ولادیمیر پوتین‌، رئیس جمهور روسیه در سفر به پکن با شی جین پینگ، همتای چینی خود دیدار می‌کند.
این دومین سفر رئیس جمهوری روسیه به چین در هفت ماه گذشته، و چهارمین دیدار دو رهبر از زمان حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه ۲۰۲۲ است.
از آن زمان،‌ پکن به شریکی حیاتی برای مسکو تبدیل شده که به دنبال گرفتن ضربه تحریم‌هایی است که آمریکا و کشورهای دیگر علیه روسیه وضع کرده‌اند.

آیا چین برای روسیه سلاح می‌فرستد؟
چین بارها اتهامات مربوط به ارسال تسلیحات به روسیه را رد کرده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در سفر ماه گذشته خود به پکن، در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی گفت: «آنچه اتفاق نمی‌افتد این است که چین برای روسیه تسلیحات ارسال کند تا در جنگ اوکراین از آن استفاده شود.»

با وجود این چین متهم شده است که با تامین قطعات مهم و حساس، به تجهیز ماشین جنگی مسکو کمک می‌کند.
آقای بلینکن در آن مصاحبه گفت: «آنها [قطعات] به این کار می‌آید که به روسیه در تلاش‌های به شدت فشرده این کشور برای تامین مهمات، تانک‌، خودروهای زرهی و موشک کمک کند.»
او افزود که حدود ۷۰ درصد از ابزار آلات ماشینی و ۹۰ در صد از تجهیزات ریز-الکترونیک روسیه از چین وارد می‌شود.

آمریکا در ماه مه حدود ۲۰ شرکت مستقر در چین و هنگ کنگ را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. به گفته واشنگتن یکی از این شرکت‌ها قطعات پهپاد صادر می‌کرده و شرکت‌های دیگر هم به مسکو کمک کرده‌اند که برای دستیابی به فناوری‌های دیگر،‌ تحریم‌های غرب را دور بزند.

ماریا شاگینا از اندیشکده «موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک» در بریتانیا می‌گوید: «شواهدی وجود دارد مبنی بر این که چین بزرگترین صادرکننده نیمه‌هادی‌ها به روسیه است و این صادرات عمدتا از طریق شرکت‌های صوری در هنگ کنگ و امارات متحده عربی انجام می‌شود.»

او می‌گوید: «بعضی شرکت‌های چینی هم پهپادهای غیرنظامی تولید می‌کنند و در واقع از محدوده خاکستری و مبهمی که بین مقاصد نظامی و غیرنظامی وجود دارد، بهره می‌برند.»
چین از معاملات خود با مسکو دفاع می‌کند و می‌گوید تسلیحات مرگبار به روسیه نمی‌فروشد، و «در صادرات کالاهایی که مصرف دوگانه دارند، به صورت محتاطانه و بر اساس قوانین و مقررات عمل می‌کند».

اندیشکده کارنگی بر اساس تحلیل داده‌های گمرک چین می‌گوید پکن ماهانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار کالا با مصرف دوگانه به روسیه صادر می‌کند؛ کالاهایی که هم مصرف نظامی دارد و هم مصرف تجاری.
این فهرست شامل اقلامی است که آمریکا آنها را در رده کالاهای با «اولویت بالا» قرار داده چون استفاده از آنها در ساخت تسلیحاتی مانند پهپاد و تانک ضروری است.

اندیشکده «روسی» در بریتانیا هم درباره استفاده بالقوه از تجهیزات ماهواره‌ای چین برای جمع‌آوری اطلاعات از جبهه‌های اوکراین هشدار داده است.
مبادلات تجاری چین و روسیه چقدر افزایش یافته؟
بعد از وضع تحریم‌های غرب علیه روسیه، پکن به تامین‌کننده اصلی خودرو، پوشاک، مواد خام و بسیاری از محصولات دیگر برای مسکو تبدیل شد.

بر اساس آمار و ارقام دولتی چین، حجم تجارت این کشور با روسیه در سال ۲۰۲۳ با ثبت رکوردی تازه به ۲۴۰ میلیارد دلار رسید که ۶۴ درصد بیشتر از ۲۰۲۱، یعنی سال قبل از حمله روسیه به اوکراین بود.
این داده‌ها نشان می‌دهد که میزان واردات روسیه از چین ۱۱۱ میلیارد دلار بوده و حجم صادرات به چین به ۱۲۹ میلیارد دلار رسیده است.

میزان صادرات خودروها و قطعات چینی به روسیه در سال ۲۰۲۳ به ۲۳ میلیارد دلار رسید، در حالی که سال قبل از آن شش میلیارد دلار بود.
وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، می‌گوید: «گاز طبیعی روسیه به خانه‌های بسیاری در چین سوخت می‌رساند، و خودروهای ساخت چین در خیابان‌های روسیه تردد می‌کنند.»
اما بعضی کارشناسان این رابطه تجاری را نامتوازن می‌دانند و معتقدند روسیه به چین وابسته‌تر است.
از سال ۲۰۲۳ چین به شریک اول تجاری روسیه تبدیل شده در حالی که روسیه ششمین شریک بزرگ تجاری چین است.

چین چقدر نفت و گاز از روسیه می‌خرد؟
تقریبا نیمی از کل درآمدهای سالانه دولت روسیه از محل فروش نفت و گاز تامین می‌شود.
از زمان حمله به اوکراین و وضع تحریم‌ها، فروش نفت و گاز روسیه به آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا به شدت افت کرده است.
روسیه بخش قابل توجهی از این افت فروش را با افزایش صادرات به کشورهای آسیایی، به ویژه چین و هند جبران کرده است.

سال ۲۰۲۳ روسیه جای عربستان را به عنوان بزرگترین تامین‌کننده نفت خام چین گرفت. در این سال پکن ۱۰۷ میلیون تن نفت خام از مسکو وارد کرد که ۲۴ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود.

گروه هفت، متشکل از اقتصادهای پیشرو جهان، با همراهی اتحادیه اروپا و استرالیا تلاش کرده‌اند درآمدهای روسیه را با تعیین سقف قیمت برای نفتی که روسیه از مسیرهای دریایی می‌فروشد، محدود کنند.

با وجود این چین همچنان به خرید نفت روسیه، بالاتر از سقف قیمت تعیین‌شده ادامه می‌دهد.
هند هم که همچنان رابطه ده‌ها ساله خود را با روسیه حفظ کرده، از زمان آغاز جنگ اوکراین، یکی از خریداران عمده نفت روسیه با قیمت پایین‌تر از بازار بوده است.

به گزارش بانک بارودا، که تحت کنترل دولت هند است، سهم روسیه از کل نفت وارداتی هند در ماه ژوئن ۲۰۲۳ به میزان بی‌سابقه ۴۴ درصد رسید.
چین در سال ۲۰۲۳ هشت میلیون تن گاز نفتی مایع‌شده (ال‌پی‌جی) هم از روسیه وارد کرد که ۷۷ درصد نسبت به سال ۲۰۲۱ بیشتر بود.

این دو کشور قصد دارند روابط خود در حوزه انرژی را افزایش دهند که شامل پروژه خط لوله «قدرت سیبری ۲» یا آلتای هم می‌شود که قرار است گاز طبیعی غرب سیبری در روسیه را به شمال شرق چین منتقل کند.
چین در حال حاضر از طریق خط لوله اول قدرت سیبری که سال ۲۰۱۹ به بهره‌برداری رسیده بود، از روسیه گاز وارد می‌کند.
.
بی بی سی