«اعلام با تاخیر نتایج کنکور ۱۴۰۳، اعتراض به تاثیر معدل در رتبه، نسبت دختر و پسر در کل داوطلبان و میان نفرات برتر، عدالت آموزشی و سهم اندک مدارس دولتی در نفرات برتر، و گرمی بازار مشاوره‌های انتخاب رشته در موسسات و صفحه‌های اینستاگرامی، همه موضوعات داغی هستند که در این چند روز مورد توجه کارشناسان قرار گرفته و فکر و ذکر دانش‌آموزان دهه هشتادی و خانواده‌های آنها شده است.»
روزنامه فرهیختگان چاپ تهران با بررسی نتایج کنکور گزارش داده است که تنها ۷ درصد رتبه‌های برتر گروه‌های ریاضی و تجربی و انسانی (دو نفر از ۳۰ نفر) در مدارس دولتی تحصیل کرده‌اند و بقیه فارغ‌التحصیل مدارس سمپادی/استعدادهای درخشان (۷۳ درصد)، غیرانتفاعی، هیئت امنایی، و نمونه مردمی نیمه‌دولتی هستند. از میان ۴۰ نفر برتر، ۱۱ داوطلب در مدارس تهران تحصیل کرده‌اند.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، شبانگاه شنبه ۱۰ شهریور در نخستین گفتگوی تلویزیونی خود به فقدان عدالت آموزشی در ایران اشاره کرد و گفت: «باید بازنگری اساسی در کنکور بر اساس عدالت انجام شود. [آیا] عدالت است که دارا و ندار با هم رقابت کنند؟ باید معیاری بگذاریم که رقابت عادلانه شود.»
او درباره روند کنونی کنکور در ایران گفت: «من زمان شاه در هنرستان درس خواندم و به عنوان سپاه ترویج دانش برای خدمت سربازی به سیستان و بلوچستان رفتم. بعد از بازگشت، دیپلم دیگری گرفتم و برای دانشگاه امتحان دادم و قبول شدم. اگر این قانون فعلی بود من هیچ وقت نمی‌توانستم به دانشگاه بروم.»
انتقاد به مدارس ویژه با عنوان «تیزهوشان» و «استعدادهای درخشان» در چند سال اخیر مورد توجه جامعه‌شناسان و کارشناسان آموزشی قرار گرفته است. تجربه‌های دانش‌آموزان این مدارس که در شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه ایکس (توییتر سابق) به اشتراک گذشته شده‌اند حاکی از تاثیر بلندمدت این محیط‌های آموزشی بر آموزش و روان دانش‌آموزان هستند؛ امری که ضرورت توجه به سلامت روان و پرورش چندجانبه در این مدارس را به مرکز توجه ناظران آورد.
تفکیک جنسیتی داوطلبان کنکور ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که حدود ۶۵ درصد کل داوطلبان دختر و ۳۵ درصد پسر بوده‌اند اما سهم دختران در میان ۱۰ نفر برتر گروه‌ها متفاوت است. ۱۰ نفر برتر رشته ریاضی پسر هستند و در رشته تجربی به‌جز نفر اول، بقیه پسر هستند. با احتساب حضور پررنگ دختران در رتبه‌های برتر هنر و زبان، آنها یک سوم رتبه‌های برتر را در گروه‌های پنج‌گانه از آن خود کرده‌اند.
موضوع معیشت، بازار کار و سربازی اجباری از جمله عمده‌ترین دلایلی هستند که ناظران برای کاهش تعداد داوطلبان پسر در کنکور سراسری در سال‌های گذشته برشمرده‌اند. نخستین بار در کنکور سال ۱۳۷۷ تعداد داوطلبان دختر از پسران بالاتر رفت و از آن سال همواره دختران بیشتر از پسران در کنکور شرکت کرده‌اند. موضوعی که به اجرای انتقادبرانگیز اعمال سهمیه‌بندی جنسیتی در بعضی رشته‌ها انجامیده است.
بااین‌حال، برآوردهای مرکز آمار نشان می‌دهد سهم مردان از بازار کار ایران همچنان بیش از پنج برابر زنان است. نکته چشمگیر دیگر سهم بالای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها در بین زنان بیکار است. تقریباً ۷۰ درصد زنان جویای کار، تحصیلات دانشگاهی دارند در حالی که این نسبت در بین مردان حدود ۲۵ درصد است.
دفترچه‌های راهنمای انتخاب رشته پذیرش با آزمون و بدون آزمون امروز یکشنبه ۱۱ شهریور در درگاه اطلاع‌رسانی سازمان سنجش ایران منتشر شد و انتخاب رشته از طریق سامانه از چهارشنبه ۱۴ شهریور و تا یکشنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ انجام خواهد شد.
بیش از یک میلیون و ۱۸۰ هزار داوطلب در مرحله دوم کنکور ۱۴۰۳ شرکت کردند. ظرفیت با آزمون رشته‌های دانشگاهی بیش از ۱۵۳ هزار نفر و ظرفیت بدون آزمون ۳۱۰ هزار نفر است. به گفته مقام‌های آموزشی ایران، میانگین معدل در رشته‌های نظری (ریاضی و تجربی و انسانی) در پایه دوازدهم ۱۱/۴۷ است؛ امری که تفکیک استانی آن پیشتر واکنش‌برانگیز شده بود.
چند روز پیش، گروهی از خانواده‌ها در اعتراض به مصوبه تاثیر معدل در رتبه کنکور مقابل شورای عالی انقلاب فرهنگی تجمع کردند.
نقل از بی‌بی‌سی