علیاکبر داور از رهبران اندیشه مدرن در سالهای پس از ۱۳۰۰ پس از آنکه از وزارت دادگستری به وزارت مالیه آمد، هرگز گمان نکرد باید در اینجا جور دیگری بیندیشد و کار دیگری انجام دهد. علیاکبر داور همانگونه که در وزارت دادگستری رفتار و از بالا به پایین نگاه میکرد و شهروندان و زیردستانش در دادگستری چارهای جز فرمانبرداری نداشتند، در وزارت مالیه نیز همان رفتار فرمان دادن را ادامه داد و گمان میکرد بازرگانان، پیشهوران، دهقانان و کارخانهداران از او فرمان خواهند برد.
او بود که با این دیدگاه دستور داد دولت تا جایی پیش برود که خیاطخانه دولتی و بنگاه معاملات ملکی دولتی باید راهاندازی شوند تا قیمت خانه و دوخت لباس و نیز اجارهخانه را در کنترل بگیرد. این بنگاهها جزو بنگاههایی مثل بیمه ایران و سازمان غله و سازمان چای، قند، شکر و… بود. این اندیشه و رفتار داور پس از یکسده هنوز پابرجاست و در روزگاری که دنیای مدرن خود را از استیلای بنگاههای بزرگ دولتی رها کرده و دولتها بیشتر به گسترش آموزش و بهداشت و امنیت جامعهاند در ایران هنوز اندیشه دولتسالاری بر ذهن و رفتار مدیران نهادینه شده و آنها بهمثابه یک قشر با نفوذ راه رستگاری کسبوکار ایرانیان را بستهاند.
این اندیشه قیممآبانه از هر تکنیک و فناوری تازه به دنیا آمده و به ایران رسیده برای سفتتر کردن پیچ فرمانروایی بر شهروندان استفاده میکنند. این اندیشه به جای اینکه دستوپای دولت و صدها موسسه و نهاد و دستگاه و سازمان را از زمین بازی کسبوکار ایرانیان برچیند، از فناوری تازه برای استیلای بیشتر بهره میگیرد.
تازهترین راه به بردگی کشیدن بنگاههای خصوصی از سوی دولتها استفاده از سامانهسازی است. در روزگاری که سامانه یکتا در هر دولتی با زدودن پیامدهای فرمانروایی قشر بروکرات و دیوانسالاران است در ایران این رفتار واژگونه میشود. دیروز رییس اتاق بازرگانی تهران گفت: در کشور ۳۲سامانه راهاندازی شده که هدف اولیه ایجاد آنها تسهیلگری بوده است اما اکنون هرکدام از این سامانهها خود به یک معضل جدی بدل شدهاند.
برای مثال در اسفندماه سامانه جامع تامین اجتماعی دچار اختلال بود و از ابتدای سال تا به امروز هم سامانه جامع تجارت قطع بوده است. تا جایی که میدانم در بیشتر کشورهای جهان یک سامانه جامع وجود دارد و همه بخشها باید به آن وصل باشند نه اینکه هر وزارتخانه و نهادی خودش یک یا چند سامانه داشته باشد. در روزگاری که اینترنت و شبکههای اجتماعی در کشورهای مدرن به نهادهای مدنی یاری میرسانند که از قدرت موجود سهم بیشتری داشته باشند در ایران از این ابزار برای دیکتاتوری اقتصادی استفاده میشود.
.
ساعت 24