رویداد۲۴| انتخابات آمریکا امروز به ایستگاه پایانی می‌رسد و طی روز‌های آتی معلوم خواهد شد که آمریکایی‌ها در نهایت دونالد ترامپ را دوباره برگزیده‌اند یا به کامالا هریس شانس ریاست جمهوری داده‌اند.
این انتخابات، اما نه فقط برای آمریکایی‌ها بلکه برای همه دنیا مهم است. از اوکراین گرفته تا چین و خاورمیانه. بیش از همه هم برای ما مهم است که سال‌هاست که با آن‌ها دشمنی داریم؛ خاصه اکنون که کارمان با اسرائیلی‌ها به درگیری نظامی کشیده و آمریکا نیز سفت و سخت پای نتانیاهو و دولت او ایستاده است. مسائل پیشین مثل تحریم و برجام و … هم که به جای خود.
در چنین شرایطی ترجیح تهران چیست؟ ترامپ را هریس؟
مقامات رسمی در کشورمان از جمله سخنگوی دولت و سخنگوی وزارت خارجه می‌گویند که برای ما فرقی ندارد! این بی‌تفاوتی از آن رو است که سیاسیون و تحلیلگران در ایران باور دارند سیاست خارجی دموکرات‌ها جمهوری‌خواهان یکی است و این صرفا ادبیات متفاوت آنهاست که تفاوت‌هایی را ایجاد می‌کند. این ادبیات متفاوت را هم، اما نباید دست کم گرفت. در سایه همین ادبیات نرم دموکرات‌ها بود که توافق برجام رقم خورد و در نتیجه همان ادبیات تند و تیز جمهوری‌خواهان بود که به باد رفت؛ لذا نمی‌توان باور کرد که واقعا برای تهران فرقی نداشته باشد!
سنت حمایت از دموکرات‌ها
جاوید قربان‌اوغلی، سفیر پیشین ایران در آفریقای جنوبی در مصاحبه با روزنامه هم‌میهن گفته: «به‌طور سنتی ایران رئیس‌جمهور دموکرات را ترجیح داده است. البته این بدان معنا نیست که اگر هریس رای بیاورد، شرایط برای ما کاملاً مطلوب می‌شود. با رئیس‌جمهور دموکرات فضای تنفس بیشتری برای ما باز می‌شود.
طبق گفته مسئولان در حال حاضر می‌توانیم یک میلیون و نیم بشکه نفت بفروشیم، معنایش این است که زبان گفت‌وگوی بهتری با دموکرات‌ها داریم. اسرائیلی‌ها و جمهوری‌خواهان هم به این مسئله اعتراض می‌کنند که شما چشم‌هایتان را بسته‌اید و ایران دارد نفت صادر می‌کند.»
ترامپ و هریس فرقی ندارد!
امیرعلی ابوالفتح؛ کارشناس مسائل آمریکا در این باره به «همشهری» گفت: «انتخاب ترامپ دست نتانیاهو را باز می‌کند و وقتی دست رئیس‌جمهور آتی آمریکا – هر که بشود- باز باشد، نتانیاهو می‌تواند اقدامات رادیکال‌تر، تهاجمی‌تر و تجاوزکارانه‌تری نسبت به ایران انجام دهد. درعین‌حال بعید به‌نظر می‌رسد حتی دولت ترامپ نیز در مسیری حرکت کند که زمینه یک جنگ گسترده میان ایران و اسرائیل فراهم شود که پای آمریکا به این جنگ کشیده شود. هیأت حاکمه ایالات متحده آمریکا فارغ از اینکه دمکرات‌ها برنده باشند یا جمهوری‌خواه‌ها، خواهان جنگ تمام‌عیار میان ایران و اسرائیل یا ایران و آمریکا نیست. آن‌ها از جنگ کنترل‌شده در حد اقداماتی که تاکنون انجام شده با یک دامنه تغییرات اندکی بالا یا پایین‌تر حمایت می‌کنند؛ نه اینکه اگر ترامپ برنده رقابت باشد، بین ایران و اسرائیل یک جنگ تمام‌عیار مثل نظام سیاسی آمریکا صورت گیرد. ترامپ نیز شخصا مثل نظام سیاسی آمریکا چنین تمایلی ندارد.»
حمایت از ترامپ تاسف‌بار است
کوروش احمدی، دیپلمات پیشین نه تنها هریس را ترجیح می‌دهد، جانب داری برخی ایرانیان از ترامپ را نیز تاسف بار می‌داند. او در سرمقاله امروز «شرق» نوشته: «در سطح بین‌المللی پیروزی ترامپ می‌تواند موجب جهشی به جلو برای پوپولیسم راست در دیگر مناطق جهان شود. پوپولیست‌های راست به‌ویژه در اروپا و آمریکای لاتین و افراطیونی مانند راست افراطی در اسرائیل از پیروزی احتمالی ترامپ نیرو خواهند گرفت. بازگشت ترامپ به کاخ سفید پیروزی بزرگی برای پوتین نیز خواهد بود و از گرفتاری‌های او در اوکراین خواهد کاست. علاقه ترامپ به پوتین که ریشه در علایق نژادی–فرهنگی دارد و مبتنی بر شعار «سفیدپوستان جهان متحد شوید» است، بر فاصله بین آمریکای ترامپ و اروپای لیبرال‌دموکراتیک خواهد افزود؛ و نکته پایانی اینکه جانب‌داری بخشی از ایرانیان از ترامپ تأسف‌آور است. این بخش از ایرانیان دچار تناقضی هستند که شاید ریشه در مشکلات شناختی و کینه‌های کور دارد. کسانی که از دموکراسی برای کشورشان صحبت می‌کنند، قاعدتا نباید طرفدار اقتدارگرایی باشند که به قواعد دموکراتیک در کشور خود بی‌اعتناست.»
تفاوت دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان
محسن پاک آئین، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان نیز به «هم‌میهن» گفته: «معتقدم که در مورد مسئله اسرائیل، تفاوتی برای ایران ندارد و هر یک از این دو نامزد به ریاست‌جمهوری انتخاب شوند، نظام حمایتی آمریکا را از اسرائیل حفظ می‌کنند و به تبع آن علیه ایران و متحدان ایران اقدام خواهند کرد. مسئله مهم بین‌المللی دیگر، جنگ اوکراین است…. اگر دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا برگزیده‌شود، دنبال خاتمه جنگ اوکراین خواهد بود و اگر در این امر توفیق پیدا کند فشار‌هایی هم که به بهانه حمایت ایران از روسیه در جنگ وارد می‌شود، کاهش پیدا خواهد کرد…. دولت دموکرات به برجام بازنگشت و در ماه‌های پایانی دولت بایدن صریحاً می‌شنویم که دولت آمریکا اعلام می‌کند برجام دیگر اولویتی برای واشنگتن ندارد. به نظرم هر یک از این دو نامزد روی کار بیاید رویکرد مشترکی در مورد توافق هسته‌ای با ایران خواهند داشت و به دلیل اینکه در سایه برجام تحریم‌ها علیه ایران لغو خواهد شد و آمریکا علاقه‌ای ندارد گشایش اقتصادی و مالی برای ایران ایجاد شود، هیچ‌یک از دو نامزد اقدام عملی برای رفع تحریم‌ها علیه ایران انجام نخواهند داد.»
سیاست مشترک، ادبیات متفاوت
مهدی مطهرنیا، تحلیلگر مسائل بین‌الملل به «نامه نیوز» گفته: «تأثیر پیروزی هریس یا ترامپ بر ایران دو تا پنج درصد است. نمی‌شود میان آن دو در مواجهه با ایران تمایز و تفاوت زیادی قائل بود. هم جمهوری‌خواهان و هم دموکرات‌ها استراتژی نسبتا مشابهی در قبال ایران دارند و بیشتر ادبیاتشان فرق می‌کند. باتوجه به اینکه اکنون دولت میانه‌روی پزشکیان در ایران روی کار است، مسئولان ایرانی تمایل دارند هریس پیروز شود، زیرا دموکرات‌ها ادبیات نرم‌تری نسبت به ایران دارند، اما هم هریس و هم ترامپ مزایا و معایبی برای ایران می‌توانند داشته باشند. اگر هریس روی کار آید می‌تواند علیه ایران ائتلافی گسترده شکل دهد، اما با دموکرات‌ها سریع‌تر می‌شود در مذاکرات به نتیجه رسید. در مقابل اگر ترامپ روی کار آید نمی‌تواند ائتلافی وسیع را شکل دهد، اما مذاکره با دولت او هم آسان نخواهد بود و احتمالا بسیار زمان‌بر باشد».
هریس بد و ترامپ بدتر است
رحمن قهرمانپور، تحلیلگر مسائل بین الملل، اما با صراحت بیشتری هریس را انتخاب می‌کند. او به «هم‌میهن» گفته: «بدون شک انتخاب دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا نتایج منفی بیشتری نسبت به انتخاب کامالا هریس برای ایران در بر خواهد داشت. معنای حرف من این نیست که کامالا هریس برای ایران خوب است، بلکه معنایش این است که انتخاب هریس بدی کمتر و آسیب کمتری برای جمهوری اسلامی ایران دارد.»