«هر روز اوضاع بدتر میشود.»
«نمیدانیم هدف از این کار چیست. اینجا سرزمین ما نیست.»
تقریبا چهار ماه پس از آغاز حمله سریع نیروهای اوکراینی به منطقه کورسک روسیه، پیامکهای سربازانی که در آنجا میجنگند، تصویری تیره و تار از نبردی بدست میدهد که درک درستی از آن ندارند و نگران شکست در آن هستند.
ما از طریق تلگرام با چند سرباز حاضر در کورسک، از جمله یکی که به تازگی از آنجا برگشته، در تماس بودیم. توافق کردیم هویت آنها پنهان بماند.
هیچ یک از نامهای ذکرشده در این مقاله واقعی نیست.
آنها از شرایط آب و هوایی وحشتناک و کمبود مزمن خواب به دلیل بمباران مداوم روسیه، از جمله با بمبهای هولناک ۳۰۰۰ کیلوگرمی میگویند.
این سربازان همزمان در حال عقبنشینی هستند، چون نیروهای روسی به تدریج در حال پس گرفتن این مناطق هستند.
پاولو روز ۲۶ نوامبر نوشت: «این روند ادامه خواهد داشت. فقط مسئله زمان مطرح است.»
پاولو از خستگی شدید، نبود نیروهای جایگزین و حضور واحدهایی متشکل از مردان میانسال میگوید که مستقیما از جبهههای دیگر به آنجا منتقل شدهاند و فرصتی برای استراحت نداشتهاند.
شنیدن شکایت نیروهای نظامی از فرماندهان، دستورات و کمبود تجهیزات، غیرعادی نیست. این کاری است که سربازان در موقعیت و شرایط دشوار انجام میدهند.
در رویارویی با فشار شدید دشمن و با نزدیک شدن زمستان، جای تعجب نیست که خوشبینی زیادی در لحن این سربازان شنیده نشود.
اما تقریبا تمام پیامکهایی که از آنها دریافت کردیم، تلخ و نا امید بود و به نظر میرسد نبود انگیزه یک مشکل بزرگ است.
بعضی از این سربازان حتی درباره این که یکی از اهداف اصلی عملیات– یعنی منحرف کردن نیروهای روسی از جبهه شرقی اوکراین- موفقیتآمیز بوده یا نه، تردید داشتند.
آنها میگویند دستور جدید این است که باید این منطقه کوچک از خاک روسیه را تا زمان روی کار آمدن رئیس جمهور جدید آمریکا و سیاستهای جدید او در پایان ماه ژانویه آینده حفظ کنند.
پاولو میگوید: «وظیفه اصلی ما این است که تا زمان مراسم تحلیف ترامپ و آغاز مذاکرات، حداکثر قلمرو ممکن را حفظ کنیم. هیچکس دقیقاA نمیداند چه اتفاقی قرار است بیفتد.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، اواخر ماه نوامبر به این موضوع اشاره کرد که هر دو طرف جنگ، منتظر تغییر دولت در آمریکا هستند.
او گفت: «مطمئنم که او [پوتین] میخواهد تا ۲۰ ژانویه ما را از این منطقه بیرون کند. برای او بسیار مهم است که نشان دهد کنترل اوضاع را در دست دارد. اما او کنترل اوضاع را در دست ندارد.»
آمریکا، بریتانیا و فرانسه برای کمک به اوکراین در دفع حملات متقابل روسیه در کورسک، به کییف اجازه دادهاند از موشکهای دوربرد آنها برای هدف گرفتن نقاطی در داخل خاک روسیه استفاده کند.
اما به نظر نمیرسد این اقدام روحیه این سربازان را تقویت کرده باشد.
پاولو گفت: «هیچ کس در سنگر سرد نمینشیند و برای موشک دعا نمیکند. ما اینجا زندگی میکنیم و میجنگیم، و موشکها جای دیگری میروند.»
موشکهای اتکمز آمریکا و سایه طوفان بریتانیا، شاید تأثیر قوی و مخربی روی مقرهای فرماندهی و انبارهای مهمات دوردست روسیه داشته باشند، اما چنین موفقیتهایی برای سربازان در خط مقدم جنگ دور از دسترس به نظر میرسد.
میروسلاو میگوید: «ما درباره موشکها صحبت نمیکنیم. در سنگرهایمان درباره خانواده و جایگزینی نیروها صحبت میکنیم. درباره چیزهای ساده.»
برای اوکراینیها پیشروی کند و فرسایشی روسیه در شرق اوکراین، ضرورت حفظ کورسک را دوچندان میکند.
در ماه اکتبر روسیه توانست حدود ۵۰۰ کیلومتر مربع از قلمرو خاک اوکراین را اشغال کند که بیشترین میزان از روزهای ابتدایی تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است.
در مقابل، اوکراین تاکنون حدود ۴۰ درصد از زمینهایی را که در ماه اوت در کورسک تصرف کرده بود، از دست داده است.
وادیم میگوید: «مسئله اصلی تصرف خاک نیست، بلکه حفظ آن است. و ما در این زمینه با مشکل روبرو هستیم.»
با وجود این شکستها، وادیم معتقد است عملیات کورسک همچنان حیاتی است.
او میگوید: «این عملیات توانست برخی از نیروهای [روسی] را از مناطق زاپوریژیا و خارکیف منحرف کند.»
اما بعضی از سربازانی که با آنها صحبت کردیم احساس میکنند در مکان اشتباهی هستند و باید در جبهه شرقی اوکراین باشند، نه این که بخشی از خاک روسیه را اشغال کنند.
پاولو گفت: «جای ما باید آنجا [در شرق اوکراین] باشد، نه اینجا در سرزمین کسی دیگر. ما به این جنگلهای کورسک که بسیاری از همرزمان خود را در آن از دست دادهایم نیازی نداریم.»
با وجود گزارشها مبنی بر اعزام ۱۰ هزار سرباز کره شمالی به کورسک برای کمک به مقاومت در برابر ضد حملات روسیه، سربازانی که با آنها در تماس بودیم هنوز این نیروها را ندیدهاند.
وادیم در پاسخ به پرسش ما درباره این گزارشها گفت: «من هیچ چیزی درباره کرهایها، زنده یا مرده، نشنیدهام یا ندیدهام.»
ارتش اوکراین فایلهایی را منتشر کرده که میگوید از شنود ارتباطات رادیویی کره شمالی بدست آمده است.
سربازان اوکراینی میگویند به آنها گفته شده دست کم یک سرباز کرهای را، ترجیحا با مدارک شناسایی، دستگیر کنند.
آنها از پاداشهایی مثل پهپاد یا مرخصی اضافه برای کسانی که موفق به دستگیری یک سرباز کرهای شوند، صحبت میکنند.
پاولو به طعنه میگوید: «پیدا کردن کرهایها در جنگلهای تاریک کورسک بسیار دشوار است، مخصوصاً اگر اصلاً اینجا نباشد.»
سربازانی که در عملیاتهای نافرجام قبلی شرکت داشتهاند، بین اتفاقات گذشته و آنچه اکنون در کورسک در حال رخ دادن است، شباهتهایی میبینند.
از اکتبر ۲۰۲۳ تا ژوئیه امسال، نیروهای اوکراینی تلاش کردند تا یک سرپل کوچک در کرینکی، واقع در ضلع چپ رودخانه دنیپرو، حدود ۴۰ کیلومتر بالاتر از شهر آزاد شده خرسون را حفظ کنند.
این سرپل که ابتدا به عنوان سکویی احتمالی برای پیشروی به مناطق تحت کنترل روسیه در جنوب اوکراین در نظر گرفته شده بود، در نهایت از دست رفت.
این عملیات بسیار هزینهبر بود. گفته میشود تا حدود ۱۰۰۰ سرباز اوکراینی در آن کشته یا مفقود شدند.
برخی آن را یک عملیات نمایشی میدانستند که برای منحرف کردن توجه عمومی از ناکامیها در مناطق دیگر طراحی شده بود.
آنها نگرانند که اتفاق مشابهی در کورسک در حال وقوع باشد.
میروسلاو، افسر نیروی دریایی که در کرینکی خدمت کرده و اکنون در کورسک است، میگوید: «ایدهای خوب با اجرای بد. تاثیر رسانهای داشت، اما نتیجه نظامی نداشت.»
کارشناسان نظامی بر این باورند که با وجود تمام سختیها، عملیات کورسک همچنان نقش مهمی در جنگ ایفا میکند.
سرهی کوزان از مرکز امنیت و همکاری اوکراین میگوید: «این تنها منطقهای است که ما در آن ابتکار عمل را حفظ کردهایم.»
او اذعان کرد که نیروهای اوکراینی در کورسک با «شرایط فوقالعاده دشواری» روبرو هستند، اما گفت روسیه منابع عظیمی را برای بیرون راندن آنها اختصاص داده است، منابعی که ترجیح میداد در جای دیگری از آن استفاده کند.
او افزود: «هرچه بتوانیم این جبهه کورسک را طولانیتر حفظ کنیم بهتر خواهد بود؛ با تجهیزات کافی، توپخانه، سامانههای هیمارس و البته سلاحهای دوربرد برای هدف قرار دادن پشت خطوط آنها.»
در کییف، فرماندهان ارشد کماکان از عملیات کورسک حمایت میکنند و استدلال میکنند که این عملیات همچنان دستاوردهای نظامی و سیاسی به همراه دارد.
یکی از فرماندهان که خواست نامش فاش نشود، گفت: «این وضعیت پوتین را آزار میدهد. او در آنجا متحمل خسارات سنگینی شده است.»
اما وقتی از او سؤال شد نیروهای اوکراینی تا چه زمانی میتوانند در کورسک مقاومت کنند، پاسخ او ساده بود: «تا زمانی که از نظر نظامی امکانپذیر باشد.»
گزارش تکمیلی از آناستازیا لِوچنکو