بر گرفته از مصاحبه رادیو عصر جدید با آقای صدارت: اهمیت رسانه‌ها به مثابه شاخۀ چهارم دولت و نقش آن در مردمسالاری
Sedarat 94-01-06=اهمیت رسانه ها و نقش آن در مردمسالاری : مصاحبه رادیو عصر جدید با آقای صدارت، قسمت اول
پنجشنبه ۶فروردین٩۴برابر2015-03-26
با تبریک نوروز و با امید اینکه هر روز ما در مقیاس فردی و در مقیاس ملی نوروز بشود،
…و البته بهتر است بگوئیم که: به امید اینکه هر روزمان را خودمان به کمک یکدیگر نوروز بکنیم و در مقیاس ملی و در سطح کشور، همۀ روزهایمان عید بشود
…و صد البته بهتر است بپرسیم که: چگونه می‌توانیم همۀ ایام ملی را، با یاری همدیگر، عید و نوروز بگردانیم.
در اینکه سرنوشت امروز ما، دوزخی است که هر کدام از ما هرروزه این جهنم را با قلب و روحمان، شکنجه‌وار تحمل می‌کنیم، بحث و اختلاف نظری نیست…..
ولی در مورد اینکه چگونه سرنوشتمان بهتر بشود،
…و هزار البته بهتر است بگویم اینکه چگونه سرنوشت خویش را خودمان بهتر بکنیم، امروز به اهمیت و نقش رسانه‌ها و جایگاه آنها در قرن 21، می‌پردازم.
در همۀ پله‌های مختلف نردبانی که برای بالا آمدن از قعر جهنم ولایت مطلقۀ انحصاری لازم داریم که به بهشت ولایت جمهور مردم و الگوی ایده‌آل مردمسالاری مستقیم مشارکتی برسیم، اهمیت و نقش رسانه‌های مستقل و آزاد، به شکل مستقیم و غیرمستقیم به وضوح، هویدا است. تلاش می‌کنم در این مختصر، با همدیگر در هر پله‌ای توقفی بکنیم و آنها را بررسی نمائیم.
برای شروع از صائب تبریزی استعانتی می‌کنم که می‌گوید:
این چه حرفی است که در عالم بالاست بهشت….هرکجا وقت خوش افتاد، همآنجاست بهشت!
از درون سیه توست جهان چون دوزخ….دل اگر تیره نباشد همه دنیاست بهشت
انتقادی هم که با این شعر وارد است و آن اینکه می‌گوید “هرکجا وقت خوش افتاد” ولی بهتر است که بگوید، و بهتر است بگوئیم که ما منتظر نخواهیم شد که وقت خوش بیفتد، در خواب غفلت و انفعال، نخواهیم ماند تا وقت خودش آیا خوش بیفتد و یا آیا خوش نیفتد! (چنانکه سرنوشت ما، به دلیل انفعال ما، امروزه خوشوقتی نیست)
تا همینجا در همین پله‌ها بیاندیشیم:
اینکه عده‌ای زورمدار اینگونه تبلیغ کنند که وضعیت ایران نه تنها بد نیست بلکه ایران تحت ولایت مطلقه، بهشت برین است! نیاز به روشنگری دارد که در رسانه‌های مستقل و آزاد، با به بحث قرار دادن موضوعات مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، و اقتصادی، افکار عمومی، آنچه را که برازندۀ انسان قرن بیست و یکم هست را با یکدیگر در میان بگذارند و اینکه دوزخ و برزخ و بهشت کدام است؟! و نیز اینکه هرگونه دست یافتن به سرنوشت بهتر بدون فعال بودن و فعال ماندن، میسر نمی‌گردد…..
گفتآوردی از تعریف آینده را در اینجا مطرح می‌کنم که:
“آینده”
“آینده” مکانی نیست که به آنجا می رویم،
“آینده” جایی است که آن را به وجود می‌آوریم.
راه هایی که به “آینده” ختم می‌شوند، یافتنی نیستند، بلکه ساختنی هستند
و ساختن آن؛ هم سازنده را، و هم مقصد را دگرگون می‌کند.
باید این مثال ساده را بیاد بیاوریم که هر کدام از ما در هر روز از زندگی، باید تدبیر امور روزانۀ خود را به عهده بگیریم. هر روز که از خواب بیدار میشویم، اول باید فعالانه از رختخواب بیرون بیایم و برای آن روزمان و روزهای دیگرمان، بیاندیشیم و برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری نمائیم. در غیر این صورت، در همان رختخواب انفعال، در خواب غفلت از گرسنگی می‌میریم و می‌پوسیم.
برای ساختن سرنوشتی بهتر، باید هر کدام از ما به مقیاس فردی و نیز در هسته‌های اجتماعی، و نیز در سطح کشور در مقیاس جمعی و ملی، فعال باشیم. اگر خود در فضای ساختن سرنوشت خود حاضر نباشیم، این فضا نمی‌تواند خالی بماند و به اجبار توسط کسان دیگری پر خواهد شد، و آنها هستند که در آن فضا سرنوشت ما را، آن گونه که میل و سلیقۀ خودشان است، تعیین خواهند کرد.
در نقش و اهمیت رسانه‌های همگانی آزاد و مستقل در این پله‌ها بیاندیشیم:
باید مرتب با درآمیختن با افکار عمومی، به نقش خود در ساختن سرنوشت خود بپردازیم و آنرا به بحث آزاد در جامعه قرار دهیم. پیوسته باید همدیگر را در رسانه‌های همگانی آزاد و مستقل، به بیدار بودن،… به زنده بودن،…. به فعال بودن،…. به عمل کردن،… بخوانیم
با استفاده از رسانه‌ها، می‌توانیم میزان اعتیاد به قدرت را به تدریج کاهش دهیم. می‌توانیم به خود و به جامعه یادآور شویم که محل عمل فقط در دو محل کلی خلاصه می‌شود:
1- قدرت
2- مردم
با مثال‌های ذیل و با این توضیح که:
1- قدرت:
1- الف- عمل کردن از طریق قدرت خارجی، در 1332، خیانت حزب توده و مراجعه به روسیه را و در دهۀ 1360 خیانت مجاهدین خلق و مراجعه به صدام را بیاد می‌آورد. در این عصر هم سرنوشت مردم سوریه و عراق و پیدایش داعش هم نتیجۀ عدم اعتماد به نفس فردی و ملی، و مراجعۀ مردم و گروههای سیاسی به قدرتهای خارجی برای گرفتن اسلحه و پول و امکانات و تسلیحات از آنها و دخالت دادن خارجیان در امور داخلی بوده است.
1- ب- عمل کردن از طریق قدرت داخلی و باز هم نتیجۀ عدم اعتماد به نفس فردی و ملی، تلاش در حل کردن معضلات و مشکلات میهن از طریق زورمدارانی که خود سازندۀ این مشکلات و معضلات بوده‌اند و هستند و خواهند بود. با دل بستن به دروغ اصلاح‌پذیری این رژیم، و با سانسور و خودسانسوری، و با اشاعۀ ترس و اضطراب از اینکه اگر شاه برود، ایران از اقمار شوروی و ایرانستان، و اگر ملاتاریا بروند ایران افغانستان و عراق و سوریه خواهد شد!
در نقش و اهمیت رسانه‌های همگانی آزاد و مستقل در بحث آزاد در جامعه در مورد عدم اصالت قدرت بیاندیشیم.
2- مردم:
اینکه عقل جمعی مردم و افکار عمومی، خود بهترین تصمیم‌گیرنده برای مشارکت در ساختن سرنوشت بهتری است را باید ما مردم به همدیگر یادآوری و گوشزد کنیم، واقعیتی ملموس است. بدون وجود رسانه‌های آزاد و مستقل، و بدون سیر آزاد اندیشه و نظر و خبر، برخورداری آرا عمومی از مفاهیم مردمسالاری و اصول آن، و تبادل در بارۀ احقاق حقوق و حقوق‌مندی هرگز میسر نیست.
با استفادۀ مردمی از رسانه‌ها، جامعۀ مدنی می‌تواند جامعۀ سیاسی را به مردم نزدیک نگاه دارد و بدین ترتیب این دو، دولت را مجبور می‌کنند که به سوی مردم بیاید و به مطالبات آنها اهمیت بدهد.
در مورد تدبیر و محل عمل که باید به کمک رسانه‌ها در درون مردم و با مردم، و هرچه دورتر از قدرتهای داخلی و خارجی باشد در بالا مختصرا اشاره کردیم. ولی اینکه این تدبیر و این عمل کردن، به چه شکلی از یک فرد و از تمام افراد و به تبع آن از جامعه و از ملت بروز می‌کند، متاثر از چند عامل است:
1- دانسته‌ها و باورها و تجربه‌ها و آموخته‌ها، و یا در یک کلام، وجدان آن فرد و وجدان آن ملت.
2- روانشناسی فردی، و روانشناسی افراد، و روانشناسی اجتماعی و روانشناسی ملی.
3- بن‌مایۀ تفکر و تعقل و اندیشۀ راهنما
در نقش و اهمیت رسانه‌های آزاد و مستقل در این پله‌ها هم بیندیشیم:
1- وجدان کلی هر فردی و هر جمعی و ملتی، از حداقل سه وجدان جزئی‌تر منشا می‌گیرد:
1- الف- وجدان تاریخی: هر فردی می‌تواند با انتقاد سازنده و درس‌گیری از تاریخ و از زمان گذشته، با بیداری و شادی و امید و سازندگی و عمل در زمان حال، کهولت و اضطراب و افسردگی را به دور اندازد و در واقع در زمان آینده زندگی کند و به این ترتیب، تعیین و چهارچوب زمان را هم بر خود روا ندارد و مرزهای زمان را در نوردد، و پیوسته جوان بماند و به دیگران جوانی بدهد، و پیر نشود و نمیرد و حتی بعد از مرگ، نه تنها زنده بماند بلکه به دیگران هم زندگی ارزانی کند. مصدق‌ها و فاطمی‌ها، با باور به موازنۀ عدمی و با عمل در حقوق‌مندی و مردمسالاری در زمان خود، هنوز هم زنده هستند و به نسلی بعد از نسل دیگری بیداری و زندگی ارزانی داشته‌اند. خط و ربطی که آن تجربه را درست و مناسب یافت و با ادامۀ آن تجربه در انقلاب 1357 نقش‌آفرین شد، و علی‌رغم کودتای 1360 و فاجعۀ ملی نسل‌کشی دهۀ 1360 و نیز سانسور عظیم زورپرستان و دیوار بلند خودسانسوری‌های اکثریت، جوان و جوان‌تر می‌شود. تنها درمان عارضۀ سانسور و خودسانسوری، سیر آزاد و مستقل اخبار و اطلاعات امور واقع است.
1- ب- وجدان علمی: با ترویج علم دانش و با روشنگری علمی در رسانه‌های همگانی آزاد و مستقل، به شعار بی‌شعور “انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست” که از جمله باعث ادامۀ سومین بحران بین‌المللی و در نتیجه ادامۀ بقای رژیم ولایت فقیه شده است، پایان داده می‌شود. . بر عکس با ترویج خرافه‌پرستی، با زور و قدرت مطلق قلمداد کردن خداوند، به جای عصیان به تجاوزها به حقوق انسانها، عریضه‌نویسی و چاه جمکران و “امام‌زاده قل‌قلی” و…. راه حل و چه بسا ارزش تبلیغ میگردد.
1- ج- وجدان اخلاقی: در ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، تصمیم‌گیری و عملکرد افراد و هسته‌ها و به تبع آن جامعه و ملت، با یک نظام ارزشی حقوق‌مند هرچه بیشتر همخوانی می‌جوید وقتی این ارزشها، توسط رسانه‌های آزاد و مستقل در معرض افکار عمومی قرار بگیرد، و به محک بحث آزاد گذاشته میگردد.
2- روانشناسی: اینکه حالت روحی و روانی فردی مضطرب و مرعوب و ناامید و افسرده و غم‌زده و مرده و منفعل باشد و یا اینکه برعکس شاد و پرنشاط و پرامید و زنده و فعال، در عملکرد و تصمیم‌گیری‌های آن فرد نقش و تاثیری حیاتی دارد. حالات روحی و روانی مجموعۀ افراد، علم روانشناسی جامعه‌شناسی را بدست می‌دهد و عملکرد جمعی و ملی را بیان‌گر است. رسانه‌های آزاد و مستقل، و درآمیختن افکار انسانها، (انسانی که یک موجود اجتماعی است) روانشناسی امید و نشاط و فعالیت و زندگی را جایگزین روانشناسی غم و افسردگی و رعب و ترس و اضطراب می‌نماید.
3- اندیشۀ راهنما هم با رسانه‌های آزاد و مستقل است که با فراهم نمودن مطرح نمودن آزادانه اندیشه و نظر، و ترویج بحثهای آزاد و سازنده در جامعه، پیوسته از پرستش قدرت دور و دورتر و به موازنه عدمی نزدیک و نزدیکتر میگردد.
Sedarat 94-01-06=اهمیت رسانه ها و نقش آن در مردمسالاری : مصاحبه رادیو عصر جدید با آقای صدارت
پنجشنبه ۶فروردین٩۴برابر2015-03-26
فایل صوتی
https://soundcloud.com/a-banisadr/sedarat-94-01-06