۱۳۹۴/۱۰/۱۳ – هما روانش را،با «منش نیک»، به فراترین سرای بُرد؛
چه پاداشی پسندیده تر که «اهورا مزدا» برای؛
اندیشه و گفتار و کِردارِنیکش، به او دِهش خواهد داد!
هما ناطق، دانشمندِ تاریخ نگار نامدار، اول ژانویه 2016 برابر با سوم دیماه 1394 در فرانسه درگذشت، و بسیارانی را دراندوه و غم فروبُرد! در رسای پُرآوازه گرِاین تاریخنگار میهن دوست، و سراپا راست کردارِ اندیشمند، میتوان نوشت، و در رٍثای از دست دهی او، گریست و اندوه گزار بود و ارزشهای «ملی مردمی» و منشهای نیکِ او و… نوشت!
اما بهتر آن بُود که هر چند فشرده به زندگی نامه درخشان او روی آورده شود که در 1313 در «ارومیه» در خانواده ای پرهیخته، پدری چون «ناصح ناطق» پای در پهنه ی زندگی نهاد و سپس با دریافت «بورسیه» ای، در رشته ادبیات فرانسه، دانشگاه سوربن پاریس روی می آورد و سپس تغییر رشته، و به دانش تاریخ روی می آورد، و تِز دکترای خود را در مورد «زندگی سیاسی سید جمال الدین اسد آبادی» نوشتن،که گویی اولین اثر تاریخی او میتوان بشمار آورد و «ماکسیم رودنسون» براین اثر، نوشته ای دارد و آنرا به همگان شناساندن!
زنده یاد و نام هما، در سال1347 به ایران برمیگردد و «حسین نصر» او را در دانشگاه استخدام، و او از این سال تا 1359در رشته تاریخ دانشگاه تهران تدریس دارد در رشته هایی چون «جنگهای ایران و روس – دوران قاجار – روشنفکرانِ عصر مشروطه – مشروطیت و قانون اساسی در ایران و عثمانی و…» نیز در اینگونه زمینه ها، همکاری با «فریدون آدمیت» و ثمره همکاری این دو «افکار اجتماعی و سیاسی و اقتصادی در آثارِ و منتشر نشده دوران قاجار» را بایست نام بُرد و نیز اینکه «ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران» که یکی ازکارهای درخشانِ فریدون آدمیت است، «به دوست و همکارم هما ناطق»، پیشکش نموده است!
زنده یاد و نام هما دیگر نوشته هایی دارد از جمله «آئین باب، روشنفکران ایرانی در استانبول، وصیت نامه عباس میرزا، روزنامه قانون، بازرگانان در داد و ستد با بانگ شاهی، کارنامه میرزا رضا کرمانی، کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران، ایران در راه یابی فرهنگی1834 – 1848» و نیز بر گرداندن نوشته هایی به فارسی چون «چهره استعمارزده از آلبر ممی فرانسوی، آخرین روزهای لطفعلی خان زند از هارفورد جونز، مرده ها از جلیل محمد قلی زاده و دیگر کارها و نوشته های فرهنگی تاریخی در پهنه های گوناگون که از او بجای مانده و با امید که در آینده در دسترس همگان قرار گیرد، تا دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران زمین، بیشتر و بیشتر، با این زن شجاعِ با دانشِ نیک منش، آشنایی پیدا کنند!؟
این چنین باد!؟
هما از زمره ورجاوندان، دانایان و آموزگارانِ نیک سِرشت بود
احمد رناسی- یک شنبه سیزدهم دیماه 1394
انقلاب اسلامی در هجرت در گذشت خانم هماناطق را به بازماندگان آن مرحومه تسلیت می گوید.