آژانس بینالمللی انرژی میگوید تحریمهای اخیر آمریکا بر «ناوگان سایه» روسیه و ایران، احتمالاً تأثیر «چشمگیری» بر درآمدهای نفتی این دو کشور خواهد داشت.
این گزارش میافزاید حدود یکسوم، معادل روزانه ۵۰۰ هزار بشکه، از نفت ایران در سال ۲۰۲۴ توسط نفتکشهایی صادر شد که بهتازگی به فهرست سیاه آمریکا اضافه شدند.
ایالات متحده آمریکا بعد از دومین حمله موشکی ایران به اسرائیل، ۳۵ نفتکش عضو «ناوگان سایه» جمهوری اسلامی را تحریم کرد و جمعه هفته گذشته نیز بیش از ۱۶۰ نفتکش دخیل در صادرات نفت روسیه را تحریم کرد که هشت فروند آن در کار قاچاق نفت ایران هم بودند.
ناوگان «سایه» یا «ارواح» به مجموعهای از نفتکشها گفته میشود که با خاموش کردن سامانهٔ شناسایی خودکار و جعل اسناد، نفت تحریمشده را قاچاق میکنند. تاکنون نزدیک به ۵۰۰ نفتکش عضو «ناوگان سایه» مرتبط با ایران شناسایی شده که نیمی از آنها تحریم شدهاند.
آژانس بینالمللی انرژی میگوید اگرچه تحریمهای جدید آمریکا علیه «ناوگان سایه» بر درآمدهای نفتی روسیه و ایران تأثیر چشمگیری خواهد گذاشت، اما روسیه برخلاف ایران، باز هم میتواند در چهارچوب تحریمها، نفت خود را صادر کند.
بر اساس تحریمهای آمریکا، اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای عضو «گروه هفت»، روسیه تنها مجاز به صادرات نفت به قیمت زیر ۶۰ دلار است و در این صورت حتی میتواند برای حمل و بیمه محمولههای نفتی از خدمات شرکتهای غربی هم استفاده کند.
تمام تلاش روسیه بر این است که نفت خود را بالاتر از ۶۰ دلار بفروشد، اما برخلاف روسیه، تحریمهای آمریکا خرید نفت از ایران را تحت هیچ شرایط و به هیچ قیمتی مجاز نمیشمارد و ایران تنها با توسط به «ناوگان سایه» و تغییر برند نفت خود، محمولههای را تحت نام نفت مالزی، سنگاپور، عراق، امارات و عمان به پالایشگاههای کوچک و مستقل چینی، موسوم به «تیپات» میفروشد.
قیمت نفت شاخص برنت دریای شمال هماکنون بالای ۸۱ دلار است که هشت دلار نسبت به ماه گذشته افزایش داشته است.
از طرفی، اخیراً گروه بنادر شاندونگ چین، بزرگترین پایانههای نفتی دریافتکننده نفت ایران، ورود نفتکشهای تحریمشده توسط آمریکا را ممنوع کرد و کار برای حمل نفت تحریمی ایران به چین با دشواریهای فزاینده روبهرو شده است.
آمارهای شرکت اطلاعات کالا، کپلر، نشان میدهد صادرات روزانه نفت ایران در دو ماه پایانی سال ۲۰۲۴ نسبت به ماههای گذشته حدود ۵۰۰ هزار بشکه سقوط کرده و به زیر ۱.۳ میلیون بشکه رسیده است.
این در حالی است که در قانون بودجه سال آینده خورشیدی، ایران صادرات روزانه ۱٫۸۵ میلیون بشکه نفت را هدفگذاری کرده که قرار است یک سوم آن توسط سپاه پاسداران و بقیه توسط خود دولت صادر شود.
منبع: رادیو فردا