ترکی الفیصل (رئیس سابق سازمان امنیت و اطلاعات در دولت سعودی که اینک بندر جای او را گرفته‌است) می‌خواهد که دولت سعودی در گفتگوها د ر باره ایران شرکت کند و خواهان سیاست دیگری در سوریه است. او امروز، مقام رسمی ندارد. رئیس مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی شاه فیصل در ریاض است. در 16 دسامبر، لیبراسیون گفتگوی خود با او را انتشار داده‌است:
● لیبراسیون: شما نگران تارشدن روابط با امریکا هستید؟
٭ ترکی: این روابط بر سودها و منافع مشترک بنا شده‌اند و 80 سال است ادامه دارند. در 1945، بهنگام دیدار پرزیدنت فرانکلین روزولت با ملک سعود، او از ملک می‌خواست از مهاجرت یهودیان به فلسطین حمایت کند و ملک به او پاسخ داد: اگر یهودیان در آلمان آزار شده‌اند، چرا در آلمان به آنها زمین نمی‌دهید؟ جانشین او، هاری ترومن نیز پیش از هر اقدامی در این باره، با ما مشورت می‌کرد. اما در 1948، زمان ایجاد اسرائیل، این وعده فراموش شد… ما نمی‌توانیم فراموش کنیم که برای آزاد کردن کویت، واشنگتن نیم میلیون نفر قوا گسیل کرد و ما دوش به دوش یکدیگر جنگیدیم. امروز میان ما و امریکا برسر سوریه و فلسطین و برنامه اتمی ایران، اختلاف نظر وجود دارد. ما اختلاف نظر خود را به صراحت ابراز کرده‌ایم. باوجود این، روابط دو کشور را در کلیت خود باید لحاظ کرد. بیشتر از 100 هزار جوان عربستانی در امریکا تحصیل می‌کنند. امریکا طرف اول بازرگانی ما نیز هست. توافقهای امنیتی و مبادله اطلاعات مستحکمی فی ما بین موجودند.
● لیبراسیون: توافق اتمی با ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
٭ ترکی: ایران با لبخند به جانب ما می‌آید. امیدوارباشیم که ایرانی‌ها جدی هستند. اما ما نخست می‌خواهیم ایران قوای خود را از سوریه خارج کند. از حزب الله لبنان و تیپ شیعه عراقی بخواهد افراد خود را از سوریه خارج کنند. اما درآنچه به توافق مربوط می‌شود، ما آن را حسن تلقی کردیم. اما تنها یک توافق اولیه که نیست. پیش از آن که احسنت بگوئیم می‌خواهیم بدانیم توافق نهائی چه خواهد بود. اتم ایران، مستقیم تر از اروپا و امریکا، با ما ارتباط پیدا می‌کند. نه تنها سلاح اتمی که نیروگاه اتمی بوشهر نیز به ما مربوط می‌شود. زیرا اگر حادثه‌ای در این نیروگاه روی دهد ما را نیز گرفتار تبعات خود می‌کند. ایران کشوری سخت زلزله خیز است و نیروگاه بوشهر در معرض حادثه طبیعی نیز هست. از این رو ما می‌خواهیم گفتگوهای 5+1 با ایران، گفتگوهای 5+2 (شامل شورای همکاری خلیج فارس) نیز بگردد. ما نیز می‌توانیم بر سر همان میز مذاکره بنشینیم اما ایران نمی‌خواهد.
● لیبراسیون: آیا می‌توان انتشار اسلحه اتمی در خاورمیانه را متوقف کرد؟
٭ ترکی: سالها است که دولت سعودی پیشنهاد کرده‌است خاورمیانه منطقه خالی از سلاح کشتار جمعی بگردد. اصل تشکیل کنفرانس در این باره نیز پذیرفته شد و قرارشد در پائیز 2012 در هلسینکی، برگذار شود. اما امریکا پا عقب کشیدند زیرا بر این نظر شدند که موفقیت آمیز نخواهد شد. 5 عضو دائمی شورای امنیت که خود نیز قدرتهای اتمی هستند، در ایجاد منطقه خالی از سلاح کشتار جمعی، متعهد می‌شدند. یک چتر اتمی تمامی نیز امنیت کشورهای منطقه را می‌‌باید تضمین کرد تا که تمامی کشورها از امنیت خود مطمئن شود. هرگاه کشوری تعهدهای خود را نقض می‌کرد، مجازاتهای اقتصادی و بسا نظامی او را ناگزیر می‌کرد، به تعهدهای خود عمل کند. دیپلماتهای غربی می‌گویند اسرائیل هرگز زیر بار نمی‌رود. من پاسخ می دهم: شروع کنیم، ضمانت‌ها را بدهیم. آنگاه اسرائیل می‌آید و گفتگو می‌کند. 11 سال گفتگو با ایران هنوز به جائی نرسیده‌است.راه حل پیشنهادی ما کارسازتر است.
انقلاب اسلامی: 1 – سیاست دولت آل سعود اتحاد با اسرائیل و محافظه کاران جدید است. 2 – سخن ابن سعود به روزولت، رئیس جمهوری امریکا در دوران جنگ دوم را ترکی باز می‌گوید. حال آن‌که تاریخ می‌گوید ایجاد جامعه یهودیان در فلسطین، بخشی از توافقی بوده که به ایجاد دولت اسرائیل انجامیده است. 3 – سعودیها برای گفتگو درباره مسئله اتمی ایران نیاز ندارند عضو هفتم گروه گفتگو کننده باشد، نیاز دارد به شناختن حقوق ایران در منابع مشترک و اراده زندگی در حسن همزیستی با همسایه خود و مراجعه نکردن به اسرائیل و امریکا و رشوه دادن به این و آن قدرت اروپائی و آسیائی.
شماره ۸۴۴ از ۸ تا ۲۲ دی ۱۳۹۲