برای شنیدن مصاحبه لطفا اینجا را کلیک کنید
مصاحبه رادیو فرانسه با ژاله وفا در زمینه سقوط قیمت نفت و اثراتش بر اقتصاد ایران
سه شنبه 20 آبان 1393برابر با 11 نوامبر 2014
سقوط بهای طلای سیاه در بازار جهانی، که از هفته‌های اول تابستان سال جاری آغاز شده بود، همچنان ادامه دارد. همه داده‌های موجود در محافل عرضه و تقاضای نفت در بازار جهانی نشان می‌دهد که طی حدود پنج ماه گذشته قیمت نفت سی درصد کاهش یافته است. دلایل این سقوط آزاد کدام‌ها هستند؟ برخی از کار‌شناسان، افزایش تولید داخلی آمریکا، افت نیازکشورهای صنعتی و به ویژه افت تقاضا ازسوی چین را ازعلل عمده کاهش بهای نفت دانسته‌اند، اما برخی دیگراز صاحب نظران ویا مسئولین حکومتی هدف‌های سیاسی ومنطقه‌ای را درپشت پرده سیاست افزایش عرضه و کاهش قیمت نفت می بینند . مسعود میرکاظمی عضو کمیسیون انرژی درمجلس اسلامی می‌گوید: کاهش قیمت نفت اقدامی سیاسی است و باید با حرکتی سیاسی با آن برخورد شود. این عضو مجلس می‌افزاید: عوامل اقتصادی نمی‌تواند به اندازه‌ای تاثیرگذارباشد که قیمت نفت به سرعت از۱۱۵ دلاربرای هربشکه به ۸۳ دلاربرای هربشکه سقوط کند . رقابت درکاهش بهای نفت میان کشورهای عضو اوپک درماه‌های اخیربرشتاب این روند افزوده است . همزمان با آغازسقوط قیمت دربازاردرماه‌ها تابستان با به صدا درآمدن زنگ خطربودجه دولت «تدبیرو امید» حسن روحانی، پس ازعربستان و کویت، ایران، عراق و قطرنیزبه سرعت بهای نفت صادراتی خود را کاهش دادند. درمورد ایران، به علت نیازمبرم این کشوربه پول نفت از بهای بسیارنازل درخواستی از سوی ایران سخن رفته است . طی دو هفته گذشته هر بشکه نفت مناطق مختلف جهان به این ترتیب معامله شده است: بهای نفت اوپک در حال حاضر به محدودهٔ هشتاد تا حداکثر هشتاد و دو دلار، بهای نفت برنت دریای شمال به محدوده هشتاد و پنج دلار، قیمت نفت و ست تگزاس آمریکا به بشکه‌ای هشتاد دلار، بهای نفت دُبی به محدودهٔ هشتاد و دو تا حداکثرهشتاد و چهار دلار سقوط کرده است . از انجایی که هیچ گمانه زنی قابل اعتنایی در مورد افزایش بهای نفت در ماه‌های آینده متصور نیست، سید حسن قمصری، مدیر امور بین المللی شرکت ملی نفت جمهوری اسلامی به دولت این کشور پیشنهاد کرده است تا قیمت نفت در بودجه سال آینده خورشیدی را به جای یک صد دلار امروز بشکه‌ای۷۰ تا ۷۵ دلار برنامه ریزی نماید . سید محمد علی خطیبی، نماینده سابق جمهوری اسلامی ایران در سازمان کشورهای صادرکننده نفت «اوُپک» با اشاره، به گفته وی، شکل گیری ائتلاف جدید نفتی بین عربستان و آمریکا برای پائین نگاه داشتن قیمت نفت و ضربه زدن به اقتصاد کشورهایی مانند ایران و روسیه به برخی دیگر از دلایل سقوط بهای نفت اشاره کرده است . اکنون بسیاری از کشورهای متضرر شده از سقوط بهای طلای سیاه در انتظار نشست آتی اوپک در بیست و هفتم نوامبر به سرمی برند. در این نشست که در پکن برگزار خواهد شد بیست و یک کشور عضو این قدیمی‌ترین کنسرن فروش نفت باید در مورد راه‌های افزایش و یا تثبیت بهای این کالای گران بها به توافق برسند . این نشست در حالی برگزار خواهد شد که برخی از محافل سیاسی – مطبوعاتی از ارتباط این نشست و نتایج مذاکرات اتمی ایران و ۱+۵ سخن می‌گویند . روزنامه اقتصادی، دنیای اقتصاد چاپ تهران که سیاست‌های نفتی جمهوری اسلامی را دنبال می‌کند با اشاره به وجود چنین ارتباطی می‌نویسد: «سناریوی کاهش تولید اوپک دارای دو مولفه توافق ایران وغرب و ایجاد توازن دربازارجهانی نفت «است . این روزنامه در مورد مولفه اول می‌نویسد: در صورت توافق هسته‌ای بین ایران وغرب علاوه بر ضرورت تصمیم گیری برای بازگشت قیمت در بازار جهانی نفت، عربستان نیز باید برای بشکه‌های نفت ایران جا باز کند. این در حالی است که با تمدید مذاکرات یا عدم توافق بین دو گروه مذاکره کننده هسته‌ای، در این صورت موازنه بازار جهانی نفت به عنوان یک اصل مورد توجه کشورهای عضو قرارمی گیرد که در این رابطه نیز پیش بینی کاهش سطح تولید توسط همه کشورهای عضو دور از واقعیت نیست . درباره تداوم سقوط بهای نفت و نگرانی برخی از کشورهای نیازمند به دلارهای نفتی، در یک گفت‌و‌گوی تلفنی، پرسش‌هایی را به خانم ژاله وفا اقتصاد‌دان مقیم آلمان مطرح کردم… نوشتۀ رحمت قاسم بیگلو