رادیو زمانه ـ یک مقام ارشد سیاسی حماس در گفت‌وگویی اعلام کرد که این گروه حاضر است با یک آتش‌بس پنج ساله یا بیشتر با اسرائیل موافقت کند و اگر در روندی با ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی در مرزهای پیش از سال ۱۹۶۷ موافقت شود، حماس حاضر است به یک حزب سیاسی تبدیل شود.
خلیل الحیا، از اعضای ارشد شاخه سیاسی حماس در میانه ماه‌ها بن‌بست در مذاکرات آتش‌بس غزه، در گفت‌وگویی با آسوشیتدپرس سخنان کم‌سابقه‌ای ایراد کرد و از خلع سلاح مشروط این گروه شبه‌نظامی سخن گفت.
به‌گزارش آسوشیتدپرس، الحیا که نماینده فلسطینی‌ها در مذاکرات آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها بوده است، در این مصاحبه گاهی لحن مخالف و گاهی آشتی‌جویانه داشت.
الحیا در این گفت‌وگو که در استانبول انجام شد اعلام کرد که حماس می‌خواهد به سازمان آزادیبخش فلسطین به رهبری فتح، جناح رقیب بپیوندد و دولتی واحد برای غزه و کرانه باختری تشکیل دهد. او گفت حماس «کشور فلسطینی کاملاً مستقل در کرانه باختری و نوار غزه در محدوده مرزهای قبل از سال ۱۹۶۷ اسرائیل و بازگشت آوارگان فلسطینی براساس قطعنامه‌های بین‌المللی» را می‌پذیرد.
خلیل الحیا گفت اگر چنین اتفاقی بیفتد، شاخه نظامی حماس منحل خواهد شد. او گفت: «براساس تجارب گذشته، نیروهایی که با اشغالگران جنگیدند، وقتی استقلال یافتند و به حقوق خود و دولت خود دست یافتند، چه کردند؟ آن‌ها به احزاب سیاسی تبدیل شدند و نیروهای دفاعی آن‌ها (نیروهای نظامی) به ارتش ملی تبدیل شدند.»
طی سال‌ها، حماس در مقاطعی موضع عمومی خود نسبت به احتمال تشکیل کشور مستقل فلسطین در کنار اسرائیل را تعدیل کرده است. اما برنامه سیاسی آن هنوز رسماً «هرگونه جایگزین برای آزادی کامل فلسطین، از رودخانه تا دریا» را رد می‌کند. «از نهر تا بحر» اشاره به منطقه‌ای میان رود اردن تا دریای مدیترانه است و شامل سرزمین‌هایی می‌شود که اکنون اسرائیل را تشکیل می‌دهند.
👈 مطالب بیشتر در رادیو زمانه
الحیا نگفت که آیا استقبال آشکار او از راه حل دو کشور به‌منزله پایان دادن به درگیری فلسطین با اسرائیل است یا گامی موقت به سوی هدف اعلام‌شده این گروه برای نابودی اسرائیل.
اسرائیل یا تشکیلات خودگردان فلسطین که در سطح بین‌المللی به‌رسمیت شناخته می‌شود و اداره کرانه باختری را در دست دارد واکنشی به این سخنان نشان نداده‌اند. با این حال بعید است که اسرائیل چنین سناریویی را بپذیرد. دولت راستگرای افراطی این کشور متعهد شده است که پس از حملات ۷ اکتبر حماس به خاک اسرائیل این گروه را نابود کند. این دولت همچنین آشکارا مخالفت خود را با راه حل دو کشوری اعلام کرده است.
تشکیلات خودگردان فلسطین امیدوار است که کشور مستقلی در کرانه باختری، شرق بیت‌المقدس (اورشلیم) و غزه ایجاد کند؛ مناطقی که اسرائیل در جنگ ۱۹۶۷ با کشورهای عربی آن‌ها را تصرف کرد. جامعه بین‌المللی نیز به‌شدت از راه حل دو کشوری حمایت می‌کند.
جنگ غزه نزدیک به هفت ماه است که ادامه دارد و مذاکرات آتش‌بس متوقف شده است. این جنگ بیش از ۳۴ هزار فلسطینی را که بیشتر آن‌ها زن و کودک بودند کشته و ۸۰ درصد از جمعیت ۲,۳ میلیونی غزه را آواره کرده است. در چنین شرایطی اسرائیل برای حمله به شهر جنوبی رفح آماده می‌شود، جایی که بیش از یک میلیون فلسطینی به آن‌جا گریخته‌اند.
اسرائیل می‌گوید از آغاز جنگ تاکنون بیشتر گردان‌های حماس را منهدم کرده است، اما چهار گردان باقی‌مانده در رفح مخفی شده‌اند. اسرائیل همچنین تأکید می‌کند که حمله به رفح برای پیروزی بر حماس ضروری است.
الحیا گفت چنین حمله‌ای در نابودی حماس موفق نخواهد بود. او گفت تماس‌ها بین رهبری سیاسی حماس در خارج و رهبری نظامی در غزه «بدون وقفه» ادامه دارد و «تصمیم‌گیری‌ها و جهت‌گیری‌ها با مشورت» دو گروه انجام می‌شود.
او تأکید کرد که نیروهای اسرائیل «بیش از ۲۰ درصد توانایی [حماس]، و نه توانایی انسانی و در میدان را، نابود نکرده‌اند. (…) اگر آن‌ها نتوانند حماس را نابود کنند، راه حل چه خواهد بود؟ راه حل این است که به توافق عمومی برسیم».
در ماه نوامبر گذشته آتش‌بس یک هفته‌ای منجر به آزادی بیش از ۱۰۰ گروگان در ازای هزاران اسیر فلسطینی در اسرائیل شد. اما گفت‌وگوها برای آتش‌بس طولانی‌مدت و آزادی گروگان‌های باقی‌مانده در حال حاضر متوقف شده است و هر یک از طرفین طرف دیگر را به ناسازگاری در مذاکرات متهم می‌کند. قطر که در این گفت‌وگوها نقش کلیدی دارد در روزهای اخیر اعلام کرد که در حال «ارزیابی مجدد» از نقش خود به‌عنوان میانجی است.
اکثر مقامات ارشد سیاسی حماس که قبلاً در قطر مستقر بودند، در هفته گذشته این کشور را ترک کرده و به ترکیه رفتند؛ جایی که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس شنبه گذشته با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دیدار کرد. الحیا انتقال دائمی دفتر سیاسی اصلی این گروه به ترکیه را تکذیب کرد و گفت حماس می‌خواهد قطر به‌عنوان میانجی به مذاکرات ادامه دهد.
مقامات اسرائیلی و آمریکایی حماس را به عدم جدیت در دستیابی به توافق متهم کرده‌اند. الحیا این موضوع را تکذیب کرد و گفت حماس در مورد شمار اسیران فلسطینی که می‌خواهد در ازای گروگان‌های باقی‌مانده اسرائیلی آزاد شوند، امتیازهایی داده است. او گفت این گروه دقیقاً نمی‌داند چه تعداد گروگان در غزه باقی‌مانده و هنوز زنده هستند.
خلیل الحیا همچنین گفت حماس از خواسته‌های خود برای آتش‌بس دائمی و خروج کامل نیروهای اسرائیلی عقب‌نشینی نخواهد کرد و اسرائیل هر دوی این خواسته‌ها را نادیده گرفته است. اسرائیل می‌گوید تا شکست قطعی حماس به عملیات نظامی خود ادامه خواهد داد و پس از آن نیز حضور امنیتی در غزه را حفظ خواهد کرد.
الحیا در مورد گروگان‌های باقی‌مانده گفت: «اگر به ما اطمینان داده نشود که جنگ پایان خواهد یافت، چرا باید اسیران را تحویل دهیم؟»
الحیا همچنین تلویحاً تهدید کرد که حماس ممکن است به نیروهای اسرائیلی یا سایر نیروهایی که در اطراف اسکله شناور مستقر هستند حمله کند. ایالات متحده آمریکا در تلاش برای ساختن این اسکله در امتداد خط ساحلی غزه برای ارسال کمک‌ها از طریق دریا است. الحیا در این‌باره گفت: «ما قاطعانه هرگونه حضور غیرفلسطینی در غزه را چه در دریا و چه در خشکی رد می‌کنیم و با هر نیروی نظامی حاضر در این مکان‌ها، اعم از اسرائیلی یا غیر آن… به‌عنوان نیروی اشغالگر برخورد خواهیم کرد.»
او همچنین گفت به‌رغم ویرانی که بر غزه و مردم آن وارد شده است حماس از حملات ۷ اکتبر پشیمان نیست