اینجا در زندان، در میان زندانیان سیاسی، هستند افرادی که سال گذشته جان خود را برای خواست آزادی و رفع تبعیض به خطر انداختند، اما اکنون در مواجهه با نسل کشی فلسطینیان در جنگی تماماً ناعادلانه از سوی دولت اسرائیل می گویند: «کاش بیشتر هم بکشد»، «کاش کار را با یک بمب اتم یکسره کند تا دنیا یک نفس راحت بکشد». برخی حتی می گویند: «کاش سر مار را در تهران بزنند». فقط می توان گفت، بیچاره مردمی که برای اسارت خویش، برای نابودی خویش بجنگند.
جنگ برای حاکمان ارتجاعی یک نعمت است. همانطور که جنگ ۸ ساله ایران و عراق به تثبیت حاکمیت و کشتار هزاران زندانی سیاسی در دهه شصت کمک کرد. حکومتی که سال گذشته و قبل تر از آن، دست به کشتار هزاران کودک و نوجوان زده است، اکنون قصد دارد ماهیت ارتجاعی خود را به بهانۀ دفاع از مردم فلسطین پنهان کند. اکنون نیز در صورت گسترش جنگ، به سرکوب و اعمال خشونت بیشتر بر معترضان و زندانیان سیاسی، جنبش های کارگری، زنان، دانشجویی، اقلیت‌های مذهبی همچون جامعه بهایی، به تهاجم گسترده به جنبش «زن، زندگی، آزادی» یاری رساند.
در کنار این حاکمان، همواره بخشی از جریان راست افراطی بوده اند که خواهان «صادرات دموکراسی» با بمب و حملۀ نظامی باشند. این عده عمدتاً به دنبال سهم خود پس از تخریب تمام زیرساخت های جامعه به واسطۀ حملۀ نظامی غرب هستند، و گویی هیچ درسی از تجربۀ دو دهۀ گذشته در افغانستان و عراق نگرفته اند. این عده در اوج جنبش زن، زندگی، آزادی، فقط به دنبال حمایت اسرائیل و غرب بودند و در جنگ کنونی هم فقط برای آنها خوش خدمتی می کنند.
اما بی تفاوتی نسبت به جنگ و نسل کشی در فلسطین و چه بسا حملۀ نظامی به ایران، فراتر از این جریان های افراطی است.
پیام ما این است: نمی توان با توجیه کینه توزی از حاکمیت و سیاست های نیابتی و خانمان سوز آن به سادگی از این جنگ پیچیده و نابرابر علیه مردم فلسطین عبور کرد. نمی توان ندیدن نسل کشی به معنای دقیق کلمه، یعنی «قصد نابودی کلی یا جزئی یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی به صرف همین ماهیتش» را به انحصار رسانه ای تقلیل داد.
دوگانۀ پیش روی ما، می تواند حماس و اسرائیل باشد، یا حملۀ نظامی و استمرار وضع فعلی، یا انتخاب های فرمایشی میان گزینۀ بد و بدتر؛ اما تا زمانی که به جای خلق گزینه هایی از درون، به دنبال گزینه های داده شدۀ حاکمان هستیم، نتیجه همواره بدتر از گزینۀ بدتر خواهد بود.
واقعیت این است که ما سنت ضعیفی از جنبش های اعتراضیِ ضد جنگ داریم، و هرچند جریان ها و جنبش های برابری خواه که با شعار «نان، کار، آزادی» شناخته می شوند، مواضع ضد جنگ صریحی داشته اند، اما تاکنون نتوانسته ایم مبارزه علیه ستم، بهره کشی و تبعیض را با مبارزه علیه جنگ و جنگ افروزی پیوند بزنیم.
به سالیان قبل برگردیم، زمانی که از سوی برخی شعار «نه غزه، نه لبنان» شنیده شد. چون مردم، فلاکت خود را محصول مداخلات حاکمیت در منطقه گره می زنند، در حالی که حاکمیت تمامی این هزینۀ مداخلات را نه برای مردم کشورهای تحت سلطه، که در حمایت از دول ارتجاعی منطقه و صرفاً با هدف تثبیت و حفظ منافع خود بکار می برد. نتیجۀ همین مداخلات است که مبارزۀ توده های اجتماعی و سیاسی مردم فلسطین، با تاریخی غنی را به موشک پراکنی های حماس استحاله داده است و از دیگر نیروهای پیشروی مردمی در تاریخ مبارزات فلسطین یادی نمی شود.
اما در درون این پوستۀ ارتجاعی، یک هیولا رشد کرده است؛ هیولای بی تفاوتی نسبت به رنج دیگری: تو گویی جنگ افروزی و کشتار، فقط زمانی بد است که بمب ها بر سر خود من فرو بریزد: “به من چه که چه بلایی بر سر غزه می آید”؛ “به من چه که چه بلایی بر سر بلوچستان و کردستان می آید”؛ “بر سر مهاجران افغانستانی، بر سر زنان، بر سر کارگران و نیمه بیکاران، بر سر حاشیه نشینان هر چه می خواهد پیش آید، فقط زمانی اعتراض می کنم که خودم و خودی هایم مورد حمله قرار بگیرند”.
این هیولا، پاشنه آشیل جنبش انقلابی ما خواهد بود. در سرزمینی با کثرت زبانی، مذهبی، در سرزمینی با انواع گسل ها و تلاقی گاه ستم ها، و در پیوند تنگاتنگ با سایر زحمتکشان و ستم دیدگان منطقه، بی تفاوتی نسبت به رنج دیگری، به سلطۀ بیشتر نیرو های حاکم و ناممکن شدن هر تغییری، منجر خواهد شد.
قویترین دشمن کنونیِ این هیولا، آگاهی و ارادۀ عمومی مردم خاورمیانه است که در شعار «زن، زندگی، آزادی» تجلی یافت. تعبیر این شعار به معنای حمایت از کرامت انسانی، و مقابله با تبعیض و آپارتاید به هر شکلی است و با اتکا به این شعار می توان با بنیادگرایی مذهبی در هر شکلی، خواه حماس و خواه اسرائیل مقابله کرد، و مرزها را به گونه ای تعریف کرد که هر دوی آنها، همراه با نیروهای امپریالیستیِ حامیشان در یک سمت قرار گیرند، و جنبش های مترقی اجتماعی، کارگری، زنان، و خواست آزادی و برابری در سمت دیگر.
دولت ها نسبت به رنج مردمان بی تفاوت هستند، و جنگ ها بیش از هر چیز باعث انسداد در جنبش های مردمی و انقلابی می شوند. از این رو، موضع ما علاوه بر محکومیت نسل کشی و انسان زداییِ اسرائیل از مردم فلسطین، و همزمان محکومیت ماهیت ارتجاعی حماس و ابزار سازی آن از همین مردم و همچنین دولت های منطقه ای حامی آن و حامیان امپریالیستی منتفع از این جنگ ظالمانه، تلاشی فعالانه است برای پرورش یک بال ضد جنگ در دل جنبش انقلابیِ «زن، زندگی، آزادی».
به لحاظ تاریخی نیز تبدیل جنگ های ارتجاعی به نبردی میان تمام مردم ستمدیده و طبقۀ حاکم در قالب شعار «نان، صلح، آزادی» تجربۀ پربار و قابل اتکایی بوده است.
این برهۀ تاریخی شاید آزمونی باشد برای جنبش پیشرو “زن، زندگی، آزادی” که تا کجا با مبارزه علیه تبعیض و دیگری سازی همراه است، و از کجا برای آن تبصره و استثناء می تراشد.
آنیشا اسداللهی، گلرخ ایرایی، رضا شهابی، آرش جوهری، کیوان مهتدی، مهران رئوف، فواد فتحی، مازیار سید نژاد، امید مَصیر.
زندان اوین،
آبان ۱۴۰۲