یکی دیگر از مشکلات مهم، سرنوشت زندانیان فلسطینی است. حماس خواستار آزادی چند زندانی است، اما اسرائیل اصرار دارد که آزادشدگان باید غزه را بهطور کامل ترک کنند. علاوه بر این، اسرائیل شرایط جدیدی را برای آوارگان فلسطینی که به شمال غزه بازمیگردند (از جمله تفتیشهای امنیتی) در نظر گرفته است که مذاکرات را پیچیدهتر میکند. مقامات حماس اسرائیل را متهم به عقبنشینی از شرایط توافقشده قبلی کردهاند. «اسامه حمدان» یکی از مقامات حماس در بیانیهای به تلویزیون الاقصی گفت: «ما بحث درباره پس گرفتن آنچه در ۲ژوئیه بر سر آن توافق کردیم یا شرایط جدید را نمیپذیریم.»
با وجود عدم پیشرفت، مقامات آمریکایی معتقدند که مذاکرات سازنده بوده است. به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، مذاکرات در روزهای آینده از طریق گروههای کاری برای رسیدگی به مسائل باقیمانده و نهایی کردن جزئیات ادامه خواهد یافت. هیاتهای اسرائیل و حماس هر دو قاهره را ترک کردند و اسرائیلیها برای مشورت با نتانیاهو به قدس اشغالی بازگشتند. ادعای رسانههای عبری حاکی از آن است که فشارها بر «یحیی سنوار» رهبر حماس برای پذیرش توافق افزایش یافته است. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در یک کنفرانس مطبوعاتی در هالیفاکس، کانادا اظهار کرد که واشنگتن «مشتاقانه» درگیر مذاکرات است. وی تاکید کرد که ایالات متحده متعهد به دستیابی به یک توافق نهایی است که نه تنها جنگ را متوقف کند، بلکه به آزادی گروگانها نیز منجر شود. مذاکرهکنندگان امیدوار هستند، اما اذعان دارند که موانع مهمی هنوز وجود دارد. انتظار میرود مذاکرات به زودی از سر گرفته شود؛ اما زمان رسیدن به آتشبس نامشخص است.
جنگ کریدورها
«ریحان الدین» در گزارشی در «میدلایستآی» به جنگ کریدورها اشاره کرده و به تشریح محور فیلادلفی و نتساریم پرداخته است. او مینویسد، مذاکرات برای پایان دادن به جنگ ۱۰ماهه غزه حول دو منطقه حائل تحت کنترل ارتش اسرائیل متمرکز شده است. بنیامین نتانیاهو میگوید که بر اساس توافق آتشبس، اسرائیل از کریدورهای فیلادلفی و نتساریم عقبنشینی نخواهد کرد. کریدور فیلادلفی، منطقه حائل بین مصر و غزه، بیش از چهار دهه است که وجود دارد و بر اساس دو توافق دوجانبه بین قاهره و اسرائیل حفظ شده است. اما کریدور نتساریم از مرکز غزه عبور میکند و در ماههای اخیر توسط نیروهای اسرائیلی برای نظارت بر فلسطینیها ایجاد شده است.
کریدور فیلادلفی چیست؟
کریدور فیلادلفی یک منطقه حائل غیرنظامی به طول ۱۴کیلومتر و عرض ۱۰۰متر است که در امتداد کل مرز بین مصر و غزه قرار دارد. این مسیر از دریای مدیترانه تا گذرگاه کرم شالوم در نقطه تلاقی غزه، مصر و اسرائیل ادامه دارد. این کریدور اولینبار بر اساس معاهده صلح ۱۹۷۹ بین مصر و اسرائیل ایجاد شد و نام رمز ارتش اسرائیل برای منطقه غیرنظامی شده است. در آن زمان، اسرائیل با پایان دادن به اشغال ۱۲ساله شبهجزیره سینای مصر موافقت کرده بود؛ اما به اشغال نوار غزه در فلسطین ادامه داد. مصریان از این منطقه بهعنوان دالان صلاحالدین یاد میکنند که به نام بنیانگذار سلسله ایوبیان که در سال۱۱۸۷ صلیبیان را در قدس شکست دادند، نامگذاری شده است.
این کریدور شامل گذرگاه رفح است که تنها گذرگاه بین مصر و غزه میشود. طبق قرارداد۱۹۷۹، اسرائیل اجازه دارد نیروهای مسلح محدودی شامل چهار گردان پیاده نظام، تاسیسات نظامی و استحکامات میدانی آنها را به همراه ناظران سازمان ملل در این دالان مستقر کند. استقرار تانک، توپخانه و موشکهای ضدهوایی به جز موشکهای زمین به هوای انفرادی مجاز نیست. در سال۲۰۰۵، اسرائیل نیروهای مسلح خود را از غزه بهعنوان بخشی از «طرح جدایی» از جمله از کریدور فیلادلفی خارج کرد. همچنین ۹۰۰۰شهرکنشین اسرائیلی ساکن در ۲۵شهرک غیرقانونی را خارج کرد.سپس این کریدور تحت کنترل مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین (PA) قرار گرفت. بر اساس توافقنامهای که در سال۲۰۰۵ بین مصر و اسرائیل امضا شد، موسوم به توافقنامه فیلادلفی، مصر میتوانست ۷۵۰مرزبان را برای گشتزنی در این کریدور برای اهداف ضد تروریسم و غیرنظامی مستقر کند.
دو سال بعد، حماس کنترل کامل نوار غزه را بهدست گرفت و به اداره مشترک خودگردان فلسطین در منطقه حائل پایان داد. در ژانویه، سه ماه پس از جنگ اسرائیل علیه غزه، نتانیاهو هدف اسرائیل از اشغال مجدد منطقه حائل را اعلام کرد. او در آن زمان گفت: «راهروی فیلادلفی – یا به بیان درستتر، نقطه توقف جنوبی [غزه] – باید در دست ما باشد و بسته شود. واضح است که هر ترتیب دیگری نمیتواند غیرنظامیسازی مورد نظر ما را تضمین کند.» چند روز بعد، بخش فلسطینی کریدور فیلادلفی را نیز تصرف کرد و اولین حضور نظامیان اسرائیلی در منطقه حائل از سال۲۰۰۵ بود. مقامات اسرائیلی در اواخر ماه مه گفتند که پس از تصرف این کریدور، ۲۰تونل و ۸۲نقطه دسترسی به تونلها را پیدا کردهاند.
کریدور نتساریم چیست؟
کریدور نتساریم زمینی به طول ۶کیلومتر است که شمال و جنوب غزه را جدا میکند. این کریدور توسط ارتش اسرائیل در طول جنگ فعلی تاسیس شد و از مرز اسرائیل با شهر غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد. این خط خودسرانه به نام نتساریم، برگرفته از نام یکی از شهرکهای غیرقانونی اسرائیل که قبل از عقبنشینی اسرائیل در سال۲۰۰۵ در نوار غزه وجود داشت، نامگذاری شده است. این نام میتواند نشانهای برای ایجاد مجدد شهرکهای غیرقانونی در نوار باشد؛ چیزی که وزرای راست افراطی اسرائیل از ۷اکتبر بارها خواستار آن شدهاند. مسیر نتساریم متشکل از پایگاههای نظامی است و نیروهای اسرائیلی از آن برای نظارت و کنترل تحرکات فلسطینیان بین شمال و جنوب غزه استفاده میکنند. همچنین برای راهاندازی عملیات نظامی استفاده شده است. تحلیلگران میگویند که کنترل اسرائیل بر این کریدور تازه ایجادشده تلاشی است برای دیکته کردن دائمی زندگی در غزه فراتر از جنگ، بدون اینکه لزوما کل سرزمین را اشغال کند. منبع: دنیایاقتصاد