خبرگان رهبری مجلسی است متشکل از 6 کمیسیون دایمی که شاید مهمترین آن کمیسیون اصل 109 و 107 باشد، در هر کدام از این کمیسیون ها 11 نفر عضو اصلی و 4 نفر عضو علی البدل می باشند، اعضاى هر کمیسیون به مدت دو سال عضو آن مى شوند.
در پنجمین دوره این مجلس آیت الله جنتی آخرین فرد انتخاب شده تهران ریاست آن را عهده دار است و آیات هاشمی شاهرودی و موحدی کرمانی نواب و آیت الله ابراهیم رییسی منشی و خاتمی سخنگوی آن می باشد.
کمیسیون 107 و 109 اشاره ای است به اصول 107 و 109 قانون اساسی ایران که این دو اصل، به شرایط و صفات رهبر اشاره دارد، این کمیسیون بر اساس ماده 50 «آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری» تشکیل شده که تحقیق و بررسى درباره همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر و تمام کسانى که در مظان رهبرى قرار دارند را بر عهده دارد.
در این کمیسیون رای گیری ها به صورت مخفی است و اعضای کمیسیون به مدت 2 سال عضو آن هستند. هر کسی که رای بالاتری آورد عضو اصلی می شود و افراد دیگر نیز علی البدل می شوند. اعضای این کمیسیون از میان خودشان سه نفر را انتخاب می کنند و کمیته ای تشکیل می دهند. وظیفه این کمیته نیز بررسی افراد و مصادیق رهبری برای جانشین رهبری است، دوره کاری آنها دو سال می باشد و آنها متعهد هستند که به جز خودشان به هیچ کس اطلاعات ندهند مگر مقام رهبری و کلیه مذاکرات آنها محرمانه و سری محسوب می شود و معمولا به دلیل حساسیت بالا افراد این کمیته مجددا در همان کمیته انتخاب می شود که البته این دوره که آقای محمد یزدی رای نیاورد ولی گفته می شود که در کمیته مشغول است .
بنا بر مصوبه مجلس خبرگان رهبری ،اسناد این جلسات در دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری نگهداری می شود و حتی در اختیار هیأت رییسه هم قرار نمی گیرد و در صورتی که “مقام معظم رهبری” بخواهند در اخـتیارشان. قـرار داده مـی شود.
اسامی این سه عضو کمیته مخفی است و تنها در شهریور ماه سال گذشته سید علی شفیعی، نماینده خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در گفت و گویی با «فارس» با اشاره به وجود گروه سه نفره و تاکید بر محرمانه بودن فعالیت اعضای این گروه در صحبت هایش نکته ای را مطرح کرد که مربوط به دوران ریاست آیت الله اکبرهاشمی رفسنجانی در مجلس خبرگان است و از صحبت این نماینده مجلس خبرگان رهبری می توان نتیجه گرفت که محمد یزدی نیز عضو این کمیته سه نفره است. شفیعی در صحبت هایش گفت: « بهقدری کار این کمیته محرمانه است که آقای یزدی میفرمودند وقتی آقای رفسنجانی رییس خبرگان بود، حتی نتیجه کار را به ایشان هم نگفتیم. هرچه میگفت من رییس خبرگان هستم، نمیشود که نگویید، میگفتیم این ها محرمانه است؛ حتی نسبت به شما.»
یکی از فعالیت های اعضای این کمیسیون رفت و آمد ها و معاشرت هایی است که آنها در منزل فرد مورد نظر انجام میدهند که با این کار کیفیت زندگی از نظر ساده زیستی، وضع منزل در مهمانی ها و صحبت هایی که می شود مدنظر قرار می گیرد. آیت الله مقتدایی در همین رابطه در گفت و گویی بیان کرده است که این اتفاقات در حالی می افتد که فرد مورد نظر متوجه مقصود این کمیته نمی شود.
آیت الله مقتدایی در گفت و گویی با مجله” حکومت اسلامی” گفته است که این کمیته سه نفره به طور دائم هر هفته جلسه دارنـد، حـتی بـه صورت غیررسمی و غیرملموس هم مسافرتهایی به شـهرستانها و حوزه های شهرستان دارند و بررسی و تـحقیقاتی انـجام مـی دهند.
تا به حال اسمی از سه عضو خاص کمیسیون یک صد و نهم مجلس خبرگان منتشر نشده و روحانیون و اعضای خبرگان رهبری نیز در این باره اظهار نظری نکرده اند. اما بارها در صحبت ها و اظهار نظر های مختلفی مطرح شده است که کمیته ای برای بررسی جانشینی مقام معظم رهبری در حال فعالیت است. یکی از صریح ترین اظهارنظرها در این زمینه مربوط به آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در گفت و گو با ایلنا بیان کرده بود: «هر وقتی که بنا شد رهبری عوض شود یا نباشد و کس دیگری بیاید، دوباره باید کار عمدهای انجام دهند. البته [مجلس خبرگان] دارند آماده میشوند و مطالعه میکنند و گروهی را گذاشته اند که دارند افراد را بررسی میکنند تا آن هایی را که صلاحیت دارند که اگر بعداً حوادثی پیش آمد، بتوانند برای رأیگیری مطرح کنند.»
دری نجف آبادی می گوید که در چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری کمیسیون 107 و 109 در طول دوره 9 بار تشکیل جلسه داده است در حالی که آقای خاتمی آمار دیگری را مطرح می کند که بد تر از آمار دری نجف آبادی می باشد او می گوید: «کمیسیون 107 و 109 قانون اساسی چهار جلسه، کمیسیون بررسی راههای پاسداری و حراست از ولایت فقیه 42 جلسه، کمیسیون امور مالی و اداری 11 جلسه، کمیسیون آیین نامه مجلس 24 جلسه و کمیسیون سیاسی و اجتماعی نیز 62 جلسه در دوره قبل تشکیل شده است. کمیسیون تحقیق در راستای اصل 111 قانون اساسی به ریاست آیتالله جنتی تاکنون 5 جلسه به بررسی شاخصهای رهبری نظام اسلامی که همانا وظیفه مراقبت از واجدالشرایط بودن رهبری است تشکیلشده است که در آخرین جلسه نقشه راه این کمیسیون ترسیمشده است».
به تازگی نیز آیت الله هاشم زاده هریسی در گفت و گو با خبرآنلاین گفتاست: « کمیسیون اصل 109 در مجلس خبرگان، نحوه شرایط رهبر و تعیین و معرفی نامزدهای رهبری را بررسی میکند.» او حتی در صحبت هایش به گزینه های جانشینی مقام معظم رهبری در خارج از کشور نیز اشاره کرده است و گفته است: « کار این کمیسیون این است که در سراسر ایران و حتی خارج از ایران، هر کسی را که از شرایط و استعداد رهبری برخوردار باشد و میتواند نظام اسلامی را با قدرت و صحت رهبری کند، شناسایی نماید.»
او از محرمانه بودن موضوعات مطرح شده در کمیسیون اصل صد و نهم و صد هفتم مجلس خبرگان رهبری صحبت کرده و گفته است : « این آمادگی ها به طور محرمانه در خبرگان انجام شده و می شود. مصلحت هم همین است که این امور محرمانه کار شود و محرمانه بماند چون این مساله از محرمانههای درجه اول و اسرار نظام است. ملت هم همین را می خواهد و راضی نیست که این امور علنی شود و همه بداند.»
افراد این کمیسیون عبارتند از:
محمد مومن رییس کمیسیون اصل 107 و 109
مرتضی مقتدایی(نایب رییس اول)
سید هاشم حسینی بوشهری(نایب رییس دوم)
سید ابراهیم رییسی(منشی)
ابوالقاسم وافی(منشی)
قربانعلی دری نجف آبادی(مخبر )
و دستغیب، عباس کعبی، نمازی، حسینی بوشهری، طباطبایی نژاد، ایمانی و مهدوی
٭ سرعت تشکیل جلسات کمیسیون 107 و 109:
با توجه به اینکه جلسات این کمیسیون در دوره چهارم تنها 9 بار به گفته دری نجف آبادی و 4 بار به گفته سید احمد خاتمی برگزار گردیده است چرا در پنجمین دوره این مجلس که هنوز بیست ماه از شروع به کار آن نگذشته است شش جلسه در این رابطه تشکیل شده است .
آیا سرعت تشکیل این جلسات به خاطر روند رو به رشد بیماری سید علی خامنه ای می باشد و یا اینکه افراد مشخص شده را باید بیشتر مورد بررسی قرار دهند . به نظر نگارنده به جز محمد یزدی احتمالا از میان ابراهیم رییسی ، مرتضی مقتدایی، دری نجف آبادی و محمد مومن دو نفر می توانند عضو این کمیته سه نفره باشند. گفته می شود افرادی مانند هاشمی شاهرودی و صادق لاریجانی آملی که از آنها به عنوان رهبری احتمالی نام برده میشد به دلیل مسائل مالی وتولد در عراق مجلس خبرگان از روی نام آنها عبور کرده است .
اما برخیها نام ابراهیم رییسی را به عنوان رهبر آینده مطرح میسازند که به نظر اعلام نام او که یکی از جنایتکارترین افراد کشور میباشد به این علت است که وقتی مردم نام او را به عنوان جانشین بشنوند نگران میشوند و حاضرند از ترس مرگ به تب رضایت دهند یعنی به جای ابراهیم رییسی اگر مجتبی خامنهای به سر کار بیاید آنها راضی تر خواهند بود .
تلاش کمیته رهبر یاب همانا مجتبی خامنهای است اما اینکه چگونه او را به عنوان رهبر آینده معرفی کنند قدری مسئله دار است، شاید یکی از دلایل “ترور” هاشمی رفسنجانی ، بد حالی سید علی خامنهای و انتخاب فرد بعد از او میباشد که وجود هاشمی در آن زمان شرایط را برای معرفی سید مجتبی خامنهای سختتر میکرد. زیرا بعد از فوت رهبری شورای موقت متشکل از رییس جمهور، رییس مجلس خبرگان، و یکی از اعضای شورای نگهبان به تشخیص رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام تشکیل میشود .
از جمله کسانی که، این روزها، از آنها، بعنوان جانشین خامنهای، نامبرده میشود، جوادی آملی، مصطفی محقق داماد هستند. این دو نفر به جز سه نفری است که قبلا مطرح شده بودند یعنی هاشمی شاهرودی، صادق لاریجانی و احمد خاتمی .
اما در کشور تقریبا همه کسانی که میتوانستند این مقام را به دست آورند از بین رفتهاند. ماندهاند تعدادی روحانی پیر که توانایی تصدی این مقام را ندارند. عدهای دیگر روحانیون جوان و افراطی هستند که هرگاه متصدی این مقام شوند، سپاه و دیگر نهادهای سرکوب مطلقالعنان تر میشوند. همانگونه که غلامعلی حداد عادل، بعد از انتخاب جنجالی و کودتایی احمدی نژاد در جلسه میهمانی شام در پاسداران گفته بود، یکی از شرایط به عقد سید مجتبی خامنهای درآوردن دخترش، این بودهاست: دوست ندارم سرنوشت دامادم همانند سرنوشت فرزند امام خمینی شود. یعنی او برای خامنهای شرط گذاشته بود که او باید پیش از مرگ خود وضعیت سید مجتبی خامنهای را، برای بعد از مرگ خود، مشخص و معین کرده باشد. آقا تهرانی، «استاد اخلاق»، گفتهاست: یکی از شرایط رهبری ایناست که او حتما باید سید باشد که نزدیکتر به ائمه باشد!
بنابراین احتمالا به دلیل بیماری خامنهای است که این تعداد جلسه آنهم در یک سال برگزار شده است. سخنان روز 14 اسفند احمد خاتمی، در این مورد که خامنهای گفتهاست مجلس خبرگان باید 10 نفر را برای رهبری در آستین داشته باشد، نیز، از آن حرفها است که سِر ضمیر را آشکار میکند: تعیین جانشین خامنهای فوریت پیدا کردهاست.
٭ جلسات کمیسیون اصل 107 و 109 در این دوره:
● پنجشنبه 14 مرداد 1395 به نقل از ایسنا، دومین جلسه کمیسیون 107 و 109 قانون اساسی مجلس خبرگان رهبری در دوره جدید با حضور اکثریت اعضاء برگزار شد.
در این جلسه که به ریاست آیهالله مؤمن تشکیل شد بعد از تلاوت آیاتی از کلام الله مجید، بررسی وظایف کمیسیون 107 و 109 قانون اساسی در دوره پنجم مجلس خبرگان با استناد به ماده 50 آیین نامه داخلی این مجلس، مورد بحث قرار گرفت و مصوب شد شرح وظایف این کمیسیون و نیز کمیته ویژه آن برای جلسه آینده که در تاریخ 18 شهریور سال جاری برگزار میشود، تشریح و مورد بحث و تبادل نظر اعضاء محترم کمیسیون قرار گیرد.
کمیسیون 107 و 109 مجلس خبرگان رهبری، وظیفه بررسی شرایط و صفات رهبر در نظام جمهوری اسلامی را بر عهده دارد. این کمیسیون 16 عضو اصلی و علی البدل دارد. بنا بر گزارش احتمالا سومین جلسه این کمیسیون در 18 شهریور ماه برگزار شده ولی خبری از آن منتشر نشده است.
● به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، چهارمین جلسه کمیسیون 107 و 109 قانون اساسی مجلس خبرگان رهبری با حضور اعضاء در تاریخ 9 دیماه 1395، در قم تشکیل شد. در جلسه صبح امروز کمیسیون اصل 107 و 109قانون اساسی مجلس خبرگان رهبری، پیرامون آیین نامه داخلی کمیسیون، بحث و تبادل نظر شد.
● از پنجمین جلسه خبری در دست نیست که چه زمانی و در کجا بودهاست. اما با روشن شدن تاریخ و محل ششمین جلسه این کمیسیون می توان نتیجه گرفت که زمان تشکیل پنجمین جلسه کمیسیون 107 و 109 قبل از جلسه 7 بهمن ماه بوده است
● احمد خاتمی از برگزاری جلسه پنجم سخن به میان آورده و گفتهاست:« کمیسیون اصول 107 و 109 قانون اساسی به ریاست آیهالله مؤمن تاکنون 5 بار تشکیل جلسه دادهاست. کسانی که در مظان رهبری قرار میگیرند توسط کمیتهای داخل این کمیسیون بهصورت کاملاً محرمانه موردبررسی قرار میگیرند که در این رابطه هم این کمیته 3 نفره دو جلسه برگزار کردهاست.
● به گزارش شنبه شب ایرنا به نقل از مرکز خبر حوزه، ششمین جلسه کمیسیون 107 و 109 قانون اساسی مجلس خبرگان رهبری در تاریخ 7 بهمن ماه 1395 به ریاست آیهالله محمد مؤمن و حضور آیات و حجج اسلام والمسلمین مقتدایی، دری نجف آبادی، نمازی، دستغیب، وافی، حسینی بوشهری، طباطبایی نژاد، ایمانی، مهدوی و کعبی تشکیل شد. در جلسه بررسی وظایف کمیسیون طبق اصول 107 و 109 قانون اساسی و مواد 49 و 50 آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری، اعضا پس از بحث و تبادل نظر، تصمیماتی اتخاذ کردند.
ماده 49 آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری، مقرر میدارد: به منظور آمادگی خبرگان برای اجرای اصل یکصد و هفتم و شناخت حدود و شرایط مذکور در اصل پنجم و یکصد و نهم قانون اساسی، کمیسیونی مرکب از 11 نفر عضو اصلی و 5 نفر عضو علیالبدل تشکیل میشود. همچنین وظیفه ماده 50 عبارت است از تحقیق و بررسی درباره همه موارد مربوط به شرایط و صفات رهبر، موضوع اصول یاد شده در ماده فوق و تمام کسانی که در مظان رهبری قرار دارند و ارائه نتایج حاصله به هیات رئیسه برای استفاده و بررسی مجلس خبرگان.
تشکیل شش بار جلسه کمیسیون 107 و 109 خبرگان رهبری، گویای آناست که خامنهای اصرار دارد که جانشین خود را معین کند و در زمان حیات او، بیآنکه چون منتظری، عنوان قائم مقام داشته باشد و حتی نامش معلوم باشد، بر امور مسلط بگردد.
٭ نگرانی امریکا از تندروتر بودن جانشین خامنهای:
☚ گزارشها که از داخل ایران دریافت کردهایم، حاکی هستند که در رأس هرم رژیم ولایت فقیه، نگرانی حکومت ترامپ از تندروتر شدن جانشین خامنهای موضوع گفتگو بودهاست. طرح شدن نام جنایتکار تاریخ، ابراهیم رئیسی، بعنوان جانشین خامنهای، میتواند بیرابطه با این نگرانی نباشد.
بنابر اطلاع دیگری، تعیین او بعنوان نامزد ریاست جمهوری – که خود او گفت نامزد نمیشود -، بخاطر ایناست که نامش مطرح باشد. بنابر متن گزارش، او مترسک است.
☚ بنابر اطلاعی، سپاه که خود را صاحب اختیار کشور میداند، طالب جانشینی برای خامنهای است که بیشتر از او در اختیار سپاه باشد. ایناست که میان مجتبی خامنهای و سپاه، جر و بحث است.
☚ فیلم ” ماجرای نیمروز ” را دو جنایتکار، یکی ابراهیم رئیسی (یکی از سه «قاضی» متصدی کشتار زندانیان در تابستان 67 و صادرکنندگان احکام اعدام که آیهالله منتظری به او گفته بود تاریخ نام شما را بعنوان جنایتکار ثبت میکند) و دیگری روحالله حسینیان بانی بودهاند. حسینیان همان کس است که گفت: ماخود یک پا قاتل بودیم.
عامل محاکمه احمد منتظری نیز ابراهیم رئیسی بودهاست. او بود که ترتیب بردن احمد منتظری به زندان برای گذراندن مدت محکومیت را داد. فشار مراجع قم سبب شد که حکم دادگاه ویژه روحانیت اجرا نشود. اینک احمد منتظری زیر فشار است برای اینکه نوارهای صحبتهای پدر خود و همه مدارک دیگر را تحویل بدهد. از جمله مدارک، پروندههای روحانیانی است که از ساواک شاه حقوق میگرفتند. شماری از آنها، در رژیم ولایت مطلقه فقیه صاحب مقام هستند.