزارت ‏‏جنگ، ش. 058- 179- 1304‏‎.‎

‎‏38 – ‏‎رضا خان به کفیل ایالت خراسان، مورخه 26 آبان ماه 1304، اسناد وزارت جنگ، 062- ‏‏‏179- 1304‏‎.‎

‎‏39 – ‏‎کفیل ایالت خراسان به رئیس ارکان حرب کل قشون، شب 28 آبان ماه 1304، اسناد وزارت ‏‏جنگ، ش. 061- 179- 1304‏‎.‎

‎‏40 – ‏‎فرمانده لشکر شمال غرب به رئیس ارکان کل قشون، خیلی فوری است، مورخه 24 آبان ماه ‏‏‏1304، ش. 070- 179- 1304‏‎.‎

‎‏41 – ‏‎رئیس ارکان حرب کل قشون به فرمانده لشکر شمال غرب، خیلی فوری است، لیله 26 آبان ‏ماه ‏‏1304، اسناد وزارت جنگ، ش. 069- 179- 1304‏‎.‎

42- TO Take on her shoulders a part of the heavy load responsibility which ‎‎Britain bore in the East; Loraine to Chamberlin, December9/1925‎، ‏FO. ‎‎‎416/78‎

43- Undying friendship.‎

44- … whose magnanimity and wisdom each exhorted; Loraine to ‎‎Chamberlin, December31/1925 , FO.‎

371/11483.‎

45- Loraine to chamberlin, Decemberlin, 31/1925, FO. 371/1148.‎

46 – ‎تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، ح2، (تهران:امیر کبیر، 1363)، ص 300‏

47 – ‎دیوان عارف قزوینی، به کوشش محمد علی سپانلو و مهدی اخوت، (تهران: موسسه انتشارات ‏‏نگاه، 1381)، ص 15- 214‏

48 – ‎همان، صص 27- 226‏

49 – ‎همان، ص 228‏

منبع: نویسنده: دکتر حسین آبادیان  «بر اساس اسناد منتشر شده وزارت جنگ »، «تشکیل مجلس مؤسسان»-   مطالعات تاریخی شماره 27‏

 

 –  II پی نوشت های  « مجلس مؤسسان اول (سال 1304)»: 

1 – . عاقلی، باقر؛ داور و عدلیه، تهران، علمی، 1369، چاپ اول، صص 87- 86.

2 –  فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ قانون اساسی اصلاحات و سیر تکامل آن، تهران، بی‌نا، 1356، چاپ اول، صص 23- 22.

3 – ملاییتوانی، علی‌رضا؛ پیشین، ص 202 و عاقلی، باقر؛ پیشین، ص 87.

4 – فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، ص 23.

5 – ملاییتوانی، علیرضا؛ پیشین، ص 203 و بهشتیسرشت، محسن؛ پیشین، ص 393.

6 – مروارید، یونس؛ پیشین؛ ص 496.

7 – . بهشتیسرشت، محسن؛ پیشین، ص 393.

8 – مروارید، یونس؛ پیشین، ص 494.

9 –  تعداد نمایندگان مجلس مؤسسان اول 287 نفر بوده است.

10 – بهبودی، سلیمان؛ خاطرات دوران رضاشاه، تهران، طرح نو، 1372، چاپ اول، ص 266.

11 –  بعد از تصویب ماده واحده عنوان رضاخان به والاحضرت اقدس تبدیل گردید.

12- فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، صص 25- 24.

13 –  . مروارید، یونس؛ پیشین، ص 496.

14 – فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، ص 32.

15 – مروارید، یونس؛ پیشین، ص 496.

16 – . فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، ص 32.

17 – همان، ص 26.

18 – همان، صص 27- 26.

19 – بهشتیسرشت، محسن؛ پیشین، ص 394.

20 – بهبودی، سلیمان؛ پیشین، ص 267.

21-  مکی، حسین؛ پیشین، ص 532.

22-  فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین؛ صص 27- 26.

23 –  مکی، حسین؛ پیشین، ص 584.

24 – فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، ص 27.

25 – بهشتیسرشت، محسن؛ پیشین، ص 396.

26 – فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین، ص 28.

27 – مروارید، یونس؛ پیشین، ص 520.

28 – . جعفری ندوشن، علیاکبر؛ و زارعی محمودآبادی، حسن؛ پیشین، صص 100- 99 و مروارید، یونس؛ پیشین، ص 498 و ملاییتوانی، علیرضا؛ پیشین، صص 204- 203 و فرهنگ قهرمانی، عطاءالله؛ پیشین،‌ صص 31- 29.

 

 منبع: محمد علی زندی « مجلس مؤسسان اول (سال 1304)»   –  سایت پژوهشکده باقر العلوم

 

  –  III پی نوشت های  « انتخابات مجلس مؤسسان اوّل» به استناد « اسناد وزارت امورخارجۀ آمریکا »   –

 1 – گزارش اموری ، شمارۀ 1236 ، 143 / 9111 , 891 ، مورخ 4 نوامبر 1925 

2 – گزارش اموری ، شمارۀ 1247 ، 144 / 9111 , 891 ، مورخ 21 نوامبر 1925 

3 – گزارش اموری ، شمارۀ 1251 ، 145 / 9111 , 891 ، مورخ 4 دسامبر  1925 

4 – گزارش اموری ، شمارۀ 1254 ، 31 / 032 , 891 ، مورخ 7 دسامبر  1925

5 – گزارش اموری ، شمارۀ 1261 ، 146 / 9111 , 891 ، مورخ 16 دسامبر  1925 

6 – گزارش اموری ، شمارۀ 1260 ، 313 / A 51   , 891 ، مورخ 16 دسامبر  1925 

7 – گزارش اموری ، شمارۀ 1266 ، 147 / 9111 , 891 ، مورخ 31 دسامبر1925 

8 – گزارش فیلیپ ، شمارۀ 153 ، 1381 / 00, 891 ، مورخ 27 آگوست 1926 

9– ابلاغیه موری، 1385  / 00, 891 ، مورخ 2 اکتبر 1926 

10 – گزارش هورتی بروگ، ، شمارۀ 104 ، 153 / 91 , 741  ، مورخ 12 ژوئن 1934 

11 – ابلاغیه موری، 1391 / 00, 891 ، مورخ 6 نوامبر 1926 

12 – گزارش فیلیپ، و ضمیمه، شمارۀ 239 ، 1403 /00, 891 ، مورخ 10 ژانویۀ 1927

 

(IV) »: پی  نوشت های « تعزیه قاجار

  1. آبادیان، حسین. بسترهای تأسیس سلطنت پهلوی. تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1389 .

2. لورین، سرپرسی‌. شیخ‌ خزعل و پادشاهی رضاخان. ترجمه محمد رفیعی‌ مهرآبادی. تهران، فلسفه، 1363 .

3. مکی، حسین. تاریخ بیست ساله ایران. ج 3. تهران، علمی، 1380 .

منبع:   جلال فرهمند « تعزیه قاجار-   ماهنامه بهارستان –  شماره 103 – صفحه 3

 

V  –  پی نوشت ها « فروغی در گذر تاریخ»

1 – ایران، برآمدن رضاشاه، برافتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها، سیروس غنی، چاپ دوم،انتشارات نیلوفر، 1377،   ص 397

 2 ـ ایران بین دو انقلاب، یرواند آبراهامیان، ترجمه احمد گل‌محمدی، نشرنی،چاپ پنجم، ، ص 168 

3 ـ ایران، برآمدن رضاخان، ص401.

دکترباقر عاقلی، در ص 85 کتاب « داور و عدلیه » می‌گوید: « فروغی در مذاکره با انگلیسی‌ها و جلب موافقت آن‌ها برای رضاشاه زحمات زیادی کشید». اما، در این مورد سندی ارائه نمی‌کند.

4 ـ همان

شماره ۸۳۵ از ۲۱ مرداد تا ۳ شهریور ۱۳۹۲

اخبار مرتبط

دیدگاه خود را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید