در 27 فوریه 2013، در پایان دومین روز گفتگوها، خبرگزاریها گزارش کردند:
مقامات ایران امروز اظهار خوشبینی کردند. بنا بر قول جلیلی، یک رشته پیشنهادهای واقع بینانه از سوی مسئولان کشورهای 5+1 ارائه شدند. این امر یک چرخش مهم در گفتگو ها است.
● جزئیات امتیازهای پیشنهادی توسط این کشورها، اعلان نشده اند. اما از قرار، به ایران اجازه داده می شود که برای رآکتور پزشکی تهران، سوخت تولید کند (اورانیوم 20 درصد) و ایران می تواند مواد لازم برای صنایع پتروشیمی خود را وارد کند و با کشورهای دیگر طلا خرید و فروش کند، در عوض، تأسیسات اتمی فردو را به حال تعلیق درآورد.
● موافقت با تولید سوخت برای نیروگاه تهران، یک امتیاز مهم تلقی توان کرد. معامله طلا، با توجه به این امر که تا کنون، از طریق مبادله نفت با طلا، ایران می توانست این فلز را بدست آورد، امتیاز بشمار است. تخفیف مجازات در قلمرو پتروشیمی نیز به حساب است.
٭ گزارش استفراتفور در باره گفتگوهای آلماآتا در روزهای 26 و 27 فوریه 2013:
☚ در 28 فوریه 2013، استراتفور این گزارش – تحلیل در باره گفتگوهای آلماآتا را انتشار داده است:
● مدت 10 سال است که گفتگو با ایران در باره برنامه اتمی این کشور ادامه دارد. تا پیش از گفتگوهای روزهای 26 و 27 فوریه، هر دور گفتگو با شکست به پایان رسیده است. اما این بار، گوئی گفتگوها از بن بست شکست، بدر آمده اند. کشماکش برسر برنامه اتمی ایران، برای نخستین بار، در 2002، آغاز گرفت. امریکا و متحدان غربیش گزارش همواره به ایرانیها پیشنهاد کرده اند مجازات نمی کنیم اگر فعالیتهای اتمی را متوقف کنید و یا از مجازاتها می کاهیم اگر فعالیتهای اتمی را به حال تعلیق درآورید، اگر فعالیتهای اتمی خود را شفاف کنید.
● بعد از گفتگوها، ایرانیها خوشبینی بیشتر از معمولی نسبت به حاصل گفتگوهای 48 ساعته در آلماآتا، اظهار کردند. علی اکبر صالحی، وزیر خارجه ایران گفت: من اطمینان زیاد دارم که به توافقی می توان رسید. و سعید جلیلی، رئیس هیأت ایران در گفتگوها، نیز، گفت: گفتگوها «نقطه عطفی» هستند. او افزود که پیشنهاد غرب واقع بیانه تر از پیشنهادهای پیشین بود و به نظر ایران نزدیک تر است.
● از آن سو، جون کری، وزیر خارجه امریکا گفتگوهای انجام گرفته در آلماآتا را «مفید» ارزیابی کرد. شرکت جدی ایران در گفتگو می تواند مصالحه قابل قبولی را حاصل کند.
● آخرین باری که بر سر پرونده اتمی ایران، توافقی بعمل آمد، در سال 2003، در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی بود. در آن تاریخ، ایران پروتکل الحاقی را امضاء کرد و غنی سازی اورانیوم که در آن تاریخ 5 درصد بود، را بطور موقت، به حال تعلیق درآورد. بعد از آنکه محمود احمدی نژاد به ریاست جمهوری انتخاب شد، در دوسال آخر دور اول ریاست جمهوری او، ایران اجرای قرارداد الحاقی را به حال تعلیق درآورد و غنی سازی اورانیوم را از سر گرفت.
● از آن پس، سالها گفتگو به جائی نرسیدند. مجازاتها برقرار شدند. اینک به ایران پیشنهاد می شود می تواند برای رآکتور تهران سوخت تولید کند. دیگر پیشنهاد نمی شود تأسیسات اتمی فردو برچیده شوند. بلکه خواسته می شود فعالیتش، بطور موقت، به حال تعلیق درآید.
باوجود این، ایران اصرار می ورزد حقش بر فعالیت اتمی، بهمان ترتیب که قرارداد منع گسترش سلاح هسته ای مقرر کرده است، شناخته شود. بنا بر این، بتواند به تولید اورانیوم 20 درجه ادامه دهد. اما طرف مقابل نمی پذیرد.
● مجازاتهای وضع شده، بخصوص تحریم خرید نفت از ایران، به امریکا امکان داد از موضع نسبتا قوی با ایران گفتگو کند. و اینک، امریکا می خواهد سطح غنی سازی توسط ایران را محدود کند. اما ایران غنی سازی را از 5 درصد به 20 درصد افزایش داده است. و ایران می تواند به منافع امریکا در خاورمیانه و آسیای جنوبی زیان رساند. واشنکتن امیدوار است دیپلماسی سبب ایجاد تفاهم پدید آورد. پیش از این، در مورد عراق و افغانستان، این تفاهم بوجود آمده بود.
● باتوجه به بغرنج بودن مسئله مورد گفتگو، احتمال قوی وجود دارد که ابتکار اخیر نیز، ره بجائی نبرد. در حقیقت، بسیار مشکل است که به توافقی دست یافت که بنا برآن، ایران حق داشتن تکنولوﮊی اتمی را داشته باشد اما او را از بکار بردن آن در ساختن سلاح اتمی محروم کرد. حکومت امریکا مایل به لغو برخی از مجازاتها هست اما این کار نیز آسان نیست.
٭ دیپلماتهای غرب: ایران از پیشرفت در گفتگو سخن می گوید اما اسرائیل گفتگوها را محکوم می کند و می گوید باید ایران را به جنگ تهدید کرد:
☚ در 28 فوریه 2013، خبرگزاریها از قول دیپلماتها گزارش کرده اند:
● قرار گفتگوهای فنی آینده در ترکیه و سیاسی در آلماآتا داده شد. دیپلماتهای غربی می گویند این امید بوجود آمده است که گفتگوها به توافق بیانجامند. علامتهای پیشرفت قابل مشاهده هستند. اما باید صبر کرد تا گفتگوها در ماه آوریل تا که ابهامها رفع شوند.
● مسئولان ایرانی نیز همین خوشبینی را ابراز کردند. جلیلی آن را نقطه عطفی مهم ارزیابی کرد…
● اما رهبران اسرائیل جز از جنگ سخن نمی گویند. آویگدور لیبرمن (وزیر خارجه در حکومت نتان یاهو) گفتگوها و پیشرفت در آن را محکوم کرد و گفت: «غربی ها به جای آنکه به ایران، یکبار برای همیشه درسی را بدهند که باید داد، به گفتگو با این کشور نشسته اند و می خواهند از راه امتیاز دادن، مسئله اتم را حل کنند».
● مقامات اسرائیل، پیش از شروع گفتگوها، آن را محکوم کردند و خواستند به جای گفتگو ایران به جنگ تهدید شود. این مقامها همچنان به جنگ با ایران در تابستان می اندیشند.
● با وجود پیشرفت در گفتگوها، سنای امریکا، پیشنهاد را تصویب کرد که اجبار آور نیست اما به حکومت اجازه می دهد از حمله اسرائیل به ایران حمایت کند. در گفتگوها با ایران، پیشرفت شده است اما آیا می توان مانع از بروز جنگ شد؟
شماره ۸۲۳ از ۲۱ اسفند تا ۶ فروردین ۱۳۹۲