روزدانشجو و چالش های جنبش دانشجوئی!
از روز دانشجو چه خبر؟
امروز 16 آذر روزدانشجو است و طبق معمول مثل سالهای اخیر سخنران دانشگاه تهران هم حسن روحانی بود.
مشکلات وچالش هائی که دانشجویان وجنش دانشجوئی با آن دست بگریبانند جدا از مشکلات کل کشورنیست:
الف- مشکل اول مصادره روزدانشجو توسط نظام، دولت و مقامات رسمی است. از رئیس جمهورتا دیگرمقاماتی چون وکیل و وزیرو اصلاح طلب دولتی. حسن روحانی سخنان خود را به دفاع از کارنامه دولت و ستایش از رهبری و تبعیت کامل دولت از رهبری اختصاص داد. و حال آن که همه اهمیت و رازماندگاری 16 آذر به دلیل مبارزه آن علیه قدرت و علیه استبداد بوده است. جنبش دانشجوئی تا به طورکامل و قاطع خود را از قدرت و عمله و اکره استبدادجدانکند و فاصله نگیرد، این قدرتمداران خواهند بود که به نام وی سخن خواهند گفت و هر درجه از همذات پنداری همسوئی با قدرت اعم از این یا آن جناح سم مهلکی برای جنبش دانشجوئی است و بهرمیزانی که احساس همذات پنداری با قدرت داشته باشد بهمان میزان نخواهدتوانست وجودواقعی داشته باشد. شمارروزافزونی از دانشجویان معتقدند که دولت روحانی با پنبه سرجنبش دانشجوئی را می برد.
ب- از دیگرمشخصات 16 آذرامسال کنترل امنیتی و سفت و سخت همه محیط های دانشجوئی حتی مراسم رسمی بود. فضای پادگانی و سرهنگی! آنهائی که از گزندلغوسخنرانان مصون ماندند، آنها نیزمحدودیت های سنگینی را متحمل شدند. مثلا دانشگاه امیرکبیر از پخش کلیپ دانشجوئی بخاطر تصویرمجیدتولی و یا شرکت مهمانان دعوت شده و از جمله حضورتاج زاده و… بازماند…. یا درکرمان که شاهدحضورعلی مطهری بود تجمع دانشجوئی و پرسش و پاسخ ها عملا توسط نماینده حراست به عنوان دانشجو هدایت می شد و برای پرکردن تمام اوقات این نماینده توسط نهادهای رسمی برنامه ریزی شده بود… دانشگاه ها توسط نهادهای حراست دانشگاه ها، وزارت اطلاعات، اطلاعات سپاه و بسج دانشجوئی و.. و بالاخره نماینده ولی فقیه به عنوان کمیسربالادستی که حاکی از نگرانی شددید آنها ازخیزبرداشتن دانشجویان است کنترل می شوند و به معنی واقعی پادگان هستند. جنبش دانشجوئی باید بتواند در چنین فضای مین گذاری شده به حرکت خویش ادامه بدهد.
ج-جنبنش دانشجوئی در مرحله انتقال از تبدیل شدن به تسمه نقاله قدرت و نزدیکی به جناح هائی از رژیم و به کلیت سیستم و هم چنین عبور از نفوذ گفتمان لیبرالی به سوی شکل گیری یک جنبش واقعا مستقل و مترقی و با تشکل های مستقل و مطالبات ذاتا رادیکال و ریشه ای در گذراست و در این راستا با چالش های بی شماری دست بگریبان است. مبارزه علیه قدرت و هرگونه مناسبات قدرت و علیه سرمایه و هرگونه کالائی کردن زندگی اجتماعی بشر و مشخصادانشگاه ها و آموزش ها از شروط پایه و شالوده ای شکل گیری تشکل های مستقل دانشجوئی است. در همین رابطه تشکیل سمینارها، نشست ها و برقراری مباحثات سازنده با استفاده از امکانات بالفعل و یا بالقوه و با حضورصاحب نظران مترقی و چپ، نه چون تاکنون عموما با سرسپردگان رژیم و یا لیبرال ها، برای صیقل دادن به این گفتمان دو وجهی، ضد قدرت و ضد سرمایه، و در نظرگرفتن الزامات آن در میان صفوف دانشجوئی برگزارکند. نیاز به چنین گفتگوهائی برای شتاب دادن به بلوغ جنبش دانشجوئی در مرحله گذار و تعمیق بحران داخلی و بین المللی از اهمیت زیادی برخورداراست.
د- جنبش دانشجوئی باید بتواند در یک رویکردمکمل از یکسو در وجه درون دانشگاهی حول خواست های فراگیر صنفی و یا سیاسی دانشجوئی بیشترین صفوف دانشجوئی را واردمیدان کارزاربکند. عرصه ای که نسل جدیددانشجویان عموما در بسترآن ها پرورده شده و آموزش می بینند.در وجه دیگر-رویکردبرون دانشگاهی- جنبش دانشجوئی نمی تواند خود را صرفا زندانی دانشگاه ها بکند. در شرایطی که جامعه دستخوش بحران شدید است، این جنبش بدون داشتن پیوندعملی و سیاسی با سایرجنبش های اجتماعی بخصوص کارگران و معلمان ( که آنها نیز از کالائی شدن نظام آموزشی خشمگین اند) و جنبش زنان قادر نخواهد بود که به جنبشی سراسری، پیشرو و تأثیرگذار برجامعه فرابروید. هم چنان که در عصرشبکه های اجتماعی و پیوندها و فشردگی های جامعه جهانی بویژه در عصری که بحران های فراگیرسرریز می شوند جنبش دانشجوئی نمی تواند بدون پیوند و همبستگی با مطالبات و جنبش های منطقه و جهانی نفس تازه کند….
بیانیه فراگیردانشجوئی* که به امضای هزاران دانشجو و صدها تشکل رسیده است، برچنین نکاتی تأکید دارد اما به موازات آن و برای آنکه روزدانشجو فقط به یک بیانیه سالانه و مناسبتی تقلیل پیدانکند، باید به حلقات اقدامات عملی و سازمانگرانه ای که لازمه پیشبردعملی آن هاست، با توجه به شرایط واقعی و امکانات و نقاظ ضعف و قوت، که لازمه شکل گرفتن یک جنبش واقعی است نیز درنگ به کند.
*- https://www.tribunezamaneh.com/archives/109949
فیدل کاسترو و نفرت پراکنی سرسپردگان سرمایه نسبت به چپ
رسانه هائی امثال بی بی سی وقتی هم ناگزیرمی شوند که گوشه ای از تجمع های بزرگ مردمی کوبا به مناسبت مرگ کاسترو را منعکس کنند، آن را با عباراتی چون”، کارنامه کسی که در ۶ دهه گذشته در نگاه تحلیل‌گران همواره در طیفی قرارداشته که یک سرآن با عنوان “بزرگترین رهبر قرن بیستم” آغاز شده و در انتهای دیگرش لقب “دیکتاتوری که کوبا را به خاک نشاند” به پایان می برند. اما هم چنین شماری از سرسپردگان و سینه چاکان نظام سرمایه داری، مرگ کاسترو را فرصتی برای ابرازنفرت از چپ و دست افشانی برای آن چه “مرگ چپ” می پندارند مغتنم می شمرند. اما در عمق و ورای این نوع واکنش های هیستریک، می توان نگرانی نهفته در وجودآن ها از سربلندکردن مجددچپ را مشاهده کرد. در همین رابطه مطلبی در گویانیوز* و در فیسبوک با عنوان مرگ کاسترومستبد و درماندگی چپ ایرانی از جلال ایجابی نگاشته شده که نقدکوتاه زیرپاسخی به آن است:
اولا یک نگاه بی طرفانه و بدور از غرض نشان می دهد که نسبت به تجربه کوبا و فیدل کاسترو در میان صفوف چپ گرایش ها و نقدهای مختلف از حمایت کامل تا انتقادکامل وجود دارد. بنابراین یک چپ یک دست نداریم. یک نمونه اش و فقط یک نمونه اش نوشته خودمن است که البته سایت های یک صدائی چون گویا نیوز امثال آن را درج نمی کنند تا برخی خوانندگان این سایت حداقل بدانند که چپ یک صدائی وجودخارجی ندارد و در صفوف چپ هم گرایشات مختلفی وجود دارد. بنابراین نویسنده مطلب نه روایتگر آن چه که واقعا هست، بلکه تنها روایتگرذهنیت خویش است که آن را بجای واقعیت به خوانندگان خود تحویل می دهد. ثانیا ذهنیت نویسنده علیرغم آن که خیلی خود را “آزادیخواه” می داند اما عمیقا متأثراز منظق تمامیت گرای همه یا هیچ است. پدیده های اجتماعی یا سیاه سیاه یا سفیدسفید که هیچ ربطی به پلورالیسم و گوناگونی واقعیت های زندگی اجتماعی ندارد، نیستند .در ذهن جامعه شناس ما نمی گنجد که نقدیک سیستم الزاما به معنای نفی مطلق و ندیده گرفتن احیانا نقاط قوت آن نیست و این هیچ کمکی به حقیقت نمی کند. بهمین دلیل حاضرنیست بپذیرد که در کوبا در قیاس با کشورهای هم سطح خود مسأله بیمه و بهداشت و آموزش … عمومی و تضمین شده وجود دارد. و حتی نمی تواند پپذیرد که بخش مهمی از وضعیت دشوارکوبا بخاطرفشارسنگین و سیاست گرسنگی چندین دهه بزرگترین کشورسرمایه داری حاصل شده است که علیرغم درخواست های مکررسازمان ملل، تا هم اکنون هم ادامه دارد. و ا ین که دموکراسی موردستایش وی چه برسرکوبا و کوباها و مصدق ها و آلنده ها آورده و لاجرم چه نقشی در روی کارآوردن دیکتاتورها داشته است. او چنان در تخطئه کورو یک جانبه و ضدچپ خود غرق است که حتی سخنان بانکی مون در باره کاسترو پیرامون خدمات عمومی را نیز دیپلماتیک می خواند و معلوم هم نیست که این دیپلماسی تعارف با چه هدفی و تحت فشارکدام قدرت ها صورت می گیرد!. لابد سران آمریکای لاتین و سخنان فرانسوااولاند و… در باره او همه و همه از جنس دیپلماسی مفت است و فیدل واقعا کسی نبوده است. اما برخلاف ذهنیت وی واقعیت نه سیاه سیاه است و نه سفید سفید که معمولا خاکستری و انضمامی است. می توان هم انتقادتمام عیاربه نظام تک حزب و شخصیت محوربوددن و فقدان آزادی داشت اما در کنارآن نقاط قوتی را هم اگرکه وجودداردند نادیده نگرفت. این حقیقت دارد که هنوزرؤیای برابری و آزادی در جهان کنونی واقعیت به پیوسته است و هردو قطب به شکل یکجانبه برطبل آزادی و برابری کوبیده اند. چه در غرب که مدعی آزادی خواهی بوده اند و چه در بلوک سیوسیالستی که مدعی عدالت خواهی بودند که هردو مشمول نقدریشه ای هستند. و هردو منشأ مصائب و دردهای بیشماری بوده اند و حتی غرب به دلیل ماهیت، جان سختی و تداوم حیاتش مسئولیت بیشتری در برابرجنایت های تاریخی بشر دارد. نه فقط درجنگ اول و دوم، هم اکنون هم عروج شبه فاشیست هائی چون ترامپ و یا لوپن و …. نشان می دهند که این جوامع تا چه حدشکننده و آبستن بحران هستند. یک نقدریشه ای و علمی و خالی از حب و بغض باید هردو مشکل و کاستی را به بیند و دردبشریت را به خاطرفقدان آن ها در یابد. ثالثا نویسنده در خطوط پایانی حرف آخرخود را می ز ند. او انتقاد دارد که چرا هنوز چپ به سوسیالیسم ( و نه تجربه معینی از سوسیالیسم) باور دارد. وقتی سخن به این جا می رسد معلوم می شود که او به کمتر از انکارهویت چپ در جهان قانع نیست و این یعنی اوج تمامیت خواهی کسی که خود را جامعه شناس می داند و عملا منکرتکثر و پلورالیسم است. برخلاف ادعا و آرزوی ایشان شمارمهم از برجسته ترین متفکران جهان و روشنفکرانش در همین غرب یعنی در آمریکا و فرانسه و آلمان و …. چپ ها بوده و هستند و … از قضا بدیلیل تشدیدابعاد بحران ها و درهم آمیزی تنگاتنگ بحران هائی چون شکاف عظیم طبقاتی، بحران دمکراسی و زیست محیطی و البته جهانی سازی تبعیض آمیز و ناموزون شاهدیم که یک باردیگر زمینه ها و بسترهای جدیدی برای زایش و شگوفائی چپ و این بار در سیمای نوین خود فراهم می شود…. بدون وجودشبج چپ سرمایه داری شتابان به سوی بربریت می رود و از قضا پس از فروپاشی بلوک چپ بود که سرمایه داری مسیربازپس گرفتن دست آوردهائی چون 35ساعت کار در هفته و خدمات اجتماعی را…. را در پیش گرفت و پیش گرفته است (آخرین نمونه اش همین برنامه یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری است). جهان نمی تواند بدون پیوندفشرده آزادی و برابری فرارونده نفس بکشد و لاجرم علیرغم اعلام مرگ سوسیالیسم توسط نویسنده، بانک ناقوس چپی که مدافع آزادی و برابری است در جهانی که بیش از همیشه در تب و تاب بی قراراست باردیگر به گوش می رسد…
*- بی بی سی:
دهها هزارنفر برای بدرود با فیدل در سانتیاگوجمع شدند
http://www.bbc.com/persian/world-38198775
درهمین رابطه :
بی بی سی فارسی و هنربرقراری موازنه پیرامون درگذشت فیدل!
http://taghi-roozbeh.blogspot.de/2016/12/blog-post.html#more
*- مرگ کاسترو مستبد و درمانگی فکری چپ ایرانی، جلال ایجادی