زینب طاری : تابستان ۱۴۰۳ برای مشترکان بخش صنعتی همواره چالش‌‌‌آفرین بوده چرا که ناترازی ۱۰ تا ۱۵هزار مگاواتی برق گریبان صنایع را می‌گیرد؛ امسال هم دولت برنامه‌‌‌ای برای صنایع مختلف تدوین کرده و محدودیت‌ها را در سه گروه شرکت‌های کوچک، شهرک‌‌‌های صنعتی و شرکت‌های انرژی‌بر اعمال می‌کند که بر این اساس صنایع انرژی‌بر بیش از همه محدودیت‌ها و خاموشی را تجربه می‌کنند. واحدهای صنفی کوچک طبق اظهارات مسوولان وزارت نیرو مشمول برنامه‌‌‌های محدودیت نمی‌‌‌شوند و در این میان شهرک‌‌‌های صنعتی نیز یک روز در هفته خاموشی را تجربه می‌کنند. وزارت نیرو اگرچه برنامه‌‌‌های مدیریت مصرف و خاموشی را برای صنایع اجرایی می‌کند، اما سعی کرده با ابزارهای تشویقی بخش مشترکان مردمی را به کاهش مصرف ترغیب کند و همزمان با تغییر ساعات ادارات برای صرفه‌‌‌جویی ۱۵۰۰ مگاواتی، کاهش مصرف برق ۱۵ درصدی را هم در این بخش رقم بزند. برای اطلاع‌‌‌رسانی به صنایع و سایر مشترکان برق، مدیرعامل توانیر در نشستی مطبوعاتی به تشریح برنامه‌‌‌های مدیریت برق در تابستان پرداخت که مشروح آن از نظر مخاطبان می‌‌‌گذرد.
فهرست خاموشی صنایع در تابستان
ظرفیت تولید برق صنایع انرژی‌بر کشور تا پایان سال به ۲هزار مگاوات میرسد
مدیرعامل توانیر در این نشست مطبوعاتی با اشاره به ناترازی صنعت برق گفت: از ابتدای دولت سیزدهم که با ناترازی ۱۵هزار مگاواتی مواجه بودیم، برنامه‌‌‌ها در جهت توسعه ظرفیت نیروگاهی، تعمیرات، توسعه شبکه‌‌‌ها و مدیریت مصرف صورت گرفت که برای هر سال برنامه‌‌‌ها تدوین شد. در سال اول ۱۰۰ اقدام، سال دوم ۱۴۰ و برای سال‌جاری ۱۸۰ اقدام پیش‌بینی و برنامه‌‌‌ریزی شده است.
مصطفی رجبی‌مشهدی ضمن اشاره به این مطلب افزود: خوشبختانه با تلاش بخش خصوصی پیش‌بینی ما این است که تا پایان سال‌جاری ظرفیت تولید برق نیروگاه‌‌‌های صنایع انرژی‌بر به بیش از ۲هزار مگاوات برسد و به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شود و برنامه این است که در دو سال آینده این رقم به ۱۰هزار مگاوات برسد. علاوه بر این، ۶هزار مگاوات کار اجرایی برای احداث نیروگاه و ۱۷هزار مگاوات موافقت اصولی با کسب مجوزهای لازم اخذ شده است؛ علاوه بر این خوشبختانه هر ساله ۱۰هزار مگاولت آمپر به ظرفیت ترانسفورماتورهای شبکه انتقال و فوق توزیع اضافه می‌شود و ۱۲۰۰ کیلومتر هم شبکه انتقال و فوق توزیع هم احداث شده تا بهبود پایداری شبکه و ولتاژ در شبکه سراسری اتفاق بیفتد.
برق‌‌‌رسانی به 450 روستا در دولت سیزدهم
وی افزود: از دیگر اقدامات مهم دولت سیزدهم می‌توان به توسعه ظرفیت‌‌‌ها در بخش روستایی اشاره کرد که 450روستا با 7هزار خانوار روستایی با اعتباری بالغ بر 10هزار میلیارد تومان از نعمت برق برخوردار شده‌‌‌اند و همچنین 18هزار خانوار عشایری از طریق سامانه‌‌‌های قابل حمل خورشیدی امکان استفاده از برق را دارا هستند؛ بر این اساس می‌توان گفت علاوه بر اینکه 100درصد از بخش شهری از برق برخوردار هستند، بیش از 99.7درصد از روستاها هم از برق بهره‌‌‌مند شده‌‌‌اند.
22هزار مگاوات نیروگاه در حال احداث هستند
وی ادامه داد: 22هزار مگاوات نیروگاه در کشور در حال احداث است که نیمی از آنها نیروگاه تجدیدپذیر هستند که این اتفاق می‌تواند در رفع ناترازی بسیار موثر باشد و به همین دلیل توافقات لازم برای پرداخت 7.5 میلیارد دلار تسهیلات توسط صندوق توسعه ملی به نیروگاه‌‌‌های فسیلی و 5 میلیارد دلار هم برای تجدیدپذیرها انجام شده است.
«تابلو برق آزاد» هم به بورس آمد
رجبی‌مشهدی با اشاره به تابلو سبزها در بورس انرژی گفت: در حوزه تجدیدپذیرها مشوق‌‌‌های دیگر هم پیش‌بینی شده که می‌توان به تابلو سبز برق اشاره کرد و بازگشت سرمایه سریعی را به همراه داشته و در دو روز گذشته «تابلو برق آزاد» هم راه‌‌‌اندازی شده که در گام اول یک نیروگاه 20 مگاواتی مقیاس کوچک توانست برق تولیدی خود را عرضه کند؛ از قابلیت‌‌‌های تابلو برق آزاد می‌توان به نبود محدودیت عرضه اشاره کرد و کسانی که در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند، علاوه بر جبران ناترازی از درآمد قابل‌توجهی برخوردار می‌‌‌شوند. طرح «تابلو آزاد برق» در واقع به نوعی مشارکت مردم در این صنعت به شمار می‌رود و امکان سرمایه‌گذاری از طریق مقیاس‌کوچک‌‌‌ها و بازگشت سرمایه مطلوب فراهم است.
کاهش 1500 مگاواتی برق ادارات در تابستان
مدیرعامل توانیر افزود: بر اساس مصوبه هیات وزیران محدودیت ادارات از 15 خرداد تا 15 شهریور از ساعت 6تا13 خواهد بود و در این دوره باید برق مصرفی 30درصد کاهش پیدا کند و بعد از ساعت 13 باید نسبت به گذشته 60درصد مصرف را کاهش دهند؛ در واقع هدف‌گذاری ما برای ادارات دولتی کاهش مصرف 1500مگاواتی برق در ساعات اوج است و تاکنون 541مگاوات کاهش مصرف ادارات را از طریق کنتورهای هوشمند ثبت کردهایم و چنانچه برخی از ادارات این کاهش مصرف را رعایت نکرده‌اند، هشدارهای لازم را دریافت کردهاند؛ به این صورت که از طریق کنتورهای هوشمند در نوبت اول 10دقیقه برق قطع می‌شود و در مرحله بعد 30 دقیقه و در مرحله آخر در صورت بی‌توجهی به برنامه‌‌‌ها برق اداره و دستگاه اجرایی به کلی قطع می‌شود. همچنین در بخش خانگی هم هدف‌گذاری کاهش 15 درصدی را در 21 هفته دنبال می‌‌‌کنیم و مشوق‌‌‌هایی هم برای این بخش در نظر گرفته‌‌‌ایم.
تقسیم‌‌‌بندی صنایع از نظر میزان محدودیت‌های برق
وی با بیان اینکه ما صنایع را به سه گروه تقسیم کردهایم، خاطرنشان کرد: گروه اول کارگاه‌‌‌های صنفی و صنعتی هستند که بیشترین اشتغال را ایجاد می‌کنند و برقشان را به طور کامل و بدون محدودیت تامین می‌‌‌کنیم. واحدهای شهرک‌‌‌های صنعتی هم 6 روز در هفته می‌توانند فعالیت کنند و یک روز که از قبل مشخص شده محدود می‌‌‌شوند و البته برای جلوگیری از برخی آسیب‌‌‌ها در شهرک‌‌‌های صنعتی برق روشنایی را که حدود 5درصد مصرف آنهاست، تامین می‌‌‌کنیم. بخش دیگر که شامل 700 واحد می‌شود و به عنوان صنایع انرژی‌بر آنها را می‌‌‌شناسیم، تا پایان شهریور مطابق برنامه تامین می‌‌‌شوند و البته تمام سعی ما این است که به نسبت سال‌های گذشته انرژی بیشتری به آنها اختصاص دهیم.
وی با بیان اینکه واحدهای حساس باید دارای مولدهای اضطراری باشند، گفت: در برنامه مدیریت مصرف سعی ما این است که برق واحدهای حساس را تامین کنیم و دچار مشکلی نشوند، به طور مثال هماهنگی‌‌‌هایی با شهرک‌‌‌های صنعتی در خصوص واحدهای دارویی صورت گرفته است. رجبی‌مشهدی در مورد واردات برق نیز گفت: ما از کشورهای ترکمنستان و ارمنستان واردات برق داریم و در پیک مصرف 500 مگاوات واردات برق را پیش‌بینی کردهایم.
امتیازات وزارت نیرو برای کشاورزان در تابستان
مدیرعامل توانیر ضمن اشاره به این مطلب که به نظر میرسد تا 6500 تومان برق تابلو سبزها خریداری شود، به بخش کشاورزی نیز اشاره و اظهار کرد: در موضوع چاه‌‌‌های کشاورزی باید 19 ساعت تامین برق شوند و در تابستان با توجه به ناترازی موجود این 19 ساعت برق را در ساعات غیر‌اوج بار تامین می‌‌‌کنیم و البته این برق رایگان در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد؛ ضمن اینکه اگر مالکان چاه‌‌‌های کشاورزی در خصوص تولید انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر به میزان 15درصد مصرف خود اقدام کنند، مشمول 5 ساعت قطع برق در ساعات پیک نمی‌‌‌شوند و در صورتی که بتوانند اقدامات بهینه‌‌‌سازی مانند نوع برداشت آب، اصلاح پمپ‌‌‌ها و… را اجرا کنند، برق آنها تا چهار برابر هزینه‌‌‌های تامین برق که هر کیلووات ساعت2200 تومان است، خریداری می‌شود.
این مقام مسوول وزارت نیرو در مورد تامین برق خودروهای برقی نیز خاطرنشان کرد: وزارت نیرو مشکلی برای تامین این برق ندارد و هزینه‌‌‌های تامین برق آنها با هزینه‌‌‌های مشترکان تجاری که حدود 547 تومان است، یکسان است و اگر وزارت صمت نیازمند ایستگاه‌‌‌های شارژ برقی عمومی باشد، قطعا نیازمند صرف مدت زمان مشخص هستیم، اما با تعاملات لازم قادریم این برنامه اجرایی شود.
مصرف 32هزار مگاوات برق در سرمایش
مدیرعامل توانیر در مورد میزان مصرف برق در بخش سرمایش و کولرها گفت: مصرف برق در بخش سرمایشی کشور بیش از 32هزار مگاوات است که معادل مصرف برق کشور مصر بوده، این در حالی است که علاوه بر بالاتر بودن گرمای این کشور به میزان یک درجه نسبت به ایران، شاخص تولید ناخالص ملی این کشور هم از ما بالاتر است؛ بنابراین به نظر میرسد از نظر استفاده از وسایل سرمایشی جزو پرمصرف‌‌‌ها بوده‌‌‌ایم، چرا که در مناطق معتدل دمای موردنیاز با کولرهای آبی فراهم می‌شود یا اینکه می‌توانیم با ساعات کمتر از کولرهای گازی پربازده استفاده کنیم؛ ذکر این نکته ضروری است که بر اساس قانون تعرفه‌‌‌ها به گونه‌‌‌ای پیش‌بینی شده که در هر منطقه 75درصد مشترکان باید کمتر از الگو مصرف کنند و در مناطق مختلف کشور هم ما شاهد رعایت چنین الگویی هستیم؛ بر این اساس اگر از کولرهای گازی به صورت بی‌‌‌محابا و بدون توجه به الگوها استفاده شود، قبض برق بیش از 700هزار تومان صادر می‌شود و اگر از دو کولر استفاده شود این رقم به 2 میلیون تومان میرسد؛ بنابراین از هموطنان خواهشمندیم که در مصرف برق صرفه‌‌‌جویی کنند.
رجبی‌مشهدی در خصوص میزان ناترازی اظهار کرد: پیش‌بینی ما این است که در تیر و مرداد 10هزار مگاوات ناترازی داشته باشیم و امیدواریم با اقدامات مدیریت مصرف هماهنگی دستگاه‌‌‌های مختلف و همکاری مردم خاموشی را در بخش خانگی تجربه نکنیم. بر همین اساس علاوه بر طرح پاداش صرفه‌‌‌جویی و رایگان کردن برخی قبض‌‌‌ها و «پویش با انرژی» و در نظر گرفتن جوایز ارزنده این طرح امیدواریم کاهش در مصرف اتفاق بیفتد. وی در خصوص صادرات برق گفت: بر اساس اولویت داخل صادرات برق انجام می‌شود و با توجه به اینکه در پیک قرار داریم میزان صادرات حدود 600 مگاوات است که میزان واردات هم تقریبا به همین اندازه است
رجبی‌مشهدی با اشاره به وظایف صنایع در احداث نیروگاه عنوان کرد: صنایع ملزم به احداث 10هزار مگاوات نیروگاه هستند که هزار مگاوات آن تجدیدپذیر است که با توجه به آمارهای موجود، عملیات اجرایی احداث نیروگاه به میزان حدود 600 مگاوات توسط فولاد مبارکه در حال انجام است و در سایر نقاط هم حدود 800 مگاوات تا دو سال دیگر توسط صنایع، نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر احداث می‌شود؛ به طور کلی اقبال صنایع به انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر خوشبختانه بسیار بالاست و بخش کشاورزی هم استقبال مطلوبی از نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر به‌‌‌ویژه در استان کرمان و خراسان رضوی داشته‌‌‌اند.
3هزار مگاوات نیروگاه در آستانه بازنشستگی
وی با اشاره به اینکه حدود 3هزار مگاوات نیروگاه در آستانه بازنشستگی هستند، اظهار کرد: هم‌اکنون با اورهال مطلوبی که صورت گرفته مشکلی برای تامین برق نداریم، اما به محض اینکه ناترازی‌‌‌ها در کشور رفع شود به زودی نیروگاه‌‌‌های فرسوده‌‌‌ای که این میزان برق را تولید می‌کنند از مدار تولید خارج می‌‌‌شوند و جایشان را به نیروگاه‌‌‌های جدید می‌دهند.
وی تصریح کرد: هر فردی که یک کیلووات کاهش مصرف داشته باشد، پاداش همان صرفه‌‌‌جویی را دریافت می‌کند چون هر کاربر با قبض مشابه سال گذشته خودش سنجیده می‌شود. نکته دیگر اینکه در سال گذشته میزان پاداش از میزان قبض بیشتر بود و بستانکاری برای سال‌های بعدی اتفاق می‌‌‌افتاد، اما امسال ضمن رایگان شدن قبض مشترک، با توجه به امتیاز بالا شانس بردن جوایز نفیس‌تر برایش فراهم می‌شود. با وجود این نکته اساسی اینکه کسانی که میزان مصرف برقشان کمتر از الگو باشد، چهار برابر بیشتر نسبت به کسانی که بالاتر از الگو مصرف می‌کنند، پاداش دریافت می‌کنند.
مزیت‌‌‌های خرید برق توسط شرکت‌های توزیع
وی با اشاره به حضور شرکت‌های توزیع در بورس انرژی اظهار کرد: از گذشته امکان فروش در بازار عمدهفروشی و همچنین بورس برق فراهم بوده، اما نیروگاه‌‌‌داران به دلیل اینکه در بورس به صورت نقد معاملات انجام می‌شود، بورس را ترجیح می‌دهند و با توجه به اقدامی‌‌‌که از ابتدای اردیبهشت صورت گرفت، حجم خرید و فروش خارج از بازار عمدهفروشی افزایش پیدا کرد و حتی می‌توان پیش‌بینی کرد که در خرداد ماه 50 تا 60درصد معاملات به صورت فروش برق در بورس انرژی یا معاملات دوجانبه انجام شود و این در حالی است که در برنامه هفتم پیش‌بینی این بود که در سال آخر برنامه به 60درصد برسیم در حالی که ما ظرف چند ماه به هدف نهایی برنامه هفتم می‌‌‌رسیم.
وی افزود: با توجه به اینکه در مصوبات هیات تنظیم بازار برق پیش‌بینی شده که نقش بازار عمدهفروشی ایجاد تعادل باشد و 30درصد از حجم معاملات در این بازار انجام شود، سقف قیمتی آن نمی‌تواند بر بازار سهام تاثیرگذار باشد. ما باید سعی کنیم این بازار (عمدهفروشی) کوچک‌تر شود و اجازه دهیم متقاضیان و عرضه‌‌‌کنندگان نرخ را در بورس بدون کف و سقف قیمتی تعیین کنند؛ ضمن اینکه امروز قیمت‌ها در بورس حدود 127 تومان است که رقم راضی‌‌‌کننده‌‌‌ای برای نیروگاه‌‌‌داران است و این ارقام از معاملات دوجانبه جذاب‌‌‌تر است.
به پویش «با انرژی» بپیوندید
همچنین در ادامه خدادادی، مدیر طرح «پویش با انرژی» نیز اظهار کرد: با شروع فصل گرما بیش از 40درصد برق صرف سرمایش می‌شود. در حالی که بهتر است بخش قابل‌توجهی از برق تولیدی در صنعت، کشاورزی و دامپروری مصرف شود. کافی است بدانیم که پاکستان با 120 میلیون جمعیت برای تامین سرمایش به اندازه ما برق مصرف می‌کند و این نشان از مصرف غیراستاندارد ماست. بر این اساس پویش
«با انرژی» راه‌‌‌اندازی شده تا مشترکان را به کاهش مصرف برق سوق دهد. نکته حائز اهمیت اینکه علاوه بر پاداش‌‌‌هایی که در سال گذشته برای هموطنان تا سقف رایگان شدن قبض در نظر گرفته شده بود، شهروندانی که اقدام به صرفه‌‌‌جویی می‌کنند، شانس آنها برای برنده شدن جوایزی مانند 300 دستگاه خودرو، هزاران کمک خرید لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، بسته‌‌‌های دیجیتال، اینترنت رایگان و… افزایش می‌‌‌یابد.
وی در ادامه با بیان راهکارهایی برای کاهش مصرف برق توسط بخش خانگی برای ورود به این پویش افزود: ما حدود یک هفته است که تبلیغات را آغاز کردهایم و ظرف همین مدت کوتاه 200هزار نفر در این پویش مشارکت کردهاند که امیدوارم با حمایت رسانه‌‌‌ها عمومیت بیشتری پیدا کند و هدف اصلی ما کاهش 15 درصدی مصرف در بخش خانگی است.
زینب طارمی