یاد محمد مختاری و محمد¬جعفر پوینده گرامی باد!

«نزدیک شو، اگر چه حضورت ممنوع است»

یاران! همراهان! مردم آزادی¬خواه!

ارزش بارها پاسخ¬گویی و روشنگری را دارد که چرا محمد¬جعفر پوینده و محمد مختاری، دو عضو مؤثر کانون نویسندگان ایران را در اقدامی سازمان¬یافته کشتند. پاسخ روشن است: خفه کردن صدای آزادی-خواهانی که می¬کوشیدند با گسترش آزادی بیان بستری فراهم آورند که همگان، و از آن میان مخالفان خودکامگی، خفقان،فساد و بهره-کشی، بتوانند خواسته¬های خود را فریاد بزنند و برای تحقق آن¬ها مبارزه کنند.

با برملا شدن قتل جنایت¬کارانه¬ی دو نویسنده¬ی آزادی¬خواه و عضو کانون نویسندگان ایران فریاد بلند دادخواهی بر ضد این تاریک¬اندیشی مرگ¬بار، به ویژه در میان روشنفکران آزادی¬خواه و متعهد، بالا گرفت. البته کمی پیش¬از آن، داریوش فروهر و پروانه اسکندری سنگ¬دلانه کاردآجین شده بودند. اما روشن است که قتل¬های سیاسیِ زنجیره¬ای تنها محدود به این چهار تن نبود. آمران و عاملان قتل¬ها برای حذف فیزیکی مخالفان و منتقدان مورد نظر خود کاملا با¬برنامه ¬ و سازماندهی¬شده عمل می¬کردند. سررشته¬ی این قتل¬ها به سال 1358 می¬رسد. بسیارانی که می¬توانستند در آگاهی¬بخشی به مردم و اثرگذاری بر تحولات فرهنگی و اجتماعی سهمی داشته باشند در شهرهای مختلف به دست جوخه¬های مرگ از پا درآمدند، قتل¬هایی که به عمد به گونه¬ای انجام می¬گرفت تا پیام رعب و وحشت در جامعه بپراکند. نام ده¬ها تن دیگر در فهرست¬های منتشر¬شده آمده بود تا نوبت-شان فرا¬رسد. برای دستگاه سرکوب، روشن¬اندیشان همواره مایه¬ی تشویش و هراس¬اند، زیرا روشنفکران متعهد موجودیت و منافع¬ سرکوب-گرانِ آزادی را به معارضه می¬گیرند.

این دو یار کانونی، روشنفکران آزادی¬خواه و جان¬باختگان راه آزادی اندیشه و بیان، نه به دلیل¬های واهی یا بهانه¬های یاوه¬ای که بعدها قاتلان بیان کردند، بلکه به سبب منشِ آزادی¬خواهانه و نقش روشنگرانه¬شان در گشودن زبان نقد و حق¬طلبی کشته شدند. یاران ما و همه¬ی کسانی که در این سرزمین آماج تیر و طناب دژخیمان قرار گرفتند قربانی نفرت کور سلسله¬ی سیاسی و اقتصادی و فرهنگیِ استبداد شدند. شک نیست که زورگویان بهره¬مند بقای خود را در جامعه¬ای فرمانبردار، ناآگاه و تسلیم¬شده میسر می¬بینند. اما عاشقان آزادی برای ایفای وظیفه¬ی انسانی، آگاهی¬بخشی همگانی، مبارزه با سانسور و خفقان، گسترش آزادی اندیشه و بیان بی هیچ حصر و استثناء و دفاع از تشکل قدم در راه نهاده بودند. یاران ما، مصلحت-اندیش، عافیت¬طلب و دنباله¬رو قدرت نبودند بلکه با تمام وجود به حقوق انسانی مردم و دفاع از آزادی می¬اندیشیدند.

فریاد اعتراض مردم در آذر 1377 گرچه به واکنش¬های محدود و به راه افتادنِ مهار¬شده و ظاهرفریبانه¬ی دستگاه قضا و قانون انجامید، اما حاکمیت هیچ کوششی برای شناسایی ریشه¬های واقعی این جنایت-های سابقه¬دار و پر¬شمار و معرفی آمران اصلی به کار نبرد. با این همه، آگاهی¬های زیادی در مورد آن در جامعه رواج یافته است. دادگاه¬های نمایشی فرصت بیان دردها و شناسایی ابعاد جنایت¬ها را ندادند بلکه فقط چند تن از عوامل اجرایی شناخته¬شده مدتی به زندان افتادند و سپس آزاد شدند. یکی از آن¬ها نیز که زبان به اعتراف گشوده بود به صحنه¬ی خودکشی کشانده شد. هنوز شمار کثیری از آمران، عاملان، معاونان و مباشران هم¬چنان در خفا ماند¬ه¬اند. طُرفه آن¬ که چندی پیش یکی از عاملان اصلی قتل¬ها در مجلس ختم مادر یکی از همگنانش شرکت کرد و بی¬هیچ پرده¬پوشی در برابر رسانه¬های دیداری ظاهر شد. پیام روشن بود: «نپندارید چیزی عوض شده است». اما نویسندگان متعهد با وجود این گونه پیام¬ها هم¬چنان به تلاش خود برای آزادی اندیشه و بیان ادامه می¬دهند.

در پانزدهمین سالگرد قتل جنایت¬کارانه¬ی یاران¬مان، همراه با همه-ی کسانی که نمی¬خواهند سر بر یوغ سکوت و بردگی فکری بگذارند بر پیمان خود در راه دست¬یابی به آزادی بیان بی¬هیچ حصر و استثنا برای همگان پای می¬فشاریم.

چنان که پیش از این بارها گفته¬ایم اگر هزار سال نیز بدین گونه بگذرد باز هم¬چنان خواهان محاکمه و مجازات آمران و عاملان قتل تبهکارانه¬ی محمد مختاری و محمد¬جعفر پوینده و دیگر قربانیان قتل¬های سیاسیِ زنجیره¬ای در دادگاهی علنی و عادلانه هستیم!

روز جمعه 15 آذر ساعت 2 بعد از ظهر در گورستان امامزاده طاهر گرد می¬آییم و مزار یاران جان¬باخته¬ی خود را گل¬باران می¬کنیم.

                                                          کانون نویسندگان ایران

                                                         12 آذر 1392