سه شنبه, 30 آبان 1402 . پکن میزبان هیاتی متشکل از وزرای خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین، اندونزی، مصر، عربستان سعودی و اردن برای گفت‌وگو با هدف یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به جنگ در نوار غزه است. این اجلاس که طی آن چین متعهد شد برای «بازگرداندن صلح در خاورمیانه» تلاش کند، به‌عنوان بخشی از فشار پکن برای افزایش نقش بین‌المللی خود تلقی می‌شود. به گزارش خبرگزاری فرانسه، مالکی از تشکیلات خودگردان فلسطین، اسرائیل را متهم کرد که به دنبال «پایان دادن به حضور مردم فلسطین است در آنچه از سرزمین تاریخی آن باقی مانده است.» سخنگوی وزارت امور خارجه مصر گفت که آوارگی فلسطینی‌ها از نوار غزه صلح، امنیت و ثبات در منطقه و جهان را تهدید می‌کند. مصر تمام تلاش خود را برای رساندن کمک‌ها به نوار غزه از طریق گذرگاه رفح به‌کار می‌گیرد؛ اما سیاست اسرائیل برای ممانعت از ورود کمک‌ها، سیاستی سیستماتیک است که هدف آن وادار کردن فلسطینی‌ها به خروج از نوار زیر بار بمباران و محاصره است. چین، میزبان این اجلاس، از لحاظ تاریخی با فلسطینی‌ها همدردی کرده است. وانگ یی، وزیر امور خارجه به دیپلمات‌های حاضر در نشست گفت که کشورش نمی‌تواند ببیند که «یک فاجعه انسانی در غزه در حال رخ دادن است» و باید جلوی آن گرفته شود. وی قبل از اینکه از جامعه جهانی بخواهد برای جلوگیری از گسترش جنگ «فورا» اقدام کند، گفت: «وضعیت غزه بر همه کشورهای جهان تاثیر می‌گذارد و احساس انسان از حق و باطل و نتیجه بشریت را زیر سوال می‌برد.» پس از آغاز جنگ در ماه گذشته، وانگ در یک تماس تلفنی به همتای سعودی خود فیصل بن‌فرحان آل‌سعود گفت که «اقدامات اسرائیل فراتر از دفاع از خود بوده است.» وانگ و دیگر مقامات چینی خواستار آتش‌بس فوری و «کاهش تنش‌ها» شدند.
خلأ قدرت
پکن بارها خواستار راه‌حل دو کشوری برای پایان دادن به جنگ شده است که در حال حاضر بیش از ۱۳۰۰۰فلسطینی در غزه را به کام مرگ کشانده است. ژای جون، فرستاده پکن در خاورمیانه ماه گذشته برای یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به جنگ از منطقه بازدید کرد و در حال مذاکره با روسیه برای همکاری برای کمک به اسرائیل و فلسطین برای دستیابی به راه‌حل دو کشوری است. در این اجلاس، وانگ بار دیگر تاکید کرد که پکن «دوست و برادر خوب کشورهای عربی و مسلمان است.» او گفت: «چین قاطعانه با عدالت و انصاف در این درگیری ایستاده است.» وی افزود: مایلیم با برادران و خواهران خود در کشورهای عربی و اسلامی همکاری کنیم تا تلاش‌های بی‌وقفه برای حل هر چه سریع‌تر جنگ غزه به ثمر بنشیند.
«ابراهیم فریهات»، تحلیلگر سیاسی به الجزیره گفت که رهبران کشورهای عربی و مسلمان در حالی به آغوش چین رفتند و مورد استقبال چشم‌بادامی‌ها قرار گرفتند که چین با خلأ قدرتی که از سوی آمریکا در منطقه پیش آمده است، می‌کوشد نقش بین‌المللی مهم‌تری ایفا کند. فریهات، از موسسه مطالعات تکمیلی مستقر در دوحه به الجزیره گفت: «به نظر می‌رسد وضعیت ایالات متحده در حمایت از اسرائیل به وضعیت فردی می‌ماند که به پای خود شلیک کرده است و نمی‌تواند نقش مهمی به‌عنوان طرف سوم و طرفی معتبر ایفا کند.» او افزود: «چینی‌ها بسیار علاقه‌مندند که در این نقش مداخله کنند. آنها روابط خوبی با اسرائیل دارند، اعتماد فلسطینیان را دارند و در نظام بین‌الملل هم صاحب وزن هستند.» فریهات، از موسسه مطالعات تحصیلات تکمیلی دوحه، به الجزیره گفت: «ایالات متحده با انداختن تمام وزن خود به پشت اسرائیل، به پای خود شلیک کرد و با انجام این کار، نقش خود را به‌عنوان یک مداخله شخص ثالث معتبر کاهش داد. وی با اشاره به حق وتوی چین در شورای امنیت سازمان ملل افزود: آنها [مقامات چین] به این نقش بسیار علاقه‌مند هستند. آنها روابط قوی با اسرائیل دارند، آنها اعتماد فلسطینی‌ها را دارند و در سیستم بین‌المللی وزن دارند.
محاصره بیمارستان اندونزی غزه
تانک‌های اسرائیلی بیمارستان اندونزی در غزه را محاصره کردند. به دنبال حملات مستقیم اسرائیل از صبح دیروز دوشنبه، حداقل ۱۲نفر در این بیمارستان جان خود را از دست دادند. «عدنا محمد»، «عصید صدیقی» و «ویرجینیا پترومارکی» در گزارش ۲۰ نوامبر در الجزیره نوشتند، به دنبال حملات اسرائیل تاکنون بیش از ۵۵۰۰کودک در نوار غزه جان خود را از دست داده‌اند. به گفته گروه امدادگر «کودکان را نجات دهید» (Save the Children)، تعداد کودکان کشته‌شده در غزه از آمار سالانه در مناطق جنگی از سال۲۰۱۹ فراتر رفته است. از سوی دیگر، «اسماعیل الغول» روزنامه‌نگار مستقر در غزه به الجزیره گفت که نیروهای اسرائیلی به هر کسی که قصد خروج از بیمارستان داشت شلیک می‌کردند. او افزود که وضعیت در بیمارستان اندونزی «فاجعه‌بار» است. این روزنامه‌نگار افزود که بیش از ۶هزار نفر در این بیمارستان حضور دارند از جمله کارمندان، بیماران و کسانی که پناه گرفته‌اند.«انس الشریف» گزارشگر الجزیره مستقر در غزه می‌گوید که وضعیت بیمارستان اندونزی «دهشتناک» است. او می‌گوید: «شاهد وضعیت به‌شدت دلهره‌آور در میان بیماران هستیم. ترس از در و دیوار می‌بارد.
قربانیان همه‌جا روی زمین تلنبار شده‌اند.» از سوی دیگر، «عایشه لیولین» هم در گزارشی نوشت که به‌دلیل شرایط وخامت‌بار بیمارستان اندونزی، دولت اندونزی باید فعال‌تر شود. این گزارشگر به نقل از «رودیتو دارماپوترا»، مدرس دپارتمان روابط بین‌الملل در دانشگاه ایرلانگا در سورابایا نوشت: «اکنون که اسرائیل به بیمارستان حمله کرده بر دولت اندونزی فرض است که فعال‌تر شود و بر شرکا فشار بیاورد و جنبه بشردوستانه ماجرا را برجسته‌تر کند.» «طارق ابو عزوم»، گزارشگر از خان یونس گزارش داد که به‌دلیل بارش باران وضعیت غیرنظامیان و شرایط بشردوستانه دشوارتر شده و امدادرسانی در شرایط بارانی دشوارتر می‌شود. او نوشت: انتظار می‌رود باران طی روزهای آینده بیشتر شود و درجه هوا هم کاهش یابد. شرایط در داخل غزه هم روز به روز بدتر می‌شود. با از میان رفتن سیستم فاضلاب و کمبود آب، نگرانی‌هایی درباره بیماری‌های باکتریایی و اسهال به‌ویژه در میان کودکان وجود دارد. با نابودی و زمین‌گیر شدن بیمارستان‌ها، احتمال تشدید بیماری‌هایی از این دست در میان شهروندان غزه به‌ویژه کودکان وجود دارد.
نیروهای امدادگر بین‌المللی و پزشکان فعال در غزه چنین احتمالی را جدی می‌دانند. الجزیره در گزارش دیگری که به‌صورت «موشن گرافی» منتشر شد روایت دیگری از تخریب غزه ارائه می‌دهد. این گزارش نوشت به طرح یک پرسش پرداخت: «اگر غزه در شهر شما بود، چقدر ویران می‌شد؟» و سپس به بررسی شهرها در ۵قاره جهان می‌پردازد. در بخشی از این گزارش آمده است که این شهر از ۷اکتبر برابر با ۱۵مهرماه به‌صورت بی‌وقفه بمباران می‌شود. اسرائیل در این مدت ۲۵هزار تن بمب بر واحدهای مسکونی در نوار غزه ریخته که به لحاظ اندازه برابر است با ۳۶۵کیلومتر. این همچنین برابر است با دو بمب هسته‌ای که بر یک‌سوم لندن فرود آید. تا ۱۰نوامبر نیمی از خانه‌های غزه (۲۲۲هزار واحد مسکونی) آسیب دیده و بیش از ۴۰هزار خانه به‌طور کامل منهدم شده است. الجزیره در این گزارش سپس غزه را در دل شهرهای جهان در هر ۵ قاره قرار داده و نشان داده است که اگر به آنجا خسارت وارد می‌شد، چقدر ویرانی به بار می‌آورد. درحالی‌که شورای همکاری خلیج‌فارس تلاش می‌کند از تشدید تنش منطقه‌ای جلوگیری کند، جنگ غزه نفوذ خلیج فارس را آزمایش می‌کند.
اعراب خواهان درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر نیستند
«وینه علی‌خان» هم در گزارش ۱۹نوامبر در المانیتور نوشت، با ادامه حمله اسرائیل به غزه، جنگ جهانی سوم در خاورمیانه هنوز شروع نشده است. متحدان ایران از خویشتن‌داری نسبی استفاده کرده‌اند و هیچ‌کس تمایلی به تشدید کامل بحران ندارد. با این حال، یک گام اشتباه می‌تواند آتش‌سوزی یا بحران گسترده‌تری را به دنبال داشته باشد. در حال حاضر، حوثی‌ها رگباری از موشک‌های بالستیک و پهپادها را به سوی اسرائیل پرتاب کرده‌اند. با این حال، بحران کنونی در منطقه‌ای آشکار می‌شود که اخیرا دیپلماسی را ارتقا داده است. در توافق ابراهیم در سال۲۰۲۰، امارات و بحرین با اسرائیل به توافقاتی دست یافتند. عربستان سعودی در حال بررسی عادی‌سازی روابط با اسرائیل، مشروط به پیمان دفاعی ایالات متحده و برنامه هسته‌ای غیرنظامی بود. در این سال، دو رقیب دیرین یعنی عربستان و ایران پس از توافقی با میانجی‌گری چین، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند. مذاکرات بین عربستان و حوثی‌ها برای حل مناقشه هشت‌ساله در یمن در جریان است. در سال۲۰۲۱، عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر به محاصره قطر پایان دادند و روابط دیپلماتیک خود را احیا کردند. علاوه بر این، عربستان سعودی تمایل خود را برای میانجی‌گری در درگیری‌های جاری در اوکراین و سودان ابراز کرده است.
افزایش فعالیت‌های دیپلماسی این امید را ایجاد کرد که کشورهای خلیج‌فارس می‌توانند بر کارزار اسرائیل در غزه تاثیر بگذارند و از یک جنگ منطقه‌ای گسترده‌تر جلوگیری کنند. به هر حال، این دولت‌ها اکنون کانال‌های ارتباطی رسمی با اسرائیل و ایران دارند که حامی حماس و حزب‌الله است. این پیش‌بینی وجود داشت که عربستان، اسرائیل را برای کاهش تنش تحت فشار قرار دهد. «کریستین اولریخسن» کارشناس خلیج‌فارس و همکار خاورمیانه در موسسه سیاست عمومی بیکر دانشگاه رایس گفت: «عربستان سعودی می‌تواند امید به زنده نگه داشتن چشم‌انداز توافق عربستان و اسرائیل داشته باشد.» با این حال، رویدادهای اخیر نشان داده است که میانجی‌گری کشورهای خلیج فارس در ابتدا ضعیف بوده است و بدون آمریکا نمی‌تواند موفق شود. به غیر از قطر، کشورهای عربی دیگر تا حد زیادی اقدامات خود را به درخواست برای آتش‌بس محدود کرده‌اند که این امر، کمترین تسلط را بر اسرائیل نشان می‌دهد.
به نوشته «علی خان»، گزارشگر المانیتور به نظر می‌رسد کشورهای خلیج‌فارس نیز تمایلی به مداخله در این مناقشه ندارند؛ زیرا هنوز جنگ به منطقه آنها تسری پیدا نکرده است. تماس‌های آنها برای آتش‌بس ناشی از دو نگرانی اصلی است. اول، آنها می‌ترسند که رویارویی ایالات متحده و ایران به جنگ‌های نیابتی در منطقه آنها تبدیل شود. «الهام فخرو»، یکی از همکاران برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در چتم هاوس گفت: «هیچ یک از کشورهای خلیج‌فارس خواهان درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر نیستند. به همین دلیل است که همه آنها خواستار آتش‌بس فوری هستند.» دوم، آنها خشم مردم عرب خود را که از کشتار غیرنظامیان فلسطینی توسط اسرائیل در غزه ناشی شده است، تشخیص می‌دهند. این خشم می‌تواند جرقه اعتراضات گسترده‌ای را برانگیزد که می‌تواند به تظاهرات ضد رژیم تبدیل شود. کشورهای خلیج‌فارس اکنون اسرائیل را محکوم می‌کنند؛ اما در ۶سال گذشته موضوع فلسطین را نادیده گرفته و به دنبال معامله با اسرائیل بودند. فخرو می‌گوید: «آشتی‌های منطقه‌ای متعددی در جریان بوده است؛ اما هیچ‌کدام بین طرف‌های اصلی قدیمی‌ترین درگیری منطقه، یعنی اسرائیل و فلسطینی‌ها، صورت نگرفته است. توافق ابراهیم به‌طور موثر فلسطینی‌ها را از تمرکز دیپلماسی منطقه‌ای آمریکا دور کرد.»
قطر به‌دلیل روابطش با حماس به‌عنوان موثرترین میانجی منطقه‌ای ظاهر شده است. این کشور کوچک خلیج‌فارس در تلاش است تا توافقی را برای آزادی همه غیرنظامیان اسرائیلی که از ۷ اکتبر در دست حماس هستند، از جمله زنان، کودکان و بزرگسالان منعقد کند. حماس دو گروگان آمریکایی را در ۲۰اکتبر و دو زن اسرائیلی را چند روز پس از آن آزاد کرد. شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی، امیر قطر نیز سفری منطقه ای به امارات، مصر و عربستان سعودی برای گفت‌وگو درباره غزه آغاز کرد. علاوه بر این، رهبران عرب و مسلمان در عربستان سعودی در ۱۱نوامبر تشکیل جلسه دادند و در فراخوان‌های خود برای آتش‌بس و ارائه بدون قید و شرط کمک‌های بشردوستانه به منطقه محاصره متحد شدند. اتحادهای تازه تشکیل‌شده به اندازه کافی قوی نیستند که بتوانند یک درگیری منطقه‌ای را متوقف کنند یا به اسرائیل فشار بیاورند. حتی قطر تلاش کرده تا مذاکرات زندانیان را به یک طرح آتش‌بس تبدیل کند.
منبع : خبرگزاری فرانسه