۱۳۹۳/۱۲/۲۰– سایت انقلاب اسلامی در هجرت– در کادر برنامه ای که توسط انجمن بهار فرهنگی به ابتکار رئیسش در شهر نوشاتل تدارک شده است یک سری برنامه به ایران اختصاص یافته است که بمدت سه ماه از اسفند ماه تا خرداد طول می کشد. اولین برنامه بهار فرهنگی به مصدق اختصاص دارد. دانشگاه نوشاتل در شهر سوئیس دانشکده معروفی بنام دانشکده حقوق دارد که محمد مصدق دکترای خود را از انجا گرفته است. نمایشگاهی برای دکتر محمد مصدق در دانشکده حقوق برپا شده است که سه ماه بروی عموم باز خواهد بود. در این نمایشگاه با گذاشتن پوسترها و اسنادی، مصدق را به دانشجویان و بازدیدکنندگان معرفی میکنند. امروز 10 مارس آغاز رسمی کار این نمایشگاه است و 4 نفر به این مناسبت سخنرانی کردند. این جلسه در سالن دانشکده حقوق برگذار شد. سالن از جمعیت پر بود و استقبال بسیار خوبی صورت گرفت. نوشاتل شهر کوچکی است اما برای شناختن مصدق و یا برای احترام و یادبود او، در سالن 170 نفر حضور داشتند. این جمعیت برای اولین بار بود که بمناسبت برنامه ای سیاسی در شهر نوشاتل جمع شده بود.  

سخنران اول جلسه آقای ژان ژاک روبر معاون دانشگاه بود که جلسه را با خوشامد گفتن آغاز کرد. و گفت امیدواریم که در این جلسه که به مناسبت مصدق برگذار شده است بتوانیم او را به شما بشناسیم. او از جمله گفت زمانی که دانشگاه تازه شروع بکار کرده بود مصدق دانشجوی دانشگاه ما بود. او در عرض سه سال لیسانس و سپس دکترای خود را گرفت. او موفقیت استثنائی کسب کرد. آقای ژان جک روبر  در پایان از انجمن بهار فرهنگی و دیگران مسئولان برای برگذاری این برنامه تشکر کرد.

سپس آقای رمی شرر استاد سابق دانشگاه به سخنرانی پرداخت. او گفت که برای توضیح نمایشگاه در باره مصدق در شهر نوشاتل لازم است بگویم که او نخست وزیر ایران شد و سه سال حکومت کرد و بعد به زندان افتاد و سپس تبعید شد. نمایشگاه مصدق سندیت خوبی دارد. 80 سند از مصدق وجود دارد که بزودی بروی سایت دانشگاه خواهیم گذاشت. او از حضار پرسید چطور شد که مصدق پسر یک خانواده ثروتمند که یکسال در پاریس تحصیل کرده بود برای ادامه تحصیل به نوشاتل امد. مصدق خود پاسخ این سئوال را داده است. او در خاطرات خود دلیل این انتخاب را می گوید برای اینکه نوشاتل شهری است که براحتی می توان در آن درس خواند زیرا بعد از ساعت 21 کسی بیرون نیست و محلی برای تفریح در این شهر آرام وجود ندارد! نامه های او به رئیس دانشگاه هنوز موجود است. مصدق مشکلی با زبان فرانسه نداشت. اما او حقوق را بدون اینکه لاتین و آلمانی بلد باشد تحصیل کرد. او با اینکه با زبان لاتین مشکل داشت اما در امتحان لاتین 5 و نیم [در سوئیس بهترین نمره 6 است] گرفت زیرا در امتحان سئوال روی  مطلبی که خوب فرا گرفته بود افتاده بود. و این نمره بسیار عالی در درسی که خوب بلد نبود در موفقیتش کمک کرد. مصدق امتحانات لیسانس را موفق شد و وکالت گرفت. او برای اینکه بتواند وکیل شود تقاضای ملیت سوئیسی کرد. و سپس دکترایش را آغاز کرد. موضوع دکترایش اول طلاق در ایران و سپس وصیت در اسلام بود. او در ژانویه 1914 بعد از سفر به ایران به نوشاتل برگشت و سپس دکترای خود را در باره وصیت در مذهب شیعه گرفت.  در شهر نوشاتل او تز خود را که اول به فارسی نوشته بود به فرانسوی ترجمه کرد. و در ماه مه دفاع تزش را انجام داد. از انجا که مصدق قصد داشت که به ایران بازگردد ملیت سوئیسی به او تعلق نگرفت و تقاضایش را پس داد. دو تن از فرزندانش در سوئیس باقی ماندند. مصدق در سال 1916 که در تهران استاد دانشگاه شده بود همچنان با دانشگاه نوشاتل نامه نگاری داشت. و بالاخره برای آخرین بار مصدق در سال 1920 به سوئیس باز می گردد تا فرزندانش را به ایران بازگرداند. بعد از آخرین سفر در ایران او به مقام وزارت دادگستری رسید.

پروفسور فرانسوا انار که مسئول انجمن دوستداران دانشگاه و استاد حقوق است صحبت خود در باره انجمن دوستداران را آغاز کرد. او گفت دانشگاه نوشاتل تنها صاحب یک جایزه نوبل است اما برخی دیگر مانند مصدق مسئولیت های بسیار مهمی را بدست گرفتند. دانشگاه نوشاتل به اندازه کافی در باره اهمیت دانشجویانش اطلاع ندارد. شبکه ای که انجمن ما درست کرده است برای شناخت بهتر کسانی است که از این دانشگاه دیپلم گرفته اند و بسیار خوشحالم که امروز در باره مصدق صحبت می شود.  

مادام کولت روسا فاو آخرین سخنران جلسه گفت که بهار فرهنگی کار خود را با اجر گذاشتن به مصدق شروع کرده است. برای ما برنامه بهار فرهنگی بسیار اهمیت دارد و این آغاز کار است. یاد کردن از مصدق از این نشان دارد که پذیرش دانشجویان خارجی امر بسیار مهمی برای دانشگاه های ماست. مصدق حتی زمانی که در ایران بود و حکومت می کرد تماسش قطع نشد و مقاله ای برای روزنامه دانشگاه نوشت.

خانم کلت روسا فاو گفت 4 کلمه کلیدی می تواند بیانگر نگاه مصدق باشد:

باز بودن : او می دانست که رژیم بسته شاه برای ایرانیان مناسب نیست. و مردی دمکرات بود و مدفاع حقوق مردمش بود.

سنتی: مصدق در 21 سالگی ازدواج کرد و زنش 20 سال داشت. خانه اش دو قسمت داشت اندرونی و بیرونی. مصدق حقوق برابر را در ازدواج رعایت می کرد و مخالف چند همسری بود. اما مصدق می خواست که سنتی های خود را حفظ کند. لباس خانواده اش ترکیبی از اروپائی و شرقی بود طوری که از نگاه دیگران در امان باشند. مصدق طرفدار تحول و اصلاح قوانین بود. او می گفت باید هم شرایط ایران را درک کرد و هم قوانین مدرن را شناخت. او طرفدار تحول قوانین اسلامی بود اما مخالف تقلید از کشورهای غربی بود. او اسلام و میهن دوستی و دمکراسی را با هم تلفیق کرد.

سختگیری: او طرفدار سخت اجرای قانون بود. از دید او قانون حافظ آزادی و امنیت مردم بود و قانون بود که سازماندهی جامعه را انجام می داد. از دید او جامعه ای که قانون را رعایت نکند مضمحل می شود. خط قرمز زندگی سیاسی او رعایت منافع عمومی بود.

ناسیونالیسم: او طرفدار منافع ملی بود و با انگلستان درافتاد. از دید مصدق هر قراردادی که مخالف منافع ملی بود باید لغو می شد.  پروژه او حفظ استفلال ایران بود و قانون ملی کردن صنعت نفت را به تصویب رساند. او از حقوق ایران در دادگاه لاهه و شورای امنیت دفاع کرد.

مصدق در سال 54 بعد از کودتا دستگیر می شود. مصدف به فاضی دادگاه گفت که از قانون دفاع کنید و نه برای دریافت حقوق. ژنرال پتن برای این در فرانسه محاکمه شد که با خارجی ها همکاری کرد و من برای آن محاکمه می شوم که حاضر نشدم با خارجی ها همکاری کنم.

در پایان برنامه از شرکت کنندگان با چای و شیرینی های ایرانی پذیرایی شد و شرکت کنندگان در راهروهایی که با عکس ها و پوسترهای مصدق مزین شده بودند با یکدیگر گفتگو می کردند. همه از برنامه ابراز خوشحالی می کردند و استقبال از برنامه شایان توجه بود.

 برای دیدن لینک دانشگاه نوشاتل درباره نمایشگاه مصدق، اینجا را کلیک کنید