مدیران سیاسی جمهوری اسلامی آنقدر گرفتاری‌های ریزودرشت در اداره کشور وبه ویژه در سیاست خارجی دارند که برایشان اهمیت ندارد که ایرانیان در هر مقام ودر هرشغلی آرزوی مهاجرت از وطن را به صورت گسترده به عمل تبدیل می‌کنن.با توجه به نیاز جهان به پرستاران کار ازموده ونیز با توجه به بی مهری‌ها به پرستاران در ایران سونامی مهاجرت پرستاران هرروز ارتفاع بیشتری می‌گیرد.
دستمزد اندک، چند راه‌حل بیشتر برای پرستاران باقی نمی‌گذارد. تغییر شغل یا قبول شیفت‌های بیشتر و یا مهاجرت. اما به جز این، مشکلات اصلی پرستاران در ایران کدام‌ها هستند و چرا و با چه هدفی شاهد این حجم بالای مهاجرت در بین این قشر هستیم.
پرستاران، دیگر به دنبال شغل یا وعده‌های بهبود و اصلاح وضعیت نیستند، آن‌ها چمدان به دست آماده مهاجرت‌اند. عمان، امارات، آلمان، دانمارک یا هر کجا غیر از یکی از بیمارستان‌های ایران را ترجیح می‌دهند. آخرین آمار مهاجرت پرستاران، سالانه ۲۵۰۰ پرستار است که پیش‌بینی می‌شود سال آینده دوبرابر شود.
این آمار، تقریبی است، چرا که آمار دقیقی منتشر نمی‌شود. اما آمار حداقلی هم زنگ خطر خالی شدن بیمارستان‌ها از پرستاران را به صدا درآورده است.
شهریورماه امسال محمد میرزابیگی، رئیس کل سابق سازمان نظام پرستاری، اعلام کرد که روزانه ۵ تا ۶ پرستار از کشور خارج می‌شود، اما آمار محمد شریفی مقدم از این هم بالاتر است. طبق نظر دبیرکل خانه پرستار سالانه ۲۵۰۰ پرستار از کشور مهاجرت می‌کنند.
همچنین، احمد نجاتیان، رئیس کل سازمان نظام پرستاری، گفته است: «آمار رو به رشد مهاجرت پرستاران نشان می‌دهد که درخواست گود استندینگ (good standing یا تایید صلاحیت کاری)، دو برابر افزایش یافته است. شاید ۲۰ درصد ظرفیت آموزشی سالانه دانشگاه‌های علوم پزشکی و دانشکده‌های پرستاری در کشور درخواست مهاجرت دارند که نگران‌کننده است.» بحران مهاجرت پرستاران بعد از کووید-۱۹
مهاجرت کادر درمان ایران بعد از دوره کووید-۱۹، سرعت بیشتری پیدا کرده است. گذشته از تسهیل شرایط کشورهای میزبان برای کادر درمان، شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران، آن‌ها را مانند دیگر گروه‌ها، به مهاجرت چنان سوق داده که برخی از آن به عنوان «بحران» نام می‌برند.
آذرماه امسال سازمان نظام پزشکی ایران اعلام کرد که در ۸ ماه نخست سال، ۴ هزار و ۵۰۰ نفر از کادر درمان برای مهاجرت اقدام کرده‌اند. طبق آمار این سازمان، سال گذشته ۷ هزار پزشک، پرستار و عضو کادر درمان کشور برای مهاجرت اقدام کرده‌اند. این گزارش، از آلمان، ایتالیا، کانادا، کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عمان، امارت و قطر، به عنوان محبوب‌ترین مقاصد کادر درمان نام برده است. پرستاران شرایط سخت فعلی را برای رسیدن به آینده‌ای بهتر رها می‌کنند. افزایش مهاجرت، فشار را بر پرستاران مانده مضاعف کرده است. پرستاران زیر فشار کار جان به لب می‌شوند
وضعیت پرستاران در بیمارستان‌ها، برای سال‌ها نامناسب بوده است. ساعات طولانی کار، کمبود نیرو و حقوق پایین، از عمده‌ترین مشکلات این قشر است که بعد از کرونا گویا تشدید هم شده است.
اردیبهشت امسال، محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران، اعلام کرد که ظرف یک ماه، سه پرستار بر اثر «سندروم کاروشی» (مرگ بر اثر کار زیاد)، جان خود را از دست داده‌اند. این‌ها تنها نمونه‌های مرگ بر اثر کار زیاد نبوده‌اند، آخرین مورد پریا فتاحی، پرستار بیمارستان اهواز بود که هفته گذشته، حین کار جان داد. اگرچه در رسانه‌ها خبر آن منتشر نشد. اما منابعی آگاه در گفت‌وگو با یورونیوز، این موضوع را تایید کرده و گفتند این پرستار بر اثر فشار کاری سکته قلبی کرده است. او کمتر از ۳۰ سال داشت.
به گفته دبیرکل خانه پرستار ایران، طبق استاندارد سازمان جهانی بهداشت، به ازای هر هزار نفر، حداقل سه پرستار نیاز است، این عدد در ایران سال ۲۰۱۸ معادل ۱.۶ بوده یعنی نصف استاندارد جهانی. این کمبود به معنای فشار کار بیشتر است که موجب فرسایش و خستگی پرستاران می‌شود که نه تنها جان خودشان را به خطر می‌اندازد که می‌تواند موجب مرگ بیمار نیز بشود. او این شرایط را برای مهاجرت، ترک کار یا تغییر شغل مناسب می‌داند.
کف حقوق، دستمزد پرستاران در ایران
میانگین حقوق یک پرستار در ایران در حال حاضر ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان است. این رقم با توجه به نرخ تورم تنها می‌تواند بخشی از اجاره خانه یک خانواده دو نفره باشد. حقوق اندک، چند راه‌حل بیشتر برای پرستاران باقی نمی‌گذارد. تغییر شغل یا قبول شیفت‌های بیشتر و یا مهاجرت. اعتراضات پرستاران به جایی نرسید
امسال پرستاران اعتراضات گسترده‌ای نسبت به وضعیت کاری و معیشتی‌شان داشتند که به ۵۰ شهر کشیده شد. نرخ پایین اضافه‌کاری، حقوق و کارانه دریافتی، کمبود نیرو، عدم پرداخت تعرفه طبق دستورالعمل مصوب، حق اشعه، حق لباس و حق مسکن مصوب وزارت کار، تبعیض و تعداد بالای شیفت کاری از موضوعات مورد اعتراض پرستاران بود. نتیجه آن شد که آبان ماه شریفی‌مقدم، اعلام کرد قرار است ۱۱ هزار پرستار استخدام شود. این عدد می‌تواند بخشی از کمبود پرستار را جبران کند، اما به گفته او آگهی‌های استخدام بی‌جواب مانده و شغل پرستاری برای فارغ‌التحصیلان جذاب نیست. آن‌ها ترجیح می‌دهند یا بی‌کار باشند یا سراغ شغل دیگری بروند، اما پرستار نشوند.
با توجه به شرایط سختی که شغل پرستاری دارد، بسیاری از کشورها، برای جذب نیرو از مشوق‌های انگیزشی و حقوق بالا استفاده می‌کنند. این وضعیت پرستاران را به مهاجرت سوق می‌دهد، به خصوص آن که کشورهای عربی و تعدادی از کشورهای اروپایی، مدارک تحصیلی ایران را می‌پذیرد. آغوش باز آلمان برای پرستاران
شهریور امسال احمد نجاتیان، رئیس کل سازمان نظام پرستاری از دوبرابر شدن آمار مهاجرت پرستاران ظرف سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ خبر داد و از آلمان و دانمارک به عنوان کشورهایی نام برد که با رغبت زیاد پرستاران ایرانی را می‌پذیرند.
آقای کامران مهرزاد، بعد از ۱۵ سال کار در بیمارستان‌های ایران، از سال ۱۴۰۰ به عنوان پرستار در آلمان کارش را شروع کرده است. آلمان مدرک تحصیلی او را پذیرفته است. او، در گفت وگو با یورونیوز در مورد دلایل مهاجرت و تفاوت‌های کاری در ایران و آلمان می‌گوید: «حجم کار و درآمد یک پرستار در ایران هیچ تناسبی با هم ندارند، شان اجتماعی پرستاران پایین است و در عین حال پزشک‌سالاری برقرار است، اما در آلمان همه این موارد برعکس است.»
«حجم کار و درآمد یک پرستار در ایران هیچ تناسبی با هم ندارند، شان اجتماعی پرستاران پایین است و در عین حال پزشک‌سالاری برقرار است، اما در آلمان همه این موارد برعکس است.»
یکی از دلایل مهاجرت او، موضوعات اقتصادی بوده است. ۱۵ میلیون تومان حقوق او، تنها هزینه اجاره خانه‌اش می‌شده و برای تامین نیازهای اولیه مجبور به کار در چند بیمارستان بوده، اما حالا مدعی است با حقوق پرستاری در آلمان می‌تواند خانه و ماشین خریداری کند و به راحتی به مسافرت برود.
به گفته آقای مهرزاد، برخلاف ایران، در آلمان هر فردی به میزان تلاش و کار، حقوق و احترام دریافت می‌کند.
طبق گزارش ۲۰۲۴، آلمان و دانمارک در رتبه‌بندی حقوقی پرستارها، در جایگاه هفتم و سوم قرار دارند. پرستاران در آلمان از تسهیلاتی مانند دریافت هزینه تعطیلات سالانه و برنامه کاری منعطف و شناور برخوردارند. آلمان تلاش می‌کند میان زندگی شخصی و حرفه‌ای پرستاران تعادل ایجاد کند.
در دانمارک که مقصد دیگر پرستاران است، آن‌ها کیفیت بالای محیط کاری و زندگی را تجربه می‌کنند. شرایطی که در ایران قابل تصور نبوده است.
الهام و همسرش، هادی هر دو پرستارند و یک ماه قبل به آلمان مهاجرت کرده‌اند. در حال حاضر هادی، در بیمارستانی مشغول به کار شده است. یکی از امتیازات آلمان نسبت به سایر کشورهای اروپایی یا کانادا، قبول مدرک تحصیلی‌شان در ایران بوده است.
با آن که در ایران زبان آلمانی خوانده‌اند، اما هنوز کاملا مسلط نیستند و این تنها مشکل است. هادی در مورد تفاوت‌های محیط کاری در ایران و آلمان می‌گوید: «در اینجا زمان استراحت ۳۰ دقیقه تعریف شده و اگر زودتر از این زمان به کار برگردیم، می‌گویند، نه، حتما باید ۳۰ دقیقه را استراحت کنید. اما در ایران کار خیلی زیاد و سنگین بود، با درآمد بسیار پایین.» مسوولان چشم و گوش بسته‌اند
مشکلات جامعه پرستاری با توجه به اعتراضات گسترده آنان، از موضوعاتی نیست که مسوولان ایرانی نسبت به آن نا آگاه باشند. آن‌ها شرایط سخت پرستاران، حقوق و دستمزد پایین، اجبار به چند شغله بودن، جایگاه اجتماعی پایین و همه مصائب پرستاران را می‌دانند و مهم‌تر آن که خبر دارند این شغل دیگر جذابیتی برای فارغ‌التحصیلان آن ندارد، حتی می‌دانند بیمارستان‌های خالی از پرستار می‌تواند سایه مرگ را بر سر بیماران سنگین کند، از قضا راه‌کارهای درمان و اصلاح را هم می‌دانند.
بسته‌های تشویقی و ایجاد شرایط حرفه‌ای و ایمن اقتصادی از آن جمله است که ممکن است بتواند یا آن‌ها را ترغیب به انتخاب شغل پرستاری کند و یا مانع از مهاجرت درصدی از آن‌ها شود. هر چند آقای مهرزاد معتقد است: «در ایران هر کسی فرصتی برای مهاجرت پیدا کند، حتما از آن استفاده می‌کند. »
پرستاران نسبت به وضعیت حقوق و کارانه و مبالغ اضافه‌کاری خود معترض هستند، خانه پرستار هم آن را قبول دارد، اما دبیرکل خانه پرستار گفته است: «در جلساتی که با نمایندگان مجلس و سازمان برنامه و بودجه داشته‌ایم، شاهد بهانه‌تراشی و عدم توجه کافی به مشکل بوده‌ایم.» پرستاران خوب می‌دانند قرار نیست اوضاع‌شان بهتر شود، به همین دلیل مهاجرت می‌کنند.
در حالی که سالانه بیمارستان‌ها بیشتر از نیروی متخصص خالی می‌شود و بیشتر از استاندارد جهانی سه پرستار برای هر هزار نفر دور می‌شویم، جان بیماران بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرد، اما مسوولان ترجیح می‌دهند بحران مهاجرت را انکار کنند، در حالی که خطر بزرگ نزدیک است و مدیران باید به بسته‌های تشویقی فکر کنند.
منبع : ساعت 24