با مرور اخبار انتخاباتی پنجم خرداد ۱۴۰۳ می‌خوانیم:
در جلسه سران قوا که بعد از ظهر ۳۱ اردیبهشت که به میزبانی محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور و با حضور حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در محل ساختمان دولت برگزار شد، راجع به نحوه اجرای اصل ۱۳۱ قانون اساسی مبنی بر طی فرایند انتخابات ریاست جمهوری در مدت ۵۰ روز بحث و تبادل نظر صورت پذیرفت.
بر این اساس، زمانبندی فرایند انتخابات شامل زمان تشکیل هیات های اجرایی، ثبت نام نامزدها، تبلیغات و روند برگزاری مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد با توجه به توافق اولیه شورای نگهبان، انتخابات برای تعیین رئیس جمهور جدید در تاریخ ۸ تیرماه ۱۴۰۳ برگزار شود.
بر اساس تقویم مصوب انتخابات ثبت نام نامزدها در روزهای دهم تا چهاردهم خرداد انجام می شود و زمان تبلیغات انتخاباتی نیز از روز ۲۳ خرداد لغایت ۶ تیرماه خواهد بود.
احزاب و تشکل‌ها چه کرده‌اند؟
سخنگوی حزب ندای ایرانیان از شروع جلسات این حزب با موضوع انتخابات ریاست جمهوری خبر داد.
سعید نورمحمدی با ابراز تاسف از حادثه پیش آمده برای رئیس جمهور و همراهان ایشان گفت: طبق قانون اساسی با درگذشت رئیس جمهور انتخابات ریاست جمهوری طی ۴۰ روز آینده برگزار خواهد شد. حزب ندای ایرانیان به همین منظور روز گذشته جلسه فوق العاده شورای سیاست گذاری حزب را برگزار کرد و اعضای سیاست گذاری نسبت به تحولات بعد از سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور بحث و گفت وگو کردند.
وی ادامه داد: با نظر اعضای شورای سیاست گذاری امشب جلسه فوق العاده مشترک شورای مرکزی و شعب استانی حزب برگزار خواهد شد و رویکردها و سیاست های حزب در قبال این انتخابات به بحث و گفت وگو گذاشته خواهد شد.
از طرف دیگر دبیرکل جامعه اسلامی کارمندان از بررسی سوابق داوطلبان بالقوه در این تشکل سیاسی خبر داد و گفت: در مرحله ابتدایی این بررسی‌ها هستیم و ممکن است با داوطلبان احتمالی هم جلسه برگزار کنیم. شاخص‌های ما برای بررسی داوطلبان هم شاخص‌هایی است که رهبر معظم انقلاب درباره ریاست‌جمهوری فرموده‌اند.
همچنین قائم مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی با اشاره به اینکه فردا جلسه فوق العاده جبهه اصلاحات برگزار خواهد شد، گفت: اعتماد ملی در انتخابات شرکت می‌کند ولی نوع مشارکت حزب به داوطلبانی که تایید صلاحیت می‌شوند هم بستگی دارد. اگر نامزد اصلاح‌طلب تایید شود حتما در انتخابات فعال هستیم؛ در غیر این صورت به بررسی بیشتر نیاز است.
سخنگوی جبهه اصلاحات هم اعلام کرده است که این جبهه هنوز تصمیمی در مورد انتخابات ریاست جمهوری ۸ تیر نگرفته، اما این انتخابات در دستورکار جبهه اصلاحات است وجلسه انتخاباتی اصلاح‌طلبان فردا برگزار می‌شود. ورود جبهه اصلاحات با گزینه‌های حداکثری بستگی به عملکرد شورای نگهبان دارد.
جواد امام درباره اینکه توصیه جبهه اصلاحات به شورای نگهبان برای افزایش مشارکت در انتخابات چیست، گفت: من فکر می‌کنم انتظار جبهه اصلاحات و مردم این است که شاهد برگزاری انتخاباتی آزاد با حضور همه سلایق باشیم. از عدم مشارکت مردم در انتخابات گذشته درس بگیریم و انتخابات را به مردم واگذار کنیم و به جای مردم تصمیم نگیریم، همه باید به فردی که مردم او را می‌پسندند، تن دهیم. اگر این اتفاق بیفتد، می‌توانند از جریانات سیاسی و مردم انتظار داشته باشند که در انتخابات حضور پررنگی داشته باشند.
همچنین نایب‌رئیس خانه احزاب خبرداد که در ۲ روز آینده اولین جلسۀ انتخاباتی احزاب اصول‌گرا در قالب فراکسیون اصولگرایان خانه احزاب برگزار خواهد شد. سعی می‌کنیم با هم‌افزایی دیگر احزاب اصول‌گرا در نهایت ۲ یا ۳ نامزد نهایی در عرصۀ انتخابات ریاست‌جمهوری داشته باشیم.
شخصیت‌ها چه می‌گویند؟
دفتر علی لاریجانی به اخبار منتشر شده درباره نامزدی وی در انتخابات واکنش نشان داد و نوشت: اخبار دکتر علی لاریجانی مشاور رهبر انقلاب اسلامی «صرفاً و تنها» از طریق مجاری رسمی ایشان منتشر می شود.
آیت الله علیرضا اعرافی هم کاندیداتوری خود در انتخابات ریاست جمهوری را تکذیب کرده و گفته است که قصد کاندیداتوری در انتخابات ندارم.
بنا بر اخبار منتشر شده، برخی از شخصیت‌های سیاسی کشور به منزل سعید جلیلی رفته و از وی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری دعوت کرده‌اند که با مخالفت سعید جلیلی روبرو شدند.
در همین ارتباط حامد سلطانی یکی از حامیان جلیلی با انتشار پستی در اینستا گرام با اشاره به اینکه حزب‌اللهی تر از جلیلی نداریم، نوشته است که اولویت اصلی کشور باید تقویت محور مقاومت باشد و به همین خاطر باید جلیلی رئیس‌جمهور شود. با احمدی‌نژاد و ظریف محور مقاومت تضعیف می‌شود!
همچنین عبدالرضا داوری شمس الدین حسینی را به عنوان شخصی که می تواند پدیده انتخابات باشد، مطرح کرده و گفته است: با اینکه فقط ۳۵ روز تا انتخابات ریاست جمهوری باقیست اما یکی از چهره‌هایی که می‌تواند به پدیده هشتم تیر تبدیل شود و معادلات انتخابات را تغییر دهد دکتر سید شمس الدین حسینی است. یک تکنو کرات توسعه گرا که سابقه حضور در دولت و مجلس و دانشگاه را دارد و مورد وثوق مردم و نظام است.
بنابر اخبار منتشر شده در دولت بهار نیز جمعی از افرادی که خود را نماینده اقشار مختلف مردم قم معرفی می کردند، روز گذشته با اجتماع در برابر منزل محمود احمدی نژاد مصرانه از او خواستند تا برای به سامان رساندن مشکلات و شرایط سخت امروز کشور، خود را در معرض انتخاب مردم قرار دهد و در انتخابات پیش رو ثبت نام نماید.
اما صدای ملت با انتشار مطلبی نوشته است، احمدی‌نژاد می‌گوید در حال بررسی شرایط است تا تصمیم بگیرد که در انتخابات، به عنوان نامزد ثبت‌نام کند یا خیر؟
علی مطهری فعال سیاسی و نماینده ادوار مجلس ضمن حضور در مراسم ترحیم شهید امیرعبداللهیان و ضمن تسلیت به دلیل شهادت رئیس جمهور و همراهانش در حضور خبرنگاران، گفت: جای خالی شهدای خدمت را می‌توانیم با اتحاد و همبستگی مردم و تلاش و کار و فعالیت بیشتر ان‌شاالله جبران کنیم. ️مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو موجب می‌شود، جایگاه ایران در دنیا بهتر شده و در حل مشکلات کشور به خصوص مسائل اقتصادی می‌تواند مؤثر باشد.
برخی کاربران شبکه‌های مجازی هم با انتشار عکسی از شهید سید ابراهیم رئیسی و دیگر شهدای خدمت که در آن وزیر راه نیز حضور دارد، زنده بودن مهرداد بذرپاش را تقدیر خداوند برای ادامه راه رئیسی عنوان کرده‌اند.
برخی شنیده‌ها حاکی از این است که از میان کاندیداهای مطرح جریان اصلاحات، تاکنون حضور چهره‌هایی چون محمدرضا عارف، عبدالناصر همتی محتمل به نظر می‌رسد.
همچنین برخلاف گمانه‌زنی‌ها و نظرسنجی‌هایی که در روزهای اخیر در فضای مجازی داغ شده است، محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی برنامه‌ای برای کاندیداتوری در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری ندارند. اگرچه مشخص نیست طی روزهای آتی چه اتفاقاتی خواهد افتاد.
در روزنامه‌ها و فضای مجازی چه خبر بود؟
امروز، روزنامه اعتماد اسامی شخصیت های احتمالی کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرد.
روزنامه اصولگرای جوان هم در مطلبی با تاکید بر اینکه کاندیداهای علاقمند به رئیسی، با نام و محبوبیت رئیسی در انتخابات آتی موج سواری نکنند، نوشته است: این روزها دستورالعمل رئیس‌جمهور شهید به رسانه‌های دولت در هنگامه انتخابات خبرگان رهبری که آیت‌الله رئیسی جزو کاندیداها بود، منتشر شده و باب جدیدی از اخلاق انتخاباتی شهید سیدابراهیم رئیسی را نمایان کرده است.
در ادامه این مطلب آمده است:کاندیداها می‌توانند تصمیم بگیرند اینگونه باشند. جدل غیراخلاقی نکنند، از موقعیت خود سوءاستفاده نکنند، روی به تخریب، طعن و تهمت نیاورند و… این موارد می‌تواند تأثیر مثبت شهادت رئیس‌جمهور بر انتخابات زودهنگام باشد، البته به شرطی که کاندیداهای محترم بیان نکنند که به خاطر تأسی به رئیس‌جمهور شهید اینگونه عمل می‌کنند، وگرنه که خودش سوءاستفاده از محبت مردم به رئیس‌جمهور فقید است.
روزنامه شرق در سرمقاله امروز خود با اشاره به اینکه جبهه پایداری همه تلاش خود را می کند که جانشین رئیسی شود، نوشت: اصولگرایان معتدل جریان قدرت را به نرمی تغییر خواهند داد و با تأکید بر وعده‌های انجام‌نشده از سوء‌مدیریت‌های دولت درصددند با حفظ حرمت عملکرد گذشتۀ رئیس‌جمهور متوفی انتقادات خود را در لفافی از ستایش مطرح کنند.
در ادامه این تحلیل آمده است: اصلاح‌طلبان آری‌گوی بعید است در این عرصه توانی برای عمل سیاسی داشته باشند، خاصه اینکه آنان از پشتیبانی تمام اصلاح‌طلبان برخوردار نیستند.
روزنامه های هم میهن با تیتر «گمانه زنی ها و فضاسازی ها» ستاره صبح با تیتر «گزینه‌های مطرح ریاست جمهوری» مردم سالاری با انتشار اظهارات سید محمدخاتمی در دیدار با دبیرکل و اعضای شورای مرکزی حزب مردم سالاری را با تیتر «اصلاح طلبان باید هر چه زودتر برای انتخابات آینده تعیین تکلیف کنند» همدلی با تیتر «ادامه مسیر یا چرخش فرمان سیاسی» هم به موضوع انتخابات ریاست جمهور چهاردهم پرداخته اند.
افراد شاخصی که احتمالا در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ ثبت‌نام خواهند کرد در کانال‌های خبری منتشر شده است.
برخی نیز نظر سنجی بین کاندیدای احتمالی ریاست جمهور ۱۴۰۳، از جمله «محمد باقر قالیباف، مجتبی ذالنور، علی لاریجانی، مهرداد بذرپاش، محمد جواد ظریف، پرویز فتاح، علیرضا زاکانی، سعید جلیلی، محمد مخبر، سعید محمد» انجام داده‌اند.
یکی دیگر از کانال های تلگرامی هم لیستی از همه کاندیداهای احتمالی ریاست جمهوری ۱۴۰۳ منتشر و تاکید کرده است که هنوز هیچ یک از اسامی این لیست رسما شرکت خود در انتخابات را تایید نکردند.
روابط عمومی معاونت صدا اعلام کرد به منظور بالابردن آگاهی عموم جامعه و ایجاد یک صدایی در ملت ایران برای انتخاب فرد اصلح، همچون سنوات گذشته « رادیو انتخاب – با شعار صدای مردم» را در بازه زمانی ۵ خرداد تا ۹ تیرماه روی موج ۹۵.۵ مگاهرتز فعال می شود.
تعدادی از کانال های خبری هم جزییات و زمانبندی انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم را در قالب ای اینفوگرافیک اطلاع رسانی کردند.
جزییاتی از انتخابات ریاست جمهور چهاردهم
طبق اعلام ستاد انتخابات کشور، ۱۰ خرداد تا ۱۴ خردادماه به‌مدت ۵ روز موعد ثبت‌نام از داوطلبان خواهد بود. سپس شورای نگهبان از ۱۵ الی ۲۱ خرداد صلاحیت‌های ثبت‌نام‌کنندگان را بررسی می‌کند و روز ۲۲ خرداد اسامی نامزدهای انتخابات دولت چهاردهم منتشر خواهد شد.
به گفته سخنگوی ستاد انتخابات، مهلت تبلیغات کاندیداها از ۲۳ خرداد الی ۶ تیرماه است و رأی‌گیری برای انتخابِ نهمین رئیس‌جمهور ایران در روز ۸ تیر ۱۴۰۳ انجام خواهد گرفت.
محسن اسلامی از احتمال برگزاری الکترونیکی انتخابات ریاست‌جمهوری در چند حوزه خبرداده و گفته است: ثبت‌نام‌ها حضوری است و البته پیشنهاد دادیم که امکان نام‌نویسیِ الکترونیکی را هم داشته باشیم و منتظریم شورای نگهبان در این‌باره اعلام نظر کند. همچنین آمادگی داریم در برخی حوزه‌ها مثل کلانشهری تهران و سایر کلانشهرها انتخابات الکترونیک را داشته باشیم اما تصمیم نهایی در این موضوع باید با تأیید شورای نگهبان باشد که هنوز این مسئله نهایی نشده است.
این درحالیست که رئیس کمیسیون شورا و امور داخلی مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: برای انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم امکان برگزاری انتخابات الکترونیکی حداقل در دور اول وجود ندارد چرا که شرایط آن مهیا نیست اگر انتخابات ریاست جمهوری به مرحله دوم کشید آن زمان شورای نگهبان تصمیم‌گیری می‌کند.
همچنین قائم مقام پژوهشکده شورای نگهبان درباره اینکه برای ثبت‌نام در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری چه کسانی باید استعفا دهند؟، توضیح داد: قانون انتخابات ریاست جمهوری محدودیتی در این خصوص برای ثبت نام کنندگان در نظر نگرفته است مگر در خصوص افرادی که مستقیما در برگزاری و یا نظارت بر انتخابات نقش دارند که این افراد در صورت کاندیداتوری باید استعفا بدهند. بر اساس سیاستهای کلی انتخابات و قانون انتخابات ریاست جمهوری، وزیر کشور مسئول مستقیم اجرای انتخابات است و بر اساس تحلیل حقوقی در شرایط کنونی، سه فردی که عضو شورای سه‌نفره قوه مجریه هستند محدودیتی برای انتخاب شدن نخواهند داشت و در حکم رئیس‌جمهوری هستند که خود برای انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیداست.
لازم به ذکر است، با اصلاح قانون، انتخابات شوراها سال آینده برگزار می‌شود عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: طبق طرح اصلاح ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری، چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هشتم تیرماه امسال و انتخابات شوراها سال آینده برگزار می‌شود.