آموزش و پرورش مدعی است که نمی تواند استاندارد طراحی سؤالات را کاهش دهد! این پرسش مطرح می شود که آیا در کنار این سخت گیری ها در طراحی سؤالات امتحانات نهایی دانش‌آموزان، توجهی به کیفیت آموزش در مدارس نیز وجود دارد یا خیر؟!
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ وضعیت آموزش و پرورش در کشور نشان دهنده نارسایی های جدی در کیفیت تدریس معلمان و عدم تناسب آن با استانداردهای امتحانی است.
بررسی‌ها حاکی از آن است که دانش آموزان در مدارس به طور کیفی دروس را یاد نمی گیرند و این موضوع تأثیر منفی بر نتایج امتحانات نهایی آنها می گذارد.
دانش‌آموزانی که در مدارس دولتی عادی با تدریس‌های ناکافی و کم کیفیت مواجه هستند، در امتحانات نهایی با سؤالات دشوار و مفهومی روبرو می‌شوند. این چالش به ویژه در سال های اخیر و به‌دلیل تأثیر سهم معدل در کنکور، شدت یافته است. در حالی که آموزش و پرورش مدعی است که نمی تواند استاندارد طراحی سؤالات را کاهش دهد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا در کنار این سخت گیری ها در طراحی سؤالات امتحانات نهایی دانش‌آموزان، توجهی به کیفیت آموزش در مدارس نیز وجود دارد یا خیر؟!
متأسفانه، روند افزایش کیفیت آموزش و توانمندسازی معلمان در مدارس دولتی عادی به پروسه ای طولانی و پرچالش تبدیل شده که به نظر می‌رسد فعلاً در حد شعار باقی مانده است. جزیره ای عمل کردن بخش های مختلف آموزش و پرورش و عدم هماهنگی میان آنها، دانش‌آموزان را در یک چرخه معیوب گرفتار کرده است.
برای روشن شدن ابعاد موضوع، ذکر این نکته ضروری است که بخش سنجش به‌عنوان یک نهاد کلیدی، به هیچ عنوان استانداردهای خود را تغییر نمی‌دهد و به وضعیت آموزش در مدارس دولتی عادی توجهی نمی‌کند. در نهایت، تنها دانش آموزان هستند که با نمرات پایین آسیب می‌بینند و انگیزه خود را برای تحصیل از دست می‌دهند!
محمد حسنی؛ عضو پژوهشگاه مطالعات وزارت آموزش و پرورش درباره اُفت میانگین معدل دانش‌آموزان در امتحانات نهایی گفت: یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی سؤالات امتحانات نهایی، بررسی سطح دشواری سؤالات است که اندازه‌گیری آن قبل از برگزاری امتحانات به سادگی امکان‌پذیر نیست، زیرا نگرانی از افشای سؤالات وجود دارد.
دشواری سؤالات به طراحان سپرده می‌شود:
وی افزود: به همین دلیل چاره‌ای وجود ندارد جز آنکه سطح دشواری سؤالات را به تخصص طراحان سؤالات واگذار کنند. هم‌اکنون وضعیت دشواری سؤالات در امتحانات نهایی را تنها می توان از واکنش دانش‌آموزان به نوع سؤالات متوجه شد.
حسنی متذکر شد: در امتحانات نهایی باید میزان تحقق اهداف یادگیری هر درس بررسی شود و برای این موضوع نیاز است تا طراحی سؤالات توسط معلمان متخصص که دوره‌های لازم را طی کرده و با مسائل سنجش آشنا هستند، انجام شود.
دانش آموزان برای پاسخگویی به سؤالات دشوار آماده نیستند:
وی با اشاره به اینکه یکی از دلایل اصلی دشواری سؤالات امتحانات نهایی برای دانش‌آموزان این است که شرایط آموزش در مدارس دولتی عادی کشور و حتی مدارس غیرانتفاعی، کیفیت مناسبی ندارد، متذکر شد: به همین دلیل دانش‌آموزان برای پاسخگویی به سؤالات امتحانات نهایی آماده نمی‌شوند. وقتی سؤالات تشریحی است، طراحان امکان ارائه سؤالات در سطوح بالای یادگیری و دشوار را بیشتر دارند. بنابراین همیشه سؤالات امتحانات تشریحی در معرض اتهام سختگیری قرار دارند.
حسنی تأکید کرد: اگر سختگیری به معنای این است که سطوح بالای یادگیری مدنظر قرار داده شده است، صحیح نیست و باید در امتحانات نهایی این سطوح محقق شود.
وی در پاسخ به این پرسش که هم اکنون سطوح بالای یادگیری در مدارس دولتی محقق نمی‌شود و معلمان بویژه در مدارس دولتی عادی اساساً در این سطح آموزش نمی‌دهند، گفت: باید به سراغ معلمان و مدارس برویم و آنها را پاسخگو کنیم تا این روند اصلاح شود.
مدارس و مناطق باید پاسخگو شوند:
حسنی همچنین گفت: می پذیرم که دانش‌آموزان در مدارس به خوبی دروس را فرا نمی‌گیرند و کیفیت آموزش‌ها در مدارس دولتی عادی پایین است، اما باید مدارس و مناطق آموزش و پرورش را پاسخگو کرد تا کیفیت آموزش را ارتقا دهند و نظام سنجش نباید سطح توقعات و سؤلات خود را کاهش دهد.
وی در پاسخ به این پرسش که ملزم کردن مدارس و مناطق به بالا بردن کیفیت خود می‌تواند تبعاتی داشته باشد، همان طور که در تابستان امسال مشاهده کردیم، برخی مدارس دولتی عادی برای بالا بردن وضعیت رتبه خود، از دانش‌آموزان با نمرات ضعیف ثبت‌نام نکردند و این موضوع خانواده‌ها را با مشکلات سختی مواجه کرد، گفت: تمام این موارد باید از سوی بازرسی و ارزیابی عملکرد وزارت آموزش و پرورش رصد، کنترل و با متخلفان برخورد جدی شود.
حسنی تصریح کرد: عملکرد دانش‌آموزان ایرانی در آزمون های بین‌المللی “تیمز” و “پرلز” هم ضعیف است، بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که سطح سؤالات امتحانات نهایی آسان طراحی شود، زیرا این وضعیت باعث پنهان شدن مشکلات می‌شود و نه حل آن.
او در پایان گفت: نظام سنجش در آموزش و پرورش مانند یک سوت زن است که مشکلات یادگیری دانش آموزان را نمایش می دهد! باید بر اساس نتایج حاصل از آن به سراغ مداخلات برای افزایش کیفیت مدارس برویم و مناطقی که به مدارس نزدیک هستند و مدارس که با معلمان و دانش‌آموزان در ارتباط هستند، پاسخگو شوند.