روزه یو گای درون در شاد گاه رمضان
در مورد روزه و چه ها باید کرد و نکرد ! علمای دین تکلیف مدار صدها مجلد به رشته تحریر در آورده اند ، آنچه که نگفتند کلام قرآن بود !!.
چهار پایه بحث ۴۵ ساله من در این کتاب بر ، رحمت واسعه خداوند ، کرامت انسان ، حق مداری ، و آزاد شدن انسان از بردگی قدرت می باشد ، و درد امروز من غربت این کتاب در بین پیروان آن است
و اما روزه مداری در قرآن .اکثر هم باوران مسلمان من بر این باورند که ، پدیده روزه ( صیام ) تنها از آن ماه رمضان هست ؟! اما قرآن چنین نمی گوید . این آغاز شناخت چگونه انسان بهتری شدن هست و نه گرسنگی خوردن ! در مقاله قبل اشاره مختصری به نزول قرآن و روزه رمضان کردم . اکنون به دیگر آیات صیام میپردازیم .
قرآن می فرماید : بر هر مومنی روزه ( صیام ) نوشته شده ، قبلا هم چنین بوده و بر شماست که چنین کنید ، و این تنها در ماه رمضان و تنها برای روزه داری به معنای امساک در خوردن و نوشیدن و غیره نیست بل ، این یکی از روزه هاست که البته در یک شرایط و مکان معین و زمان معینی روزه گرفته می شود و این روزه را با تمرین روزه مداری در دیگر شئونات زندگی بسیار تفاوت هست . به یکا یک آیات می پردازیم ؛
روزه در مراسم حج ؛
بقره ۱۹۲ وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلَّهوَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَهَ لِلَّه ا به قول امام طالقانی “جتماعى که با یک قصد و جاذبه الهى شکل میگیرد و امتیازات را پشت سر میگذارد و با فکر و زبان و لباس متحد، بسوى هدفى برتر پیش مىرود “. توجه کنید این حج برای زمانی بود که دین به عنوان ابزار قدرت در دست حاکمان خونخوار قرار نگرفته بود
فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ وَ لا تَحْلِقُوا رُؤُسَکُمْ حَتَّى یَبْلُغَ الْهَدْیُ مَحِلَّهُ- “فان احصرتم، عطف و تفریع بر «اتموا» است و اشعار باین دارد که اتمام و اکمال حج بانجام هدى «قربانى» میرسد و اگر پویندگان این راه محصور شدند و نتوانستند خود را به نهایت و کمال آن رسانند، هر چه از هدیه «قربانى» که توانند باید پیش فرستند.
چون اهداء قربانى در پایان حج، مکمل آن و رمز تسلیم و فدیه ابراهیم است و سپس حلق رأس «ستردن موى سر» اعلام سر تسلیم فرود آوردن و تن بعبودیت خدا دادن یا آزاد شدن میباشد و چون شخص محصور از حج، نمیتواند خود را بقربانگاه رسانددر محل حصر متوقف میشود تا قربانى به محل خود رسد و ذبح شود آن گاه سر میتراشد ”
آنها که به حج مشرف شده اند اگر به آنچه که کردند و دیدند فکر کنند و به این آیه هم تدبر و تفکر کنند ، نیک در می یابند که درد جانسوز من از کجا نشات میگیرد ؟ . این امت بیگانه با قرآن !! اگر قرار باشد از روی جنازه یکدیگر عبور کنند تا این ( تکلیف ) شاق و کشنده را !! آنهم در یک روز؟؟!! با فریب خود و خداوندشان به پایان برسانند ، آنگاه حج شان مقبول خداوندی می شود که روی مبارکش را از دیدن آنهمه جنازه که زیر دست و پا از هم می پاشد بر می گرداند !!. فَمَنْ کانَ مِنْکُمْ مَرِیضاً أَوْ بِهِ أَذىً مِنْ رَأْسِهِ فَفِدْیَهٌ مِنْ صِیامٍ أَوْ صَدَقَهٍ أَوْ نُسُک
: پس هر که از شما بیمار یا آزارى از سرش داشته باشد که نتواند موى سرش را تا رسیدن قربانی بجایش نتراشد باید فدیه دهد از صیام یا صدقه یا نسک. در روایات ما، صیاما- بسه روز روزه، صدقه- باطعام شش تن بینوا- نسک، بقربانى نمودن یک گوسفند، تعیین شده است . سه روز روزه را به هنگام حج و ۷ روز باقیمانده را در ولایت خودش گرفته که جمع آن ۱۰ روز ( صیام ) می شود.و اما مهمترین بحث در این هست ؛
روزه مداری برای عدم احترام به حقوق همسرتان ؛
سوره مجادله ، از آیات اول تا پنجم ، در فرهنگ عرب جاهلی ، ظلم بر زنها تنها زنده به گور کردن نوزاد دختر نبود ، یکی دیگر از آن ظلم ها گفتار ( ظهار ) بود ، بدین معنا که اگر مردی بهر دلیلی از همسرش نا راضی میشد به او میگفت ” تو از پشت مادر من هستی ” و با قرات این جمله آن زن برای هیمشه بر این مرد حرام میشد !! بدون اینکه او را طلاق داده باشد !
در پس ظهور اسلام ، زنی سنگینی این درد و این ناروا را با پیامبر در میان گذاشت ، ما در قرآن جواب در خور را از زبان پیامبر نمی بینیم ، پس با نزول وحی به پیامبر می فرماید که ؛
” قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجادِلُکَ فِی زَوْجِها وَ تَشْتَکِی إِلَى اللَّهِ وَ اللَّهُ یَسْمَعُ تَحاوُرَکُما .. : خداى تعالى درخواست آن زن را که با تو در مورد شوهرش مجادله مىکرد مستجاب کرد. زیرا پیامبر هم در دادن جواب در مانده بود ، زیرا از یک طرف این یک سنت در بین اعراب سر زمین حجاز بود و برای اولین بار زنی شجاعت اظهار آن را پیدا کرده بود تا با اعتمادی که به پیامبر داشت موضوع را با او در میان بگذارد و از طرف دیگر برای پیامبر هم یافتن جواب کار آسانی نبود که ، خداوند با نزول وحی بر پیامبر بداد هر دو می رسد . و فرمود اظهار ، ظهار یک قول نا پسند و یک دروغ آشکار هست ، مادر شما آن است که شما را بدنیا آورده و همسر شما مادر شما نمی باشد . و از این به پس اگر چنین نا شایستی را بر زبان آوردید !! یا باید یک برده را آزاد کنید یا دو ماه روزه بگیرید یا ۶۰ تا مسکین را طعام دهید ؟!
روزه مداری برای پیمانی که شکستیم .
یکی از دوستانم می گوید ، تو همیشه به مسلمانها ایراد میگیری که شما با قرآن تان بیگانه اید .
خواهش میکنم به این آیه از قرآن مجید توجه کنید و سپس شما تنها بر سوگند هائی را که رئیس جمهور ، نمایندگان مجلس ، و قضات و دیگر مسئولین منتخب ؟؟ و منتصب آن کشور در پس انتخابشان ، دست بر روی هیمن کتاب می گذارند و سوگند یاد می کنند که ،………………… هموطن اگر تا به امروز نمی دانستید ؟ از امروز به این آیه توجه کنید ؛
آیه سخن را با مومنین آغاز میکند ، خوب اگر تو مومن نیستی اصلا اجازه نداری تعهد بدهی ، بارها گفته ام روی سخن قرآن با مومنین یک رویکرد الاهیاتی نیست ، هر انسان مومنی ، یعنی هر انسانی که به آنچه میگوید ، مومنانه عمل کند ، زیرا جامعه از یک انسان مومن هر گز انتظار دروغ ، خدعه ، نیرنگ ، دوروئی ، و خیانت را ندارد .
” خداوند شما را در برابر” قسمهاى لغو” مؤاخذه و مجازات نمىکند” (لا یُؤاخِذُکُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکُمْ ، آیه ۹۱ . خداوند به آن سوگند هائی که مثل نقل و نبات از صبح تا به شب برای کارهای بدون تعهدتان می خورید شما را موآخذه نمی کند ، اما ؛
(وَ لکِنْ یُؤاخِذُکُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَیْمانَ ) ” خداوند شما را در برابر چنین سوگندهایى که متعهد به انجام کاری شده اید موآخذه می کند .
بیاد داشته باشید قبل از به قدرت رسیدن شما بی ایمانها ی بیگانه با قرآن در آن کشور، سوگند به موی سبیل یک مرد ، برای او تعهد ایجاد میکرد ، و امروز شما دستهای نا پاکتان را بر روی کلام خداوند میگذارید و به دروغ در برابر خالق و مخلوق سوگند یاد میکنید ؟!!
میدانستید که ، برای سوگندی که یاد کردید و به آن عمل نکردید و نمی کنید باید کفاره چنین سوگندى را به یکى از سه چیز به پردازید :
نخست اطعام کردن به ۱۰ نفر مسکین (فَکَفَّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَهِ ) ، خوب گوش کنید و به کرامتی را که این پیام برای هر انسانی حتی به هنگام اطعام یک مسکین قائل می شود توجه کنید : تصریح مىکند که این غذا باید از سر گل غذاهائی باشد که اهل خانه شما از آن تغذیه میکنند و نه یک ته مانده ای که می خواستید به دور بریزید . (مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِیکُمْ)
. دوم- پوشاندن لباس بر ده نفر نیازمند (أَوْ کِسْوَتُهُمْ )
سوم- آزاد کردن یک برده (أَوْ تَحْرِیرُ رَقَبَهٍ).
حتما ، می فرمائید که ما با همه دزدیهائی که در پس قسم های دروغ مان کرده ایم ، چون همه را بنام فرزندا نمان کرده ایم و دیگر آه در بساط به نام خودمان نداریم !! پس نمی توانیم که به عهدمان از نظر مالی وفا کنیم ؟! قرآن میفرماید حد اقل ؛
چهارم ؛ باید سه روز، روزه بگیرند (فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ ثَلاثَهِ أَیَّامٍ) .
این است آن کتابی که برای محترم شمردن حقوق انسان نازل شد و دیروز و امروز و هر روز بنام خدای این کتاب چه حقوقی که از محرومین پایمال شده و می شود ، چه کشتار هائی که به دستور نمایندگان قدرت از انسان و دیگر موجودات می شود !!.
با آرزوی بر قراری تمامی صیام های قرآن برای بشریت حقوق مدار .۱۲ جون ۲۰۱۶ ، آمریکا.
نادر انتظام
شما می توانید این مقاله و دیگر نوشتار این کوتاه قلم را در سایت انقلاب اسلامی و سیات نادر انتظام مطالعه فرمائید .