«مقامها میگویند که قطر تلاش خود به عنوان یک میانجیگر میان اسرائیل و حماس برای جلب توافق آتشبس و آزادی گروگانها را معلق کرده است.»
این کشور گفت که زمانی دوباره این تلاش را از سر خواهد گرفت که حماس و اسرائیل «تمایل خود به مذاکره را نشان دهند.»
این خبر پس از آن اعلام شد که چندین مقام بلندپایه آمریکا گفتند که بعد از مخالفت حماس با آخرین پیشنهادها برای برقراری آتشبس در غزه و حصول توافق در مورد آزادی گروگانها، واشنگتن دیگر حضور نمایندگان این گروه در قطر را نخواهد پذیرفت.
مقامهای قطری این گزارشها را «غیردقیق» توصیف کردند که حاکیست دفتر سیاسی حماس در دوحه «به دلیل خودداری از مذاکره با حسن نیت بر سر یک توافق» دیگر «در خدمت اهداف اولیه نیست.»
وزارت خارجه قطر در بیانیهای گفت: «قطر ده روز پیش در جریان آخرین تلاش برای رسیدن به توافق، طرفها را مطلع کرد که اگر در این دور توافقی به دست نیاید، تلاشهای خود برای میانجیگری میان حماس و اسرائیل را متوقف خواهد کرد.»
«قطر زمانی که طرفها تمایل و جدی بودن خود برای پایان این جنگ بیرحمانه را نشان دهند… این تلاشها را از سر خواهد گرفت.»
حماس از سال ۲۰۱۲ بنا به درخواست دولت باراک اوباما یک دفتر سیاسی در دوحه دایر کرد تا امکان ارتباط با این گروه برقرار باشد.
مقامات حماس به بیبیسی گفتهاند که این خبر صحت ندارد.
وزارت خارجه قطر در بیانیه خود نوشت: «گزارشهای رسانهای در ارتباط با دفتر حماس در دوحه دقیق نیست.»
«هدف اصلی از ایجاد این دفتر در قطر این است که یک کانال ارتباطی باشد… که در مقاطع قبلی برای کمک به دستیابی به آتشبس نقش داشته است.»
مذاکرات آتشبسی که با میانجیگری آمریکا، مصر و قطر در ماه اکتبر جریان داشت، بعد از مخالفت حماس با طرحهای پیشنهادی اتشبس موقت و با ادامه عملیات نظامی اسرائیل در شمال غزه به شکست انجامید.
البته اسرائیل هم متهم به شکست مذاکرات است، یوآو گالانت، وزیر دفاع پیشین اسرائیل، چند روز پس از برکناریاش، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، را متهم کرد که توافق صلح را برخلاف توصیه مقامات ارشد امنیتی این کشور رد کرده است.
قطر کشوری کوچک اما با نفوذ در خلیج فارس است و متحد مهم آمریکا در منطقه.
در این کشور یک پایگاه هوایی بزرگ آمریکا وجود دارد و تاکنون مذاکرات سیاسی بسیار حساس از جمله با ایران، طالبان و روسیه در آن انجام شده است.
در کنار ایالات متحده و مصر، قطریها نیز نقش مهمی در چند دور مذاکرات ناموفق برای میانجیگری آتشبس در غزه ایفا کردهاند.
اما شواهد فزایندهای از شکاف در روابط دیده میشود.
بعد از کشته شدن یحیی سنوار، رهبر حماس، این گروه مراسمی دو ساعته در یک سالن کوچک در دوحه برگزار کرد، که در تضاد با سه روز عزای عمومی برای اسماعیل هنیه، رهبر سابق این گروه، بود که مراسم او با نظارت رسمی دولت قطر و در میان تدابیر امنیتی برگزار شد.
به نظر میرسد درخواست برای اخراج حماس از قطر، تلاشی در آخرین هفتههای دولت آقای بایدن برای وادار کردن نوعی توافق صلح، قبل از پایان دوره ریاست جمهوری او در ماه ژانویه باشد.
در صورتیکه حماس مجبور به ترک دوحه شود، مشخص نیست که دفتر سیاسی این گروه به کجا منتقل شود.
ایران بهعنوان یک متحد کلیدی حماس یکی از گزینهها خواهد بود. گرچه ترور اسماعیل هنیه، رهبر سابق حماس در تهران، نشان میدهد که اسرائیل امکان فعالیت در آنجا را دارد و برای مقامات حماس خطرناک است.
همچنین حضور در تهران به آنها امکان استفاده از کانالهای دیپلماتیک مشابه با غرب در قطر را نمیدهد.
گزینه محتملتر از ایران، ترکیه خواهد بود. این کشور به عنوان یکی از اعضای ناتو و همچنین یک کشور با اکثریت سنی، به این گروه پایگاهی میدهد که از آنجا در امنیت نسبی فعالیت کند.
در ماه آوریل گذشته هم رجبطیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، میزبان اسماعیل هنیه، رئیس سیاسی حماس و هیات همراهش، در استانبول بود.
آنکارا از انتقال دفتر حماس به ترکیه به احتمال زیاد استقبال خواهد کرد، زیرا اغلب به دنبال این است که خود را به عنوان یک واسطه شرق و غرب مطرح کند.
تصور میشود که امنیت شخصی رهبران حماس یکی از نگرانیهای اصلی این گروه در پی کشته شدن دو رهبر آن در کمتر از چهار ماه باشد.
این اقدام اخیر در حالی صورت میگیرد که به نظر میرسد مقامات آمریکا به طور فزایندهای از رویکردی که دولت اسرائیل برای پایان دادن به جنگ غزه در پیش گرفته، ناامید شدهاند.
در ماه اکتبر وزیران خارجه و دفاع آمریکا گفتند اگر اسرائیل اجازه ورود کمکهای بشردوستانه بیشتری را ظرف ۳۰ روز به غزه ندهد، با «پیامدهای» سیاسی نامشخص آن مواجه خواهند شد.
آخر هفته گذشته هم مقامات سازمان ملل هشدار دادند که وضعیت در شمال غزه فاجعهبار است. روز شنبه کمیته مستقل بررسی قحطی سازمان ملل گفت قحطی در مناطق شمال غزه قریبالوقوع است.
روابط جو بایدن و بنیامین نتانیاهو در طول جنگ غزه و با افزایش فشار واشنگتن برای بهبود وضعیت بشردوستانه برای فلسطینیها و یافتن نوعی راهحل از راه مذاکره تیره شده است.
نقل از بیبیسی فارسی