۱۳۹۳/۰۶/۲۷- شنبه گذشته ۲۳ شهریور ماه آقای بنی صدر به دعوت جمعی از ایرانیان ساکن بروکسل به ایراد سخنرانی پرداخت.
بسیاری از هموطنان از جمله نویسنده از شهرهای مختلف اروپا برای شنیدن و دیدن اقای بنی صدر به بروکسل آمده بودند. ساعت ۷ شب در حالی که سالن کاملا پر بود و حتی تعدادی از هموطنان ایستاده بودند، جلسه در یکی از سالن های دانشگاه شروع شد. مجری جلسه آقای ستاری که از سپید موهای جلسه بود ضمن خوشامدگویی به حاضرین جلسه را آغاز نمود.
ایشان با بیان اینکه به علت اشتباه مسئولین باید سالن زودتر از موعد مقرر برنامه، خالی شود از حضار عذر خواهی کرد و از جناب آقای بنی صدر نیز خواست که سخنان خود را فشرده تر بیان کنند. اقای بنی صدر سخنان خود درباره بدیل و رهبری سیاسی را که قسمتی از کتاب اخیر ایشان نیز می باشد، آغاز نمود. در ابتدا ایشان به دلایل نابودی و مرگ جوامع و گروههایی پرداخت که ناتوان از تولید و زایش بدیل در درون خود بوده اند.
انتقاد ناپذیری اولین عاملی بود که از دید آقای بنی صدر باعث اضمحلال یک جامعه و یا گروه می شود. وی افزود از خود بیگانه شدن و انحطاط اخلاقی به خصوص دروغ از دیگر عواملی بوده است که در این امر موثر است. اقای بنی صدر ادامه داد: ” اگر حزب یا سازمانی نتواند اندیشه راهنمای خود را با جامعه تطبیق بدهد دیر یا زود به تاریخ خواهد پیوست.” ایشان در این زمینه احزاب کمونیست را مطرح کردند که بعد از دهه ۱۹۸۰نتوانستند طرز فکر خود را با تحولات هماهنگ نمایند.
رئیس جمهور اسبق کشورمان با انتقاد از پرهزینه شدن فعالیتهای سیاسی، ناتوانی از تجدید نسل و جدا شدن سازمانهای سیاسی از جامعه مدنی و سرطان فساد در جامعه را از دیگر عوامل عقیم شدن جامعه در زایش بدیل دانست. پناه بردن به ابهام به خصوص در کشورهای مانند ایران که دارای رسانه های آزاد نیستند و باند بازی و ایجاد روابط شخصی قدرت از دیگر عواملی بود که اقای بنی صدر در این زمینه به آن اشاره نمود.
ایشان با اشاره به سه وظیفه اصلی احزاب و سازمانهای سیاسی بیان داشتند که اگر سازمانهای سیاسی به وظایف خود به درستی عمل نکنند به دلیل عدم ایجاد بدیل، خود و جامعه را در شرایط بحرانی قرار خواهند داد. از نگاه ایشان ایجاد زمینه برای تصدی مسئولیتها توسط مردم، ارائه برنامه و تعلیم و تربیت نسل جوان وظایف اصلی سازمانهای سیاسی می باشند.
پس از بیان کردن موانع تولید بدیل، در ادامه آقای بنی صدر به تشریح پاره ای از خصوصیات و ویژگی های نیروی بدیل پرداختند.
این محقق علوم اجتماعی ابراز داشت که بدیل کسی است که از آزمایشهای زندگی در حقوقمندی و رشد سربلند بیرون می آید و به همین دلیل الگوی جامعه می شود. ایشان اضافه کردند که عمل به حقوق شهروندی و حضور مداوم در عرصه سیاسی و اجتماعی از دیگر خصوصیات بدیل هستند.
بنی صدر افزود : بدیل باید به اصل تغییر کن تا تغییر بدهی باور داشته و بر این مبنا عمل نماید. وی با بیان اینکه بدیل باید مسئولیت شناس بوده و بتواند در تلاطم های سیاسی خود را حفظ نماید به انتقاد از کسانی پرداخت که با تغییر فضای سیاسی در سالهای اخیر دچار تغییرات آنی و چند باره شده اند.
خشونت زدایی و دوستی با حق مدران و دعوت مداوم از زور مدارن به حق از دیگر ویژگی هایی بود مورد توجه اقای بنی صدر قرار گرفت. این استاد علوم سیاسی افزود بدیل نماد شجاعت است و از وارد شدن به آزمایشهای سیاسی و اجتماعی هراسی ندارد و در عملکرد خود شفاف بوده و همواره بر حق تکیه می کند. ایشان ادامه دادند که بدیل با تمام تبعیض ها در ستیز است و به جای توجیه وضعیت موجود دست به خلاقیت می زند و با مبارزه با جبرگرایی تن به انتخاب میان بد و بدتر نمی دهد.
اولین ریئس جمهور ایران در پایان افزود کسانی بدیل هستند که بدانند که هر انسانی خود، خویشتن را رهبری می کند و با پذیرفتن حق اختلاف از زبانی عاری از زور استفاده می کنند.
در ادامه آقای ستاری ابراز کرد که آقای بنی صدر دارای سابقه ارزنده ای در مبارزه سیاسی علیه استبداد است و به شهادت ایشان همواره روحیه ای دموکرات داشته اند، و از شرکت کنندگان درخواست کرد که سئوالها را بیشتر رو به آینده و با حفظ احترام و جایگاه ایشان طرح نمایند.
آقای بنی صدر در پاسخ به اینکه چگونه ایشان به دموکراسی باور دارند در حالی که به عنوان یک محقق اسلامی می دانند در قران گفته شده است فقاتلوا أئمه الکفر، ابراز داشتند : از قضا این سخن قران کاملا منطبق بر حقوق انسان است. زیرا قران به مسلمانان می گوید در شرایط جنگ و در مقام دفاع تنها کسانی را که تصمیم گیرنده و عامل تهدید زندگی شهروندان هستند را نشانه بگیرید نه مردم عادی را. ایشان ادامه دادند که در زمان حمله عراق به ایران تا زمانی که ایشان مسئول کل قوای نظامی ایران بوده اند هیچگاه به شهرهای عراق حمله نکرده اند. ایشان یاد آور شدند که پس از موشک باران دزفول در پاسخ به جمعیتی که شعار می داده موشک جواب جای موشک با اعتراض به این شعار ابراز داشته اند: “آیا شما می خواهید از من نیز هیولایی مانند صدام بسازید؟” ایشان ادامه دادند: “اگر در جنگ اخیر اسرائیل به این پیام قران عمل می کرد هرگز نمی توانست دست به چنین جنایتهایی در فلسطین بزند. همچنان که امریکا در حمله به عراق با نادیده گرفتن این اصل پا را فراتر از هدف گرفتن سران نظام بعثی گذاشت و به قتل و عام مردم عراق پرداخت.” ایشان خاطر نشان کردند که در همین نصیحت قران را بعد از کودتای خرداد ۶۰ به مسعود رجوی کرده است و او را از ترور طرفداران و پاسداران سطح پایین حکومت برحذر داشته است!
آقای بنی صدر در پاسخ به سوال دیگری درباره سکولاریسم ابراز داشتند :”در سال ۱۹۰۵ جدایی نهاد دولت از کلیسا در فرانسه، اعلان جنگ با کلیسا بود. ژول فری خطاب به کلیسا گفت: تکلیف ما و شما را مدرسه معین میکند به این گمان که علم دین را خواهد آفرید. ولی هابرماس فیلسوف آلمانی که خود در جوانی ضد دین و جانبدار سکولاریسم بوده و در ایام جوانی میگفته حتی از کلمههای دینی نیز نباید استفاده کرد، اینک معتقد به پست سکولاریسم است و در دو جلد کتاب در باب پست متافیزیک، دین را در تمام وجوه زندگی انسانی لازم می داند.”
ایشان افزودند باید ابتدا ببینیم منظور از دین و سیاست چیست؟ اگر منظور از سیاست قدرت ورزی است، دین نمی تواند هیچ رابطه ایی با سیاست داشته باشد زیرا دین بیان استقلال و آزادی انسان است. ایشان با موافقت با جدایی نهاد دین از نهاد دولت افزودند از نگاه ایشان این جدایی کافی نیست و باید نگاه به سیاست و دین تغییر کند. “هرگاه «سیاست فن رسیدن به قدرت و حفظ قدرت و بکاربردن قدرت» باشد، دین بمثابه بیان استقلال و آزادی نمیتواند اندیشه راهنمای چنین سیاستی باشد.”
ایشان در باره سئوال دیگری در رابطه به عقلایت و تقسیم کردن آن به عقل نظری و عقل عملی گفتند: “در غرب فلسفه عقل در بن بست است. کانت باب خرد ناب و عقل عملی را گشود. منظور او این بود که کسانی نظرگرا و کسانی عملگرا هستند. غربیها میپندارند عقل آنها توان نظر ساختن را دارد و عقل غیر غربیها این توان را ندارد. و فلسفه عقل گرفتار بن بست شد. اما انتقاد از عقل با نیچه شروع شده است که منجر به پست مدرنیسم شده است.” بنیصدر افزود : “باید پرسید عقل بر چه مداری عمل می کند؟ اگر بر مدار قدرت عمل میکند، خودبنیادیش چیزی جز قدرتمداری نیست. چنین عقلی برده قدرت است. این شد که هابرماس، برای بیرون بردن فلسفه عقل از بن بست، عقل ارتباطی را پیشنهاد کرد. باوجود این، پرسش برجای خویش باقی است: عقلهای در ارتباط، بر کدام محور عمل میکنند؟ در عقل آزاد، خودانگیختگی عقل، بمعنای استقلال عقل در گرفتن تصمیم و آزادی او در گزینش نوع تصمیم پیشنهاد شدهاست. در این کتاب، ۱۴۴ روش عقل قدرتمدار و ۱۴۴ روش عقل خودانگیخته را شناسائی کرده ام.”
اولین رئیس جمهور ایران با بیان اینکه انقلاب ایران در سال ۵۷، فضای جدیدی را بر جهان حاکم کرد به طوری که بعد از انقلاب ایران، از جنبشهای همگانی به عنوان روشی برای براندازی استبدادها استفاده میشود، در پاسخ به سوال دیگری به دفاع از انقلاب پرداخت. ایشان خاطر نشان کرد که ایرانیان در ۱۰۰ سال گذشته ۳ انقلاب کرده اند و به خاطر رها کردن هر تجربه مجبور به انجام انقلاب بعدی شده اند. لذا ایشان از ایرانیان خواست تا تجربه انقلاب را تا رسیدن به نتیجه نهایی رها نکنند زیرا در غیر این صورت مجبور به انقلاب دیگری خواهند شد! ایشان با تاکید بر درونزا بودن دموکراسی و اشاره به تجربه ۳۰۰ ساله غرب در تمرین دموکراسی، هموطنان را دعوت به صبر و شکیبایی در راه دستیافتن به فرهنگ دموکراسی واستقلال و آزادی کردند.
آقای بنی صدر در پاسخ به یکی از جوانان درباره استفاده از امکانات مختلف در مبارزه سیاسی با پافشاری بر اصل استقلال خاطر نشان کردند: “در سوئد، به کسانی که رادیو ایجاد میکنند، کمک مالی میشود.اما من با دریافت این کمک توسط دوستانم مخالفت کردم. به همین دلیل هم مسئولان رادیوی عصر جدید از لحاظ مالی به خود متکی و مستقل هستند.”
در خاتمه مسئول جلسه از شرکت کنندگان درخواست نمود ابتدا اجازه بدهند که آقای بنی صدر با محافظت پلیس بلژیک از سالن خارج شده و سپس سالن را ترک کنند. در ادامه تعدادی از میهمانان به همراه آقای بنی صدر شام را در محیطی دوستانه و صمیمی صرف کرده و گفتگوها با ایشان دنبال شدند. آقای بنی صدر روز بعد پس از ملاقاتهایی با تعدادی از هم میهنان به ورسای، محل زندگی شان در فرانسه، بازگشتند.
فیلم این جلسه بزودی در سایت گذاشته خواهد شد.
منبع : گویا نیوز