«شهروندان ایرانی در هر گروه اقتصادی– اجتماعی و با هر گرایش سیاسی بدون تردید برایشان مهم است که ببینند سوگیری نرخ ارز در بازار آزاد به کدام سو است: روندها افزایشی هستند یا کاهشی‌اند؟ شهروندان برای یافتن سمت‌وسوی آتی قیمت دلار و دیگر ارزهای معتبر به رفتار بازار، به خبرهای سیاسی خارجی و نیز به گفتار رییس بانک مرکزی و دیگر مقام‌های ارشد اقتصادی توجه دارند.»
به این ترتیب که اگر خبرهای سیاست خارجی نشان دهد آینده به سوی بیشتر شدن تنش‌هایی است که ایران نیز در آن تنش‌ها ایستاده، می‌فهمند که احتمال افزایش قیمت دلار بیشتر است. همچنین اگر مدیران ارشد بانک مرکزی بگویند قیمت‌ها را تثبیت می‌کنیم شهروندان می‌فهمند قرار است با ارزپاشی جلوی افزایش قیمت‌ها گرفته شود.
قیمت دلار و ارزهای دیگر در بازار آزاد نیز نشان‌دهنده روندهای قیمتی است. کارشناسان و فعالان اقتصادی باور دارند مدیران ارشد بانک مرکزی به مثابه سکانداران سیاست‌های ارزی و نگهبان کوشای جلوگیری از نرخ تورم نزد شهروندان باید اعتبار و آبروی کارشناسی داشته و جوری باشند که اگر درباره نرخ تبدیل ریال به ارزهای معتبر چیزی گفتند و سیگنالی فرستادند شهروندان به آن حرف و سیگنال اعتماد کنند. این یک مقوله بسیار پراهمیت است و نقش و سهم قابل‌اعتنا و پررنگی در بازار ارز و به دنبال آن دیگر بازارها دارد.
در صورتی که مدیران ارشد بانک مرکزی نتوانند این اهمیت را دریابند و به هردلیل سخنی بگویند که نقض آن در بازار رخ دهد چیزی که از دست می‌رود اعتبار نهاد بانک مرکزی است. البته این مسئله‌ای است که برای دیگر فرماندهان اقتصادی نیز صدق می‌کند.
این روزها شاهد هستیم در بازارهای چندگانه ارز نرخ تبدیل ارزی مثل دلار از دامنه‌ای که رییس بانک مرکزی تعیین کرده بود عبور کرده و امروز هر دلار نیمایی به بیش از 50هزار تومان سرکشیده است و اگر با همین دست فرمان جلو برود باید منتظر افزایش قیمت دلار نیمایی بازهم باشیم. این افزایش قیمت دلار نیمایی در حالی رخ می‌دهد که چند روز پیش رییس بانک مرکزی در مجلس قانونگذاری تاکید کرد اجازه نمی‌دهد قیمت هر دلار نیمایی از 47هزار تومان عبور کند. حالا ایرانیانی که به سخنان رییس کل بانک مرکزی باور داشتند چه واکنش ذهنی و عملی خواهند داشت؟ سلب اعتماد از بانک مرکزی درباره قیمت دلار پیامد مهم این اتفاق است. هنگامی که بانک مرکزی نمی‌تواند وعده رییس خود را برآورده کند دیگر حرف‌های مدیران نیز بی‌اساس و سست شمرده خواهد شد و این برای بانک مرکزی اتفاق ناجوری است.
در این اتفاق رخ داده یعنی نافرمانی قیمت دلار نیمایی از دستور و خواست بانک مرکزی چند وجه دارد؛ یک وجه این است که بانک مرکزی از روز اول می‌دانسته حرفش درست از آب درنمی‌آید اما برای تاثیرگذاری، ادعایی کرده است.
یک صورت دیگر این است که در کابینه و از سوی رییس دولت و دیگر فرماندهان افزایش قیمت دلار نیمایی دستور تحمیلی بوده است. به هرحال مدیران ارشد بانک مرکزی باید در این‌باره توضیح دهند: چرا دلار نیمایی نافرمانی کرد؟
تجربه نشان می‌دهد که قیمت دلار نیمایی با دلار در بازار آزاد به طور همزمان افزایش می‌یابند. به این ترتیب شکاف قیمت دلار نیمایی با دلار آزاد همچنان پابرجاست و رانت و فساد از این شکاف به بیرون درز می‌کند. اگر قرار است دلار نیمایی از دلار بازار آزاد تبعیت کند، فایده‌ای برای تجارت و بازرگانی و نیز مهار تورم نخواهد داشت.
منبع: سایت تحلیلی 24