۱۳۹۳/۰۶/۰۹- زمانی که دادگاه غلامحسین کرباسچی در جریان بود، مردم درک کردند که وکیل مدافع تا چه اندازه می تواند در جریان احقاق حقوق شهروندی متهم و تأمین عدالت موثر باشد. مردم همه به سرعت کارهای خود را تعطیل میکردند تا به پخش تلویزیونی محاکمۀ کرباسچی برسند.شاید به همین دلیل باشد که کاتوزیان پدر علم حقوق ایران، در یکصدمین سال تأسیس نهاد وکالت و روز وکیل مدافع که با پنجاه و هشتمین سالروز استقلال کانون وکالت همزمان بود، تأکید کرد: “در صدا و سیما، وکیل به عنوان یک مزدور بی اجر که از خود شخصیت ندارد و قابلیت اینکه به او انسان گفته شود را نیز ندارد، ظاهر می شود”. وی با بیان این که این سیاستِ صدا و سیما را در نحوۀ به تصویر کشیدن چهرۀ وکیل مدافع، متوجه نمی شوم، گفت: “همه باید اسطوره اخلاق باشیم … هیچ کسی بهتر از وکیل نمی فهمد که آیا قاضی درست عمل می کند یا خیر”.
پدر علم حقوق ایران برای رهایی از شرایط خطیر و دشواری که برای کانون وکلای مرکز با رد صلاحیت گستردۀ اعضای با سابقۀ آن برای عضویت در هیأت مدیره به وجود آمده، گفت: “در حکومت های مردمی برای اینکه لبۀ تیغ استبداد دولت ها کندتر شود، همواره نهادهای عمومی را تقویت می کنند تا این نهادها میان مردم و دولت واسطه شوند، و کانون وکلا نیز یکی از مهمترین نهادهای عمومی است که می تواند واسطۀ دولت و مردم در استقرار عدالت باشد”.
چیزی که در دوره پهلوی سعی می شد نادیده گرفته شود؛ ولی به گفتۀ کاتوزیان “در دورۀ رژیم پهلوی نیز همین وکلا بودند که از انقلابیون دفاع کرده و جان خود را به خطر انداختند”. او سپس خاطره ای از جهان پهلوان تختی را برای مخاطبان تعریف کرد که خود شاهدش بوده است. او گفت “لحظه ای که جهان پهلوان تختی قصد ورود به سالن را داشت، مأموران از حضور وی جلوگیری کرده و قهرمان نام آور کشتی ایران ناچار سالن را ترک کرد و از آن به بعد تیم کشتی ایران دچار صدمه شد، چرا که اعضای تیم فکر می کردند زمانی که با تختی قهرمان بین المللی کشتی کشور این چنین رفتار کنند، با آن ها چگونه رفتار خواهد شد؟”
کاتوزیان درادامه، برخورد با تختی را به این موضوع ربط داد که حال “وقتی که وکلای مورد اعتماد کانون و طبقات برگزیده، مورد بی مهری قرار گیرند، در واقع نه تنها کانون صدمه می خورد که عدالت نیز مورد خدشه قرار می گیرد”. ولی سخنان کاتوزیان انباشته از تحمل و بردباری در سختی های پیش رو و اقدام برای دفاع از استقلال کانون بود که برخی سعی دارند نهاد وکالت را دولتی کنند. او تأکید کرد که ” وظیفۀ امروز وکلا سنگین تر از گذشته است و انسان زمانی که با خطر مواجه می شود همۀ نیروی خود را برای مقابله با آن جمع می کند و در حال حاضر این نیرو در وکلا وجود دارد که هم از نظر اجتماعی اقدام کنند و هم اینکه هر فرد به هر ترتیبی می تواند از استقلال کانون دفاع کند”.
منبع: صفحه فیس بوک Nasser Katouzian
***
آشنایی با دکتر ناصر کاتوزیان:
تولد: ۱۳۱۰، تهران، محله دردار. دوران ابتدایى اش را در دبستان اقبال در خیابان «شهباز» به اتمام رسانده و دوران دبیرستان را در دبیرستان علمیه طى مى کند و پس از نقل مکان به خیابان «آب منگل» در خیابان رى در همان دبیرستان مى ماند تا اتمام این دوران. دکتر کاتوزیان با کلاس پنجم نظام قدیم رشته علمى را دنبال مى کند و در کلاس ششم آن زمان رشته ادبى را انتخاب مى کند، در همان رشته ادبى در ایران شاگرد اول مى شود و موفق به دریافت مدال درجۀ ۲ علمى براى اولین بار در ایران مى شود. همین دریافت مدال مشوق او مى شود براى ادامۀ تحصیل. او با انتخاب رشتۀ حقوق تحصیلات خود را در دانشگاه ادامه مى دهد و در این رشته موفق به کسب مدال درجه یک علمى این رشته مى شود. با فوت پدر در سال دوم دانشگاه ضربه بزرگى به دکتر کاتوزیان وارد مى شود و این ضربه باعث مى شود تا او از رفتن به وزارت امورخارجه پشیمان شود و رشته قضا را انتخاب کند. او در این رشته در مقاطع مختلف تا دکترا همواره با عنوان شاگرد اولى فارغ التحصیل مى شود و رساله اش را در سال ۱۳۳۹ باعنوان «وصیت» به پایان مى رساند و به دفعات متعدد به کشورهاى فرانسه و انگلیس و آمریکا سفر مى کند. در آنجا غور و تفحص بسیار مى کند. با این حال علاقۀ وافر او به فقه باعث مى شود تا مطالعات فراوانى را هم در این زمینه داشته باشد. همین امر باعث مى شود تا زبان عربى را به همان اندازه بداند که در زبان فرانسوى و انگلیسى متبحر شده بود. در سال ۱۳۳۲، اولین مقالۀ استاد در مجله کانون وکلاى آن زمان به چاپ مى رسد و سلسله مقالاتش در این باره ادامه پیدا مى کند تا اولین کتاب او تحت عنوان «وصیت همزمان» با اتمام دوره دکترى به چاپ برسد. دکتر ناصر کاتوزیان اولین دانشجوى ایرانى است که موفق به اخذ مدرک دکتراى حقوق در ایران و دانشگاه تهران شده است. او در سال ۱۳۳۳ در سن ۲۳ سالگى ازدواج مى کند که حاصل آن دو فرزند پسر است که یکى از آنها دکتراى روانشناسى بالینى دارد و در حال حاضر مقیم آمریکا است، و دیگرى مهندس الکترونیک است و در همان دیار زندگى مى کند.
دکتر ناصر کاتوزیان ۴۳ جلد اثر تألیفى و تحقیقى دارد که برخى از آنها به ۹۰۰ صفحه مى رسد؛ مهمترین آنها عبارتند از: ۱ ـ عدالت قضایى (۲ جلد) که مجموعه آرایى است که او در دوران قضاوتش جمع آورى کرده. ۲ ـ گامى بسوى عدالت (۲ جلد) توصیفى از زندگى خود استاد است که تمام زندگى اش را گامى به سوى عدالت مى داند. این ۲ کتاب شامل بیش از ۴۰۰ مقاله اى است که او در مورد حقوق اساسى نوشته است. ۳ ـ مقدمۀ علم حقوق که هنوز در دانشگاه هاى مختلف تدریس مى شود و بیش از چهل بار تجدید چاپ شده است. ۴ ـ فلسفۀ حقوق (۳ جلد)، گل سرسبد کتاب هاى دکتر کاتوزیان. او این ۳ جلد کتاب را بیش از همۀ آثارش دوست دارد. البته جلد سوم این مجموعه، منطق حقوق نام دارد. ۵ ـ حقوق مدنى: دکتر کاتوزیان بیش از ۲۰ جلد کتاب در باب موارد مختلف حقوق مدنى از جمله خانواده، تعهدات، قراردادها، مسئولیت هاى مدنى، ارث و وصیت و… نوشته است. ۶ ـ نظریۀ عمومى حقوق ۷ ـ کلیات حقوق ۸ـ فرهنگ کاتوزیان ۹ ـ تاریخ انقلاب مشروطۀ ایران ۱۰ ـ آزادى اندیشه و بیان: دکتر کاتوزیان این کتاب را به سفارش سازمان ملل متحد در مورد آزادى اندیشه و بیان در ایران نوشته است. اولین قانون اساسى جمهورى اسلامى ایران نیز توسط دکتر کاتوزیان تدوین شده است.
منبع: صفحه فیس بوک Nasser Katouzian