پیشتر خبرگزاری رویترز از قصد حوثی های یمن برای دریافت موشک های ضد ناو روسی گزارش داده بود.
تحلیلگران نشریهٔ روسی «آگنستوو» معتقدند افزایش همکاری روسیه با «دشمنان غرب» همان «پاسخ نامتعارف» است که ولادیمیر پوتین برای معامله به مثل با کمک های تسلیحاتی غرب به اوکراین هشدار داده بود.
تحویل داده های ماهواره ای به حوثی ها:
وال استریت جورنال به نقل از یک منبع آگاه و دو مقام دفاعی در اروپا گزارش داد که حوثی های یمن برای افزایش حملات خود در دریای سرخ از داده های ماهواره ای که روسیه تحویل داده، استفاده کرده اند. بهنوشتهٔ این روزنامه، «اطلاعات از طریق اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در کنار حوثی ها در یمن مستقر بودند، منتقل شده بود».
این نوع حمایت روسیه که تاکنون گزارش نشده بود، «نشان می دهد که ولادیمیر پوتین تا چه اندازه مایل است تا نظم اقتصادی و سیاسی غرب را تضعیف کند».
حوثی ها از اواخر سال گذشتهٔ میلادی حملات خود در دریای سرخ را که همراه با کانال سوئز از مسیرهای عمدهٔ تجاری جهان است برای حمایت از حماس و در اعتراض به تهاجم اسرائیل به غزه آغاز کردند و تا ماه های اول سال جاری ادامه دادند. به گزارش وال استریت جورنال از نوامبر ۲۰۲۳ تاکنون حوثی های یمن به بیش از ۱۰۰ کشتی حمله کرده اند که دو کشتی غرق و یک کشتی ربوده شدند.
حملات حوثی ها اختلالات عمده در تجارت جهانی ایجاد کرد. کشتی ها ناچارند مسیری طولانی و گران تر با دور زدن آفریقا را برگزیند و یا با ترانسپندرهای خاموش از این گذرگاه خطرناک عبور کنند.
مطابق داده های شرکت ویندوارد (Windward) که اطلاعات دریایی را تحلیل میکند، رفت و آمد تانکرهای نفتی از باب المندب که دریای سرخ را به اقیانوس هند وصل می کند، در اوت ۲۰۲۴ نسبت به اکتبر پارسال ۷۷ درصد کاهش یافته است.
نفتکش هایی که به سفارش دولت روسیه برای دور زدن تحریم های غرب با ردیاب خاموش حرکت میکنند نیز تاکنون بارها هدف حملات حوثی ها قرار گرفتهاند.
آمریکا در تلاش برای حفاظت از خطوط کشتیرانی بین المللی در پایان سال گذشتهٔ میلادی یک ائتلاف چندملیتی تشکیل داده تا کشتی های تجاری را اسکورت کنند. به گزارش وال استریتجورنال تا بهار گذشته آمریکا حدود یک میلیارد دلار برای مقابله با پهپادها و موشک های حوثی ها هزینه کرده بود. اوایل ماه جاری میلادی بمب افکنهای B-2 Spirit به زرادخانه های نیروهای حوثی حمله کردند.
افزایش همکاری های روسیه با «دشمنان آمریکا»:
آمریکا حوثی های یمن را گروه تروریستی می داند. حماس نیز در آمریکا و اتحادیه اروپا یک سازمان تروریستی معرفی شده است.
اما روسیه که همواره مدعی بود «با تمام بازیکنان منطقه روابط دوستانه دارد» از آغاز جنگ علیه اوکراین و تنش های کم سابقه با غرب، همکاری با «دشمنان آمریکا» را به سطحی نوین رسانده است.
در روزهای اخیر موسی ابومرزوق، معاون رئیس دفتر سیاسی حماس، در سفر به مسکو خواهان حمایت های بیشتر روسیه شد، اما تأکید کرد منظورش «حمایت های سیاسی» است.
اما به گزارش وال استریت جورنال، اوایل ماه جاری میلادی، ویکتور بوت «تاجر مرگ»، فروشندهٔ تسلیحات روسی در بازار سیاه که سال ها در آمریکا زندانی بود و در چارچوب تبادل زندانیان در تابستان گذشته به روسیه بازگشت، در مذاکراتی شرکت کرد تا تفنگ های خودکار به ارزش ۱۰ میلیون دلار به حوثی ها بفروشد.
خبرگزاری رویترز از مذاکرات روسیه و حوثیها با وساطت ایران دربارهٔ فروش موشک های ضدکشتی خبر داد، هرچند در این گزارش آمده که روسیه هنوز تصمیم قطعی دربارهٔ ارسال این موشک ها نگرفته است.
همچنین پایگاه «میدل ایستآی» در گزارشی اختصاصی از استقرار مستشارانی از ادارهٔ اطلاعات ستاد کل نیروهای مسلح روسیه در صنعا گزارش داد. رستم سلیمانوف، کارشناس مسائل یمن، در مقالهٔ خود برای مرکز کارنگی نیز به نقل از منابع خود این گزارش را تأیید و اضافه میکند: «نقش مستشاران روس عین نقشی ست که نظامیان ایرانی در یمن برعهده گرفتهاند».
روسیه از روزهای نخست جنگ داخلی در یمن کوشیده بود بیطرفی خود را حفظ کند اما در میان تنشهای شدید با غرب و همگرایی بیسابقه با ایران، حفظ موضع پیشین مسکو در قبال بحرانهای خاورمیانه از جمله در یمن تقریباً غیرممکن شده و تنها تلاش برای حفظ روابط با عربستان سعودی (که همپیمان روسیه در کنترل بازار جهانی نفت است) و امارات متحدهٔ عربی (که پناهگاه امن برای پولداران روس و از مسیرهای عمدهٔ دور زدن تحریمهای غرب علیه روسیه به شمار میرود) مسکو را از حمایت تمام عیار از نیروهای نیابتی تهران در منطقه بازداشته است.
روسیه پیش تر در تلاش بود بین اسرائیل و ایران نیز تعادل خود را حفظ کند، اما در ماه های اخیر بارها اسرائیل را مورد انتقاد قرار داده و موضع ایران را ستوده است.
روسیه و ایران درصدد اند در اسرع وقت توافقنامهٔ همکاریهای راهبردی امضا کنند. روسیه در پی امضای توافقنامهٔ مشابه با کرهٔ شمالی پنهان نمیکند که همکاری های نظامی بین دو کشور در اولویت است.
آیا تعمیق بحران خاورمیانه به نفع روسیه است؟:
ولادیمیر پوتین طی نشست مطبوعاتیاش که چهارشنبه ۲۴ اکتبر/۳ آبان برگزار شد، در پاسخ به سؤال دربارهٔ کمکهای روسیه به ایران در صورت حملهٔ احتمالی اسرائیل گفت: شدیداً نگران وضعیت منطقه هستیم.
رئیسجمهور روسیه با اشاره به مذاکرات خود به رهبران کشورهای منطقه که برای شرکت در اجلاس سران بریکس به کازان پایتخت تاتارستان سفر کرده بودند، گفت هیچ کشوری در خاورمیانه خواهان تعمیق بحران و وقوع جنگ نیست و «ما وظیفهٔ خود میدانیم تا به ایجاد شرایط مصالحه و خاموش کردن بحران کمک کنیم».
او همچنین تأکید کرد «روسیه علاقهمند به تعمیق بحران نیست؛ جنگ برای ما سود راهبردی ندارد و با مشکلات مضاعف همراه است».
ولادیمیر پوتین طی همین نشست مطبوعاتی ادعاهایی کرد که با واقعیت همخوانی ندارد. تحلیلگران هم صداقت رئیس جمهور روسیه دربارهٔ موضع کشورش در خاورمیانه را زیر سؤال می برند.
آلکساندر گابویف، رئیس مرکز کارنگی، به وال استریت جورنال گفت: «برای روسیه، برافروختن آتش جنگ در هر جای دنیا خبر خوش است چرا که توجه جهانیان را از اوکراین دور می کند. تشدید بحران خاورمیانه، بویژه تحولی مطلوب برای مسکو است، چراکه واشنگتن را مجبور می کند از کمکهای خود به اوکراین بکاهد تا بر حمایت خود از اسرائیل بیفزاید».
هانا نوته، کارشناس امور بینالملل، نیز در مصاحبه با رادیو آزادی/ رادیو اروپای آزاد می گوید که از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، «مقابله با غرب» محور تعیین کنندهٔ سیاست روسیه در خاورمیانه شده و با آغاز جنگ اسرائیل در غزه و لبنان و تنش های کم سابقه میان اسرائیل و ایران، خاورمیانه «منبع غنی امتیازهای روسیه شده که نه تنها فشار مضاعف بر حامیان غربی اسرائیل گذاشته، بلکه بهانه ای به دست کرملین داده است تا تبلیغات ضدآمریکایی را دوچندان کند و با این شعار، منتقدان غرب را زیر پرچم خود، گردهم آورد».
رئیسجمهور روسیه اواسط تابستان گذشته هشدار داده بود اگر کشورهای غربی به اوکراین اجازه دهند از سلاحهای بلندبرد علیه اهدافی در روسیه استفاده کند، مسکو «سلاحهای بلندبرد خود را به مناطقی ارسال میکند که متحدان غربی اوکراین از آنجا در دسترس این سلاح ها باشند».
هرچند کرملین توضیحی دربارهٔ مفهوم این تهدیدها ارائه نکرد، اما تحلیلگران نزدیک به کرملین با اشاره به احتمال افزایش حمایت های روسیه از گروه های نیابتی جمهوری اسلامی در خاورمیانه، ارسال تسلیحات و تجهیزات نظامی به گروه انصارالله را «گزینهٔ اول» اعلام کردند.