ارتش اسرائیل روز دوشنبه اعلام کرد که از ده‌ها هزار نفر از ساکنان غزه که در شرق رفح پناه گرفته‌اند، می‌خواهد تا به‌طور موقت به منطقه‌ای که به‌عنوان «منطقه به اصطلاح بشردوستانه» توصیف می‌شود، بروند. این نشانه‌ای است دال بر اینکه اسرائیل در راستای تمرد از فشارهای بین‌المللی به حمله به این شهر نزدیک‌تر شده است. «ویوِک شانکار» در گزارش ۶مه در نیویورک‌تایمز نوشت، تا ساعت ۹صبح دوشنبه به وقت محلی، ارتش شروع به انداختن اعلامیه‌هایی در شرق رفح کرده که به مردم دستور تخلیه می‌داد. ارتش اسرائیل همچنین اعلام کرد که از پیام‌های متنی، تماس‌های تلفنی و پخش برنامه‌هایی به زبان عربی برای هشدار به ساکنان رفح برای تخلیه آنجا استفاده خواهد کرد. از زمان آغاز حمله زمینی اسرائیل به غزه در سال گذشته، حدود یک‌میلیون نفر به رفح، جنوبی‌ترین شهر غزه گریخته‌اند؛ جایی که آنها در شرایط وخیم زندگی می‌کنند. اسرائیل از زمان شروع جنگ مکررا به غیرنظامیان گفته است که برای امنیت از خانه‌های خود خارج و آنجا را ترک کنند. اما در بسیاری از موارد مکان‌هایی که اسرائیل گفته بود برای غزه‌ای‌ها امن است نیز هدف حملات هوایی اسرائیل قرار گرفت.
حمله به رفح نزدیک است؟
نزدیک‌ترین متحدان اسرائیل، از جمله ایالات متحده، از این رژیم خواسته‌اند که نیرو به رفح اعزام نکند. آنها گفته‌اند که چنین عملیاتی خسارات سنگینی بر غیرنظامیان خواهد داشت. اما نتانیاهو بارها این درخواست‌ها را رد کرده و گفته است که اسرائیل باید از خود دفاع و حماس را نابود کند. موضع نتانیاهو درباره رفح، مذاکرات آتش‌بس را پیچیده کرده و نگرانی‌ها را درباره گروگان‌هایی که حماس همچنان در اختیار دارد، افزایش داده است. این توافق دست‌نیافتنی باقی مانده است؛ زیرا نتانیاهو خواستار توقف موقت در نبردهاست؛ اما حماس آتش‌بس دائمی می‌خواهد. نتانیاهو در یک سخنرانی به مناسبت روز یادبود هولوکاست به زبان انگلیسی گفت: «اگر اسرائیل مجبور شود به تنهایی بایستد، چنین خواهد کرد و به تنهایی خواهد ایستاد. اما می‌دانیم که تنها نیستیم؛ زیرا افراد شایسته بی‌شماری در سراسر جهان از آرمان عادلانه ما حمایت می‌کنند. من به شما می‌گویم، ما دشمنان خود را شکست خواهیم داد. اکنون زمان «بار دیگر هرگز» فرا رسیده است.»
حدود دو هفته پیش، مقامات اسرائیلی گفتند که قبل از اقدام در رفح، یک «منطقه به اصطلاح بشردوستانه» را در نزدیکی «المواسی» توسعه خواهند داد که غیرنظامیان بتوانند در آن پناه بگیرند. روز دوشنبه ارتش اسرائیل اعلام کرد که این کار را انجام داده است و این منطقه دارای بیمارستان‌های صحرایی، چادرها و منابع بزرگ‌تر غذا، آب و دارو است. «ناداو شوشانی»، سخنگوی ارتش، روز دوشنبه گفت که ارتش خواستار «تخلیه گسترده رفح» نیست. او افزود: «این یک عملیات بسیار خاص برای دور کردن مردم از مسیر آسیب است.» روز دوشنبه (دیروز)، به نظر می‌رسید که ارتش اسرائیل به دنبال حرکت بعدی خود در رفح است.به نوشته شانکار، گزارشگر نیویورک‌تایمز، نتانیاهو همواره از حق خود برای مبارزه با «دشمن نسل‌کش» سخن می‌گوید و با گزافه‌گویی‌ها می‌کوشد حماس را با نازی‌ها مقایسه کند. او که در موزه یادبود هولوکاست «یاد واشم» به عبری سخنرانی می‌کرد و این سخنرانی ۱۵دقیقه طول کشید، هرگونه اتهام مبنی بر ارتکاب جنایت و نسل‌کشی در نوار غزه را رد کرد. این در حالی است که بیش از ۳۴هزار نفر از آغاز حمله اسرائیل به غزه جان خود را از دست داده‌اند.
آخرین وضعیت مذاکرات آتش بس
به گفته دو مقام ارشد حماس و دو مقام دیگر آشنا با مذاکرات، آخرین دور مذاکرات بین اسرائیل و حماس در روز یکشنبه به بن‌بست رسید؛ درحالی‌که میانجی‌ها برای پر کردن شکاف‌های باقی‌مانده تلاش می‌کردند، هیات حماس مذاکرات را در قاهره ترک کرد. یک مقام اسرائیلی نیز تایید کرد که مذاکرات به بن‌بست خورده و وضعیت در «بحران» است. «آدام راسگون» در گزارش ۵مه در نیویورک‌تایمز نوشت، ماه‌هاست، مذاکرات با هدف دستیابی به آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها پیشرفت چندانی نداشته است، اما نشانه‌هایی که دو طرف در حال نزدیک‌تر شدن به توافق بودند در هفته گذشته ظاهر شد. اسرائیل برخی از خواسته‌های دیرینه خود را پس گرفت و یکی از مقامات ارشد حماس هم گفت که این گروه در حال بررسی آخرین پیشنهاد اسرائیل با «نگاهی مثبت» است.
اما شکست در مذاکرات به این معنا بود که فلسطینی‌هایی که در شرایط اسف‌بار غزه زندگی می‌کنند، مهلتی قریب‌الوقوع و جدید را تجربه نخواهند کرد. مانع اصلی در مذاکرات، مدت زمان آتش‌بس بود که حماس خواستار «دائمی» شدن آن بود؛ اما نتانیاهو آمادگی خود را برای «توقف موقت» درگیری‌ها ابراز کرد. حماس عدم پیشرفت را به گردن نتانیاهو می‌اندازد که وعده داده ارتش اسرائیل با توافق یا بدون توافق به رفح، جنوبی‌ترین شهر نوار غزه حمله خواهد کرد. «موسی ابومرزوق» یکی از مقامات ارشد حماس در یک مصاحبه تلفنی گفت: «ما بسیار نزدیک بودیم؛ اما تنگ‌نظری نتانیاهو توافق را به هوا فرستاد.»
با این حال، به گفته ارتش اسرائیل، روز یکشنبه (۱۶اردیبهشت‌ماه)، حماس تقریبا ۱۰موشک از منطقه گذرگاه مرزی رفح شلیک کرد که در نتیجه آن سه سرباز در نزدیکی گذرگاه کرم شالوم کشته شدند. اسرائیل گفت که با حملات هوایی به محل پرتاب‌ها پاسخ داده است. به نوشته راسگون، گزارشگر نیویورک تایمز اظهارات نتانیاهو درباره رفح، حماس را وادار کرد که خواسته‌های خود را سخت‌تر کند تا اطمینان یابد که نیروهای اسرائیلی وارد رفح نخواهند شد. به گفته این مقام، حماس اکنون به دنبال تضمین‌های بیشتری است تا مطمئن شود که اسرائیل تنها بخشی از توافق را اجرا نخواهد کرد و سپس جنگ را از سر نخواهد گرفت. این مقام گفت که حماس و اسرائیل برای انجام «بازی سرزنش» تغییر جهت داده‌اند.نتانیاهو و ایالات متحده مدعی هستند که حماس زیر توافق زده است.
روز یکشنبه، نتانیاهو گفت که با خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه و پایان جنگ موافقت نخواهد کرد. او گفت که مقابله با چنین خواسته‌هایی به حماس اجازه می‌دهد تا کنترل بر غزه را دوباره از سر بگیرد، توانایی‌های نظامی خود را بازسازی و جوامع سراسر اسرائیل را تهدید کند. یک مقام اسرائیلی گفت: هیات مذاکره‌کننده این رژیم به قاهره نرفت و قبل از اعزام هیات، به دنبال پاسخ کتبی به آخرین پیشنهاد خود از حماس بوده است؛ اما این گروه هرگز پاسخی به این پیشنهاد نداد. ابومرزوق گفت: حماس از اسرائیل می‌خواست در مذاکرات قاهره حضور داشته باشد؛ جایی که آنها می‌توانستند از طریق میانجی‌گران برای روشن کردن نکات «مبهم» در آخرین پیشنهاد اسرائیل، از جمله درباره مدت زمان آتش‌بس کار کنند.
ابومرزوق تنها یکی از مقاماتی بود که مخالفتی با ذکر نام خود نکرد؛ دیگران به شرط ناشناس ماندن صحبت می‌کردند. ابومرزوق گفت: حماس فکر می‌کرد که نتانیاهو خواهان توافقی است که به اسرائیل اجازه دهد پس از آزادی گروگان‌هایش به رفح حمله کند. دو مقامی که در جریان این مذاکرات قرار داشتند، گفتند که یک تیم فنی از وزارت خارجه قطر نیز روز یکشنبه پایتخت مصر را ترک کرد. بیل برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا روز یکشنبه با محمد بن عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر قطر در دوحه دیدار و گفت‌وگو کرد. در گزارشی در «القاهره نیوز»، یک شبکه تلویزیونی دولتی مصر آمده است که هیاتی از حماس روز سه شنبه به قاهره بازخواهد گشت؛ اما ابومرزوق گفت که این گروه هنوز تصمیمی نگرفته است.
دفتر الجزیره تعطیل شد
ارزیابی گزارش‌های خبری نشان می‌دهد که اسرائیل در حال زمینه‌سازی برای حمله به رفح است. یکی از راه‌های این زمینه‌سازی «مسدود کردن اطلاع‌رسانی» با تعطیلی شبکه خبری الجزیره است تا در صورت حمله به رفح، امکان گزارش‌دهی و اطلاع‌رسانی سخت‌تر شود. «شبکه رسانه‌ای الجزیره» تصمیم اسرائیل برای تعطیلی عملیات این شبکه را یک «اقدام جنایتکارانه» نامید و آن را محکوم کرد. این شبکه روز یکشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که الجزیره بر حق خود برای ادامه ارائه اخبار و اطلاعات به مخاطبان جهانی خود تاکید می‌کند. در بخشی از این بیانیه آمده است: هدف قرار دادن مستقیم و کشتن روزنامه‌نگاران، دستگیری، ارعاب و تهدید اسرائیل، الجزیره را از تعهد خود به پوشش بازنمی‌دارد. این در حالی است که بیش از ۱۴۰روزنامه‌نگار فلسطینی از آغاز جنگ غزه کشته شده‌اند. نتانیاهو تصمیم به تعطیلی را در ایکس اعلام کرد. او به زبان عبری نوشت: «دولت به رهبری من به اتفاق آرا تصمیم گرفت: کانال تحریک‌آمیز الجزیره در اسرائیل بسته شود.»
در اواخر روز یکشنبه، پلیس به ساختمان الجزیره در قدس شرقی اشغالی یورش برد و ارائه‌دهندگان ماهواره و کابل شبکه الجزیره را از پخش خارج کردند. تصمیم اسرائیل خصومت طولانی‌مدت این رژیم علیه الجزیره را تشدید می‌کند. همچنین این اقدام تهدیدآمیز می‌تواند تنش‌ها را با قطر که تامین مالی این شبکه رسانه‌ای را بر عهده دارد، افزایش دهد؛ آن هم در زمانی که دوحه نقش کلیدی در تلاش‌های میانجی‌گری برای توقف جنگ در غزه بازی می‌کند. الجزیره یکی از معدود رسانه‌های بین‌المللی است که در طول جنگ در غزه باقی ماند و صحنه‌های خونین حملات هوایی و بیمارستان‌های شلوغ را پخش و اسرائیل را به قتل‌عام متهم می‌کند. «زین بصروی» در گزارش ۵مه در الجزیره نوشت: درگیری فلسطین و اسرائیل «یکی از دلایل اصلی وجود شبکه ما» است. «تیم داوسون»، معاون دبیرکل فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران، از لندن به الجزیره گفت که این یک تصمیم کاملا واپس‌گرا و مضحک است. او گفت: «تعطیلی رسانه‌ها و بستن ایستگاه‌های تلویزیونی کاری است که مستبدان انجام می‌دهند.» منبع : دنیای اقتصاد بر گرفته از ٰنیویورک‌تایمز