روزنامهٔ وال استریت جورنال به نقل از چند فرد نزدیک به تیم انتقالی رئیسجمهور منتخب آمریکا، نوشته که ترامپ و همکارانش، در حال بررسی گزینههایی برای جلوگیری از توانایی ایران در ساخت سلاح هستهای، از جمله حملات هوایی پیشگیرانه هستند.
بر اساس این گزارش، گزینهٔ حملهٔ نظامی به تأسیسات هسته ای جمهوری اسلامی، در حال حاضر توسط برخی از اعضای تیم انتقالی ترامپ که سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، آیندهٔ نیروهای آمریکایی در این کشور و وضعیت نیروهای حزبالله لبنان و گروه افراطی حماس را ارزیابی میکنند، تحت بررسی جدیتر قرار دارد.
برخی مقامات تیم انتقالی نیز به والاستریت جورنال گفتهاند که تضعیف جمهوری اسلامی پس از ضربات سنگین اسرائیل به شبهنظامیان نیابتی حکومت ایران در منطقه، و افشاگری های اخیر در مورد فعالیت رو به رشد هستهای تهران، بحثهای حساسی را در این زمینه ایجاد کرده که البته هنور در مراحل اولیه قرار دارند.
دو نفر از افراد نزدیک به تیم انتقالی، به والاستریت جورنال گفتهاند که ترامپ در تماسهای اخیر خود به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گفته است که نگران پیشرفت هستهای ایران است و این نشان میدهد که او به دنبال راهکارهایی برای جلوگیری از وقوع این اتفاق است.
بر اساس این گزارش، رئیسجمهور منتخب آمریکا قصد دارد از «شعلهور شدن» یک جنگ جدید جلوگیری کنند، بویژه جنگی که میتواند ارتش ایالات متحده آمریکا را به سمت خود بکشاند، چرا که حملات به تأسیسات هسته ای تهران این پتانسیل را دارد که ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران را در مسیر برخورد قرار دهد.
طراحی استراتژی «فشار حداکثری» شامل گزینهٔ نظامی هم هست:
به نوشته والاستریت جورنال، تیم انتقالی رئیسجمهور منتخب در حال طراحی یک استراتژی «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی است که ادامهٔ رویکرد دوره اول ریاست جمهوری او مبنی بر تمرکز بر تحریمهای سخت اقتصادی است.
با این حال به گفتهٔ افراد آگاه از این برنامه ریزی ها، اینبار رئیسجمهور منتخب و دستیارانش اقداماتی نظامی را نیز تدوین میکنند که علاوه بر مجازتهای اقتصادی سنگین، میتواند در کمپین ضد تهران، «محوری» باشد.
بر اساس اظهارات آنها، در صورت اتخاذ استراتژی نظامی علیه جمهوری اسلامی، سیاست دیرینه مهار تهران با دیپلماسی و تحریم در هم خواهد شکست.
هفته گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اعلام کرد که ظرفیت ایران برای غنی سازی اورانیوم ۶۰ درصدی به شکل «چشمگیری» در حال افزایش است. برای تولید تسلیحات اتمی به اورانیوم غنی شده با خلوص ۹۰ درصد نیاز است و از نظر فنی، غنی سازی ۶۰ درصدی فاصله ای کوتاه با آن دارد.
چهار فرد آگاه از برنامهریزیهای تیم انتقالی ترامپ به والاستریت جورنال گفتهاند که یکی از گزینه های مدنظر، «افزایش فشار نظامی با اعزام نیروهای بیشتر ایالات متحده آمریکا، هواپیماهای جنگی و کشتیها به خاورمیانه»، در کنار فروش احتمالی سلاحهای پیشرفتهای همچون بمبهای نفوذکننده، به اسرائیل و افزایش توان تهاجمی این کشور برای نابودی تأسیسات هسته ای ایران است.
بر اساس گزارش، تهدید به استفاده از نیروی نظامی، بویژه اگر با تحریم های اعمال شده توسط ایالات متحده آمریکا که اقتصاد ایران را فلج کند همراه باشد، ممکن است تهران را قانع کند که چارهای جز حل دیپلماتیک بحران جاری ندارد.
گزینهٔ دوم طرح تیم ترامپ، تهدید به استفاده از نیروی نظامی، همراه با تحریم های ایالات متحده آمریکا، برای وادار کردن تهران به پذیرش یک راهحل دیپلماتیک است که این استراتژی، در دورهٔ اول ترامپ، در مورد با کره شمالی بکار گرفته شد، اگرچه در نهایت ناکام ماند.
این روزنامه نوشته مشخص نیست ترامپ، که در کمپین انتخاباتی خود دربارهٔ خودداری از جنگ جهانی سوم و بستن توافقهایی با تهران صحبت کرده بود، کدام گزینه را انتخاب خواهد کرد.
ضمن اینکه او در حالی که مدعی است به دنبال تشدید درگیری در خاورمیانه نیست، در یک گفتگو با تایم که روز پنج شنبه، ۲۲ آذر منتشر شد، احتمال ورود ایالات متحده آمریکا به جنگ با ایران را رد نکرد.
او در پاسخ به این پرسش که «احتمال جنگ تمام عیار با ایران چقدر است»، به تایم گفت: «هر چیزی ممکن است. هر چیزی ممکن است. اوضاع بسیار ناپایدار است.»
هنوز هیچ چیز قطعی نیست:
برخی از مقامات دولت آینده آمریکا هنوز به طور کامل درباره موضوع برخورد با فعالیت های هستهای ایران موضعگیری نکردهاند و پیشنهادات مربوط به ایران ممکن است با آغاز به کار کابینه، در دسترس قرار گرفتن اطلاعات طبقهبندیشده و گفتوگو با متحدان منطقهای مثل اسرائیل تغییر کند.
به نوشتهٔ والاستریت جورنال، از همه مهمتر، طبق گفته مقامات سابق دولت ترامپ، او معمولاً تا زمانی که گزینههای نهایی ارائه نشوند و تصمیمگیری لازم نباشد، به جزئیات مسائل سیاست خارجی نمیپردازد.
این روزنامه نوشته که هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل به درخواستها برای اظهار نظر در این زمینه پاسخ نداده است.
دولت اسرائیل نیز به درخواستها برای اظهار نظر در مورد احتمال حمله پیشگیرانه به ایران در دوران ترامپ پاسخ نداد. اما در نوامبر، پس از سه تماس با ترامپ، نتانیاهو گفت او و رئیسجمهور منتخب آمریکا «در مورد تهدید ایران در تمام ابعاد آن و خطرات ناشی از آن» دیدگاه مشترکی دارند.
پیش از این، مقامات سابق دولت ترامپ گفته بودند که او در اواخر دورهٔ اول خود و پس از اینکه بازرسان بینالمللی فاش کردند که ذخایر مواد هستهای ایران افزایش یافته، به ایدهٔ حملات پیشگیرانه به برنامه هستهای ایران فکر میکرد، اما ترامپ، پس از ترک کاخ سفید، ادعا کرده که هرگز به طور جدی به اقدام نظامی فکر نکرده و این برنامهها را مشاوران ارشد دفاعی او پیشنهاد داده بودند.
به نوشتهٔ والاستریت جورنال، دستیاران و مشاوران ترامپ که از گزینههای نظامی در دورهٔ دوم وی حمایت میکنند، میگویند ایدهٔ اصلی آنها «حمایت از حملات اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران» مانند نطنز، فردو و اصفهان و حتی احتمالاً «شرکت در یک عملیات مشترک» است.
برخی از متحدان ترامپ معتقدند ماههای اول بازگشت او به قدرت، فرصتی کمنظیربرای مقابله با برنامه هستهای ایران فراهم است، آنهم در شرایطی که جمهوری اسلامی در موضع ضعف قرار دارد.
در همین حال، اسرائیل نیز سالها به فکر حمله به تأسیسات هستهای ایران بوده است اما به نوشتهٔ والاستریت جورنال، در بخشی از موارد احتمالاً بهدلیل «احتیاط» ایالات متحده دست به چنین اقدامی نزده، اما بر اساس این گزارش، اینبار گفتوگوها دربارهٔ حملهٔ اسرائیل به تأسیسات هستهای ایران «متفاوت» خواهد بود.
منبع: رادیو فردا